Dativ, czyli niemiecki celownik jest tematem niniejszego kursu. W jednym z wcześniejszych artykułów omawialiśmy odmianę przez przypadki: mocną, słabą i mieszaną, w artykule o rzeczownikach również wspominaliśmy na temat jego przypadków. W tym samouczku przyjżymy się natomiast bliżej Celownikowi - Dativ.
Dativ (celownik) odpowiada na pytania:
· Wem? - Komu? Czemu?
Rzeczowniki w Dativie mają następujące rodzajniki:
rodzaj męski
rodzaj żeński
rodzaj nijaki
liczba mnoga
Dativ
demeinem
dereiner
den + n- + n
Uwaga! Rzeczowniki w liczbie mnogiej otrzymują dodatkowo końcówkę –n.
1. Dativ występuje po następujących czasownikach:
· gehören – należeć do
· helfen – pomagać
· gefallen – podobać się
· begegnen – spotykać
· danken – dziękować
· gratulieren - gratulować
poniżej kilka przykładów:
Wem gehört das Auto? – Do kogo należy ten samochód?Das Auto gehört der Familie Becher. – Ten samochód należy do rodziny Becher.Ich helfe dem Vater. – Pomagam tacie.Sie begegnete seinem Freund. – Ona spotkała swojego przyjaciela.Ich danke meiner Oma für ihre Hilfe. – Dziękuję babci za pomoc.
2. Dativ występuje również po czasownikach, które mogą połączyć się jednocześnie z biernikiem. Aby wiedzieć, jakiego przypadka użyć, należy zadać danej części zdania odpowiednie pytanie. Jeżeli możemy sformułować pytanie: wem? (komu, czemu) oznacza to, że rzeczownik będzie w celowniku. Np.:
Ich schreibe der Mutter einen Brief. – Piszę mamie list.Wem schreibe ich den Brief? – Komu piszę list?
Ich antworte dem Lehrer. – Odpowiadam nauczycielowi.Wem antworte ich? – Komu odpowiadam?
Der Opa schenkte (wem?) dem Enkel das Buch.– Dziedek podarował (komu?) wnuczkowi książkę.
Der Opa schenkte (wem?) dem Enkel das Buch. – Dziedek podarował (komu?) wnuczkowi książkę.
Der Vater gibt (wem?) dem Kind die Schokolade. – Ojciec daje (komu?) dziecku czekoladę.
Der Lehrer erklärt (wem?) den Schülern die Aufgabe. – Nauczyciel wyjaśnia (komu?) uczniom zadanie.
Die Lehrerin zeigt (wem?) den Schülern ein Experiment. – Nauczycielka pokazała (komu?) uczniom eksperyment.
3. Celownik występuje po następujących przyimkach:
· aus - z
· bei – u, przy, koło
· gegenüber - naprzeciw
· mit - z
· nach – po, do
· seit - od
· von – od,o, z
· zu - do
Heute komme ich um 15 Uhr aus der Schule. – Dzisiaj wychodzę o 15. ze szkoły.Ich fahre mit meiner Freundin ans Meer. – Jadę z przyjaciółką nad morze.Das ist der Brief von meiner Tante. – To jest list od mojej cioci.
Aivree