klasyfikacja błędów poradnik egzaminatora.pdf

(1066 KB) Pobierz

<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">

BIULETYN INFORMACYJNY

OKRĈGOWEJ KOMISJI EGZAMINACYJNEJ

OkrĊgo wa Komisja Egzaminacyjna w Krako wie: Al. F. F ocha 39, 30–119 Krakó w

tel. (012) 61 81 201, 202, 203 fax: (012) 427 28 45 e-mail: oke@oke.krakow.pl www.oke.krakow.pl

Ocena poprawnoĞci jĊzykowo-stylistycznej,

ortograficznej oraz interpunkcyjnej

pisemnej wypowiedzi ucznia

Szanowni PaĔstwo Egzaminatorzy

Wszystkim zaleĪy na tym, by róĪni egzami-

natorzy oceniali pisemne wypowiedzi

ucznia w taki sam sposób. SÁuĪyÜ temu

powinien poradnik egzaminatora czĊĞci

humanistycznej egzaminu gimnazjalnego,

który przekazujemy.

ZachĊcamy do wykorzystania tego porad-

nika w pracy w szkole.

Spis treĞci:

1. Wprowadzenie.

2. Przykazania egzaminatora.

3. Wykaz bÁĊdów, poprawa i sposoby

ich oznaczania.

BÁĊdy jĊzykowo-stylistyczne.

BÁĊdy zapisu.

4. SÁowniczek.

5. Bibliografia.

6. Oferta dla egzaminatorów.

Dyrektor OKE

Marek Legutko

Kraków, styczeĔ 2004

845018061.066.png

845018061.077.png

845018061.088.png

845018061.097.png

845018061.001.png

845018061.012.png

845018061.022.png

845018061.023.png

845018061.024.png

1. Wprowadzenie

Szanowni PaĔstwo!

Ocenianie prac w czĊĞci humanistycznej egzaminu gimnazjalnego jest trudne.

Z uwagi na miĊdzyprzedmiotowy charakter zadaĔ i udziaÁ w ocenianiu nauczycieli

róĪnych specjalnoĞci – obok polonistów, takĪe np. historyków – wÁaĞciwe stosowanie

kryteriów moĪe stwarzaÜ problemy. Dotyczy to zwÁaszcza punktowania zadaĔ

rozszerzonej odpowiedzi, podczas oceniania których niezwykle istotna jest dyscyplina

w rozumieniu i stosowaniu przyjĊtych w caÁej Polsce zasad odnoszĄcych siĊ – miĊdzy

innymi – do poprawnoĞci jĊzykowo-stylistycznej, ortograficznej oraz interpunkcyjnej.

Niniejsze opracowanie powstaÁo z myĞlĄ o zapewnieniu porównywalnoĞci

oceniania w wymienionym zakresie. DziĊki zapoznaniu siĊ z jego treĞciĄ moĪliwe bĊdzie

wspólne rozumienie – a zatem równieĪ stosowanie – zasad przyjĊtych podczas

punktowania

prac

uczniów

w

zakresie

poprawnoĞci

jĊzykowo-stylistycznej,

ortograficznej i interpunkcyjnej.

Z uwagi na fakt, Īe odbiorcami opracowania sĄ nie tylko nauczyciele jĊzyka

polskiego, zawarte w nim treĞci majĄ niekiedy charakter podstawowych wiadomoĞci

z zakresu nauki o jĊzyku. Warto jednak uwaĪnie zapoznaÜ siĊ z caÁym opracowaniem –

niezaleĪnie od specjalizacji – poniewaĪ w praktyce szkolnej niekiedy nauczyciele stosujĄ

róĪne kryteria i klasyfikacje bÁĊdów. UdziaÁ w ocenianiu zewnĊtrznym prac

z egzaminu o charakterze masowym wymaga jednak przyjĊcia jednakowych zasad

dotyczĄcych stosowania kryteriów .

