Mickiewicz Adam - Renegat.pdf

(231 KB) Pobierz
945373326.001.png
Ta lektura , podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie
Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fun-
ADAM MICKIEWICZ
Renegat ¹
( )
¹ enegat — odstępca; osoba, która zmieniła wiarę, narodowość, przekonania polityczne.
945373326.002.png 945373326.003.png
 
I
Co się niedawno stało w Iranie,
Opowiem światu całemu.
Na kaszemirskim² usiadł dywanie³,
Basza⁴ pośrodku haremu⁵.
Pieją⁶ Greczynki, pieją Czerkieski⁷.
Pląsają branki Kirgisa⁸;
U tych w źrenicach szafir niebieski,
U tamtych cienie Eblisa⁹.
Basza nie widzi, Basza nie słucha,
Turban zawiesił nad okiem,
Drzemie i dymy ciągnąc z cybucha¹⁰
Okrył się wonnym obłokiem.
Wtem u wrót szczęścia hałas się wzmaga,
Rozstąpiły się sług rzędy.
Nieznaną brankę wiódł Kyzlar-Aga¹¹,
Skłonił się i rzekł: «Effendy¹²!
Którego jasność takiej jest mocy
Między gwiazdami dywanu,
Jak śród brylantów na szatach nocy
Ognisko Aldeboranu¹³.
Racz ku mnie błysnąć, gwiazdo dywanu,
Bom dobrych nowin tłumaczem,
Oto służebny wiatr z Lechistanu¹⁴
Darzy cię nowym haraczem¹⁵.
Padyszach nie ma takiej krzewiny
W sadzie rozkoszy w Stambule,
Ona jest rodem z zimnej krainy,
Którą wspominasz tak czule».
Tu gazę, co jej wdzięki przygasza,
Odsłonił — cały dwór klasnął¹⁶;
Spojrzał raz na nią trzytulny¹⁷ Basza,
Wypuścił cybuch i zasnął.
² ae — dziś: kaszmirski; nazwa od regionu Kaszmir, dziś podzielonego między Indie i Pakistan.
³ an (z arab. an : rada, administracja, kancelaria) — tu: rada dostojników w krajach muzułmańskich.
aa — właść. aa ; tytuł dostojników cywilnych i wojskowych w Imperium Osmańskim.
ae — w tradycyjnym domu muzułmańskim odosobniona część domu przeznaczona dla kobiet (żon
i nałożnic).
a — tu: śpiewać; w tekście forma .os.lm cz.ter.: pieją.
ee — kobiety czerkieskie; Czerkiesi: w krajach Bliskiego Wschodu określenie potomków górali
kaukaskich, którzy opuścili Kaukaz po podboju ros. w . poł. XIX w.
an ga — niewolnice kirgiskie; gtan państwo w Azji Środkowej.
— właśc. ; w muzułmańskich wierzeniach: zły duch, szatan.
¹⁰ — rurka w fajce, łącząca ustnik z główką.
¹¹ a ga — naczelnik haremu.
¹² en — pan; tu w W.lp: panie.
¹³ ean — właśc. eaan : nazwa gwiazdy podwójnej, najjaśniejszej w konstelacji Byka.
¹⁴ etan — Polska.
¹⁵ aa — okup wojenny, kontrybucja.
¹⁶ a an — wyrażenie europejskie. W duchu wschodnim należałoby powiedzieć: „cały dwór włożył
do ust otwartych milczenia palec podziwu”. [przypis autorski]
¹⁷ ttn — o trzech buńczukach; to dawna tatarsko-turecka oznaka władzy w postaci drzewca
zakończonego złotą kulą i zwisającymi spod niej pękami końskiego włosia, noszona przed sprawującym władzę.
  Renegat
Chyli się na bok, turban mu spada,
Biegą¹⁸ przebudzić — o dziwy!
Usta zsiniałe, twarz śmiercią blada,
Basza renegat nieżywy!
¹⁸ eg — dziś forma . os. lm: biegną.
  Renegat
II
«O dziwy, zgroza!» — wołają janczary¹⁹
I mędrce w prawie ćwiczeni —
Czarownica, Czary, Kara
Tę Nazaretkę²⁰ za okropne czary,
Zakopiem w stosie kamieni.
«Owóż to Hassan, ów renegat Basza,
Sroższy nad lwa i tygrysa,
Co go nie tknęła żadna dziewka nasza
Ni Dżurdżistanu²¹ hurysa²².
On, gdy Chanowi²³ na srebrny półmisek
Rzucił łeb księcia Iflaku²⁴,
Wdzięczny mu Chagan ²⁵dziesięć odalisek²⁶
Z własnego przysłał orszaku.
Wszystkimi wzgardził! Teraz go zabija
Postać lękliwej gazeli;
Jako motyla lada modra żmija
Promieniem oczu zastrzeli.
Niechże tę żmiję Bej²⁷, na pastwę czerni²⁸,
Z warownej straży przywiedzie,
Już od godziny zebrali się wierni
I Kady²⁹ z miasta już jedzie».
Przyjechał Kady, zbierają kamienie,
Czekają — próżna nadzieja!
Bej nie przychodzi, odbite więzienie;
Ani dziewicy, ni Beja!…
¹⁹ ana — żołnierz dawnej piechoty tureckiej.
²⁰ aaeta — tu: chrześcijanka; wyznawczyni nauk Jezusa z Nazaretu.
²¹ tan — w jęz. arabskim dawne określenie Gruzji.
²² a — piękna kobieta.
²³ an — tytuł panującego w niektórych krajach Wschodu; też: osoba, której przysługuje ten tytuł.
²⁴ a a ; turecka nazwa Wołoszczyzny, historycznej krainy w płd. Rumunii.
²⁵ agan — właść. agan ; tytuł władcy u wielu ludów tureckojęzycznych; też: osoba, której przysługuje ten
tytuł.
²⁶ aa — biała niewolnica w haremie sułtana tureckiego.
²⁷ e — tytuł wyższych urzędników w dawnej Turcji np. oficerów; także osoba nosząca ten tytuł.
²⁸ e — tłum, gawiedź.
²⁹ a — właść. a ; sędzia muzułmański.
  Renegat
Zgłoś jeśli naruszono regulamin