Opracowanie ma charakter komentarza do uproszczonej klasyfikacji bÁĊdów,

którĄ kaĪdy z kandydatów na egzaminatora otrzymuje podczas szkolenia

warunkujĄcego wpis do ewidencji egzaminatorów. PrzykÁady, którymi posÁuĪyli siĊ

autorzy opracowania (w wiĊkszoĞci przypadków) sĄ autentyczne – pochodzĄ z prac

uczniów przystĊpujĄcych do egzaminu gimnazjalnego w maju 2003 roku. Przytoczone

bÁĊdne wypowiedzi majĄ czĊsto typowy charakter, czyli prawdopodobnie kaĪdy

z egzaminatorów oceniajĄcych prace uczniów moĪe zetknĄÜ siĊ z bÁĊdami, które –

korzystajĄc z opracowania – Áatwiej bĊdzie przez analogiĊ odpowiednio zaklasyfikowaÜ.

W trosce o zrozumienie przez wszystkich egzaminatorów problemów zwiĄzanych

z poprawnoĞciĄ jĊzykowo-stylistycznĄ oraz interpunkcyjnĄ na koĔcu opracowania

zamieszczono sÁowniczek podstawowych pojĊÜ z zakresu nauki o jĊzyku. Ponadto

w przekazywanym

PaĔstwu

poradniku

znajduje

siĊ

bibliografia,

która

odsyÁa

do publikacji

umoĪliwiajĄcych

wzbogacenie

(na

poziomie

podstawowym

i uzupeÁniajĄcym) wiedzy w omawianym zakresie.

BoĪena BaraĔska, MaÁgorzata Boba, Maria Michlowicz, Krzysztof Wiatr

2

Poradnik dla egzaminatora czĊĞci humanistycznej egzaminu gimnazjalnego

845018061.025.png

845018061.026.png

845018061.027.png

845018061.028.png

845018061.029.png

845018061.030.png

845018061.031.png

2. Przykazania egzaminatora

1.

Zapoznaj siĊ dokÁadnie z treĞciĄ zadaĔ i schematem oceniania. RozwiĄĪ sam

zadania.

2.

Szanuj wypowiedzi uczniów.

3.

SprawdĨ adnotacjĊ o dysfunkcji.

4.

BĄdĨ rzetelny – nie dziaÁaj w poĞpiechu, nie podejmuj nieprzemyĞlanych

decyzji. PamiĊtaj: poĞpiech jest zÁym doradcĄ .

5.

Przydzielaj punkty zgodnie z zasadami przyjĊtymi w schemacie oceniania.

6.

Podczas stosowania kryteriów poprawnoĞci jĊzykowo-stylistycznej – zanim

oznaczysz bÁĄd – nazwij go. Nie podejmuj decyzji na podstawie

subiektywnych odczuÜ ( To mi siĊ nie podoba! Ja bym to napisaÁ/a inaczej! To

nie brzmi! ). PamiĊtaj, Īe bÁĄd jest naruszeniem normy.

7.

KaĪdy stwierdzony bÁĄd oznacz wÁaĞciwie na marginesie pracy.

8.

Nie doszukuj siĊ bÁĊdu tam, gdzie go nie ma.

9.

PamiĊtaj o stosowaniu odrĊbnych kryteriów podczas oceniania pracy ucznia

z dysfunkcjĄ.

10.

Kontroluj siebie. Sprawdzaj zapisy w schemacie oceniania – pamiĊÜ bywa

zawodna.

11.

Wszelkie wĄtpliwoĞci konsultuj z innymi. Pracujesz w zespole, a co dwie

gÁowy, to nie jedna.

12.

Korzystaj z pomocnych opracowaĔ – dostĊpnych sÁowników, niniejszego

poradnika.

13.

BĄdĨ uwaĪny w przenoszeniu punktacji na kartĊ odpowiedzi. PamiĊtaj, Īe

brak wÁaĞciwego zaznaczenia punktacji w karcie odpowiedzi to brak

wÁaĞciwego wyniku ucznia.

14.

PamiĊtaj o puÁapkach oceniania (efekty: ĞwieĪoĞci, aureoli, kontrastu,

tendencji centralnej, róĪowych i czarnych okularów).

15.

Szanuj siebie i swojĄ pracĊ. PamiĊtaj, Īe efekt Twojej pracy jest znany nie

tylko Tobie.

Poradnik dla egzaminatora czĊĞci humanistycznej egzaminu gimnazjalnego

3

845018061.032.png

845018061.033.png

845018061.034.png

845018061.035.png

845018061.036.png

845018061.037.png

845018061.038.png

845018061.039.png

845018061.040.png

845018061.041.png

845018061.042.png

845018061.043.png

845018061.044.png

845018061.045.png

845018061.046.png

845018061.047.png

845018061.048.png

845018061.049.png

3. Wykaz bÁĊdów, poprawa i sposoby ich

oznaczania

Stosowana podczas oceniania prac egzaminacyjnych klasyfikacja bÁĊdów –

zwÁaszcza w zakresie poprawnoĞci jĊzykowo-stylistycznej – zostaÁa uproszczona. Aby

jednak rzetelnie oceniÜ pracĊ ucznia w tym zakresie, naleĪy stwierdziÜ, czy poprzez

zastosowanie danej konstrukcji naruszyÁ on normĊ. Zanim na marginesie pracy

egzaminator zaznaczy bÁĄd jĊzykowy, warto, aby zwróciÁ – przede wszystkim – uwagĊ

na to, czy bÁĄd ma charakter naruszenia zasady fleksyjnej, skÁadniowej, frazeologicznej,

leksykalnej, czy teĪ polega na niewÁaĞciwym doborze wyrazów i dotyczy naruszenia

normy stylistycznej.

Podobne rozszerzone klasyfikacje bÁĊdów stosowane sĄ w ocenianiu szkolnym.

DziĊki nim uczeĔ uzyskuje informacje, jaki typ bÁĊdu popeÁnia najczĊĞciej, czyli nad

czym powinien intensywnie pracowaÜ, aby lepiej przygotowaÜ siĊ do zaprezentowania

swoich moĪliwoĞci – np. podczas egzaminu. Jest to argument za stosowaniem

w szkolnej codziennoĞci rozszerzonej klasyfikacji.

Stosowanie

innej

klasyfikacji

podczas

egzaminu

doniosÁego

zwiĄzane

jest

z odmiennymi uwarunkowaniami oceniania wewnĄtrzszkolnego i zewnĊtrznego.

PoniĪej zamieszczono fragment uproszczonej klasyfikacji bÁĊdów przekazywanej

podczas szkoleĔ dla kandydatów na egzaminatorów i obowiĄzujĄcej w trakcie oceniania

prac po egzaminie gimnazjalnym.

Rodzaj bÁĊdu

Sposób oznaczania

1. bÁĊdy merytoryczne

a) bÁĊdy rzeczowe

b) bÁĊdy logiczne

rzecz.

2. bÁĊdy gramatyczne

a) fleksyjne

b) skÁadniowe

jĊz.

3. bÁĊdy wyrazowe

jĊz.

a) leksykalne

b) frazeologiczne

4. bÁĊdy stylistyczne

jĊz.

5. bÁĊdy pisowni

a) ortograficzne

ort.

b) interpunkcyjne

int.

c) graficzne (przestawienie, opuszczenie lub zamiana liter)

graf.

4

Poradnik dla egzaminatora czĊĞci humanistycznej egzaminu gimnazjalnego

845018061.050.png

845018061.051.png

845018061.052.png

845018061.053.png

845018061.054.png

845018061.055.png

845018061.056.png

845018061.057.png

845018061.058.png

845018061.059.png

845018061.060.png

845018061.061.png

845018061.062.png

845018061.063.png

845018061.064.png

845018061.065.png

845018061.067.png

845018061.068.png

845018061.069.png

845018061.070.png

845018061.071.png

845018061.072.png

845018061.073.png

845018061.074.png

845018061.075.png

845018061.076.png

845018061.078.png

845018061.079.png

845018061.080.png

845018061.081.png

845018061.082.png

845018061.083.png

845018061.084.png

845018061.085.png

845018061.086.png

845018061.087.png

845018061.089.png

BÁĊdy jĊzykowo-stylistyczne

BÁĊdy stylistyczne

Rozpatruje siĊ je w obrĊbie zdania, akapitu lub caÁego tekstu; dotyczĄ wszelkich

zaburzeĔ w doborze Ğrodków jĊzykowo-stylistycznych; o ich wystĄpieniu decyduje dobór

Ğrodków jĊzykowych zwiĄzanych z uwzglĊdnieniem w wypowiedzi: o czym, do kogo,

po co i w jakich okolicznoĞciach jest ona kierowana.

PrzykÁad bÁĊdnej wypowiedzi

PrzykÁad poprawnej wypowiedzi

a) mieszanie stylów

Z gÁĊbi mieszkania wyÁoniÁa siĊ Ida, zapytujĄc peÁnym

g Á osem, czy tata juĪ wróciÁ.

(zderzenie sÁownictwa oficjalnego z codziennĄ sytuacjĄ)

Z gÁĊbi mieszkania wyÁoniÁa siĊ Ida

i gÁoĞno zapytaÁa, czy tata juĪ wróciÁ.

BieĪĄcego roku spotka Á mnie zaszczyt brania udziaÁu

w olimpiadzie polonistycznej.

(zwiĄzek spotkaÁ mnie zaszczyt odnosi siĊ do sytuacji

oficjalnych zwiĄzanych z zaproszeniem na waĪne

uroczystoĞci...)

BieĪĄcego roku braÁam udziaÁ

w olimpiadzie polonistycznej.

b) naduĪywanie sÁów pochodzenia obcego

Ź naduĪywanie kolokwializmów pochodzenia obcego

Romeo jest moim idolem .

Romeo jest postaciĄ, która mi siĊ

podoba.

„Poczwarka” Doroty Terakowskiej to coolowa ksiĄĪka

o tolerancji, która teraz jest na topie.

„Poczwarka” Doroty Terakowskiej

to bardzo popularna obecnie ksiĄĪka

o tolerancji.

Ź mieszanie stylów poprzez zastosowanie obcych wyrazów

SĄdzĊ, Īe zdobyÁaby serca wiĊkszoĞci populacji.

SadzĊ, Īe zdobyÁaby serca wiĊkszoĞci

ludzi.

c) naduĪywanie zaimków

Jego miÁoĞÜ do tej kobiety jest t a k wielka, Īe jej

pozorowana ĞmierÜ doprowadza go do rozpaczy,

a ostatecznie do Ğmierci.

(zaimki wskazujace: tej, tak – sĄ zbĊdne;

nagromadzenie zaimków osobowych – jego, jej, go – jest

przyczynĄ niejednoznacznoĞci wypowiedzi)

Jego miÁoĞÜ do Julii jest tak wielka,

Īe pozorowana ĞmierÜ ukochanej

doprowadza Romea do rozpaczy,

a ostatecznie do Ğmierci.

To ona tu dokonaÁa wielu morderstw.

To Lady Makbet dokonaÁa wielu

morderstw. lub

To ona dokonaÁa wielu morederstw .

(wersja poprawna, jeĪeli uczeĔ prag-

nie uniknĄÜ powtarzania wyrazów)

Moim zdaniem tĊ sztukĊ powinno siĊ tak wÁaĞnie

oglĄdaÜ.

Moim zdaniem tĊ sztukĊ powinno siĊ

oglĄdaÜ z uwagĄ.

Poradnik dla egzaminatora czĊĞci humanistycznej egzaminu gimnazjalnego

5

845018061.090.png

845018061.091.png

845018061.092.png

845018061.093.png

845018061.094.png

845018061.095.png

845018061.096.png

845018061.098.png

845018061.099.png

845018061.100.png

845018061.101.png

845018061.102.png

845018061.103.png

845018061.104.png

845018061.105.png

845018061.106.png

845018061.107.png

845018061.002.png

845018061.003.png

845018061.004.png

845018061.005.png

845018061.006.png

845018061.007.png

845018061.008.png

845018061.009.png

845018061.010.png

845018061.011.png

845018061.013.png

845018061.014.png

845018061.015.png

845018061.016.png

845018061.017.png

845018061.018.png

845018061.019.png

845018061.020.png

845018061.021.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Socjolingwistyka.PDF (10225 KB)
Sprawnośćmat.doc (24 KB)
Z_Uryga_Metody_kształcenia_literackiego_związane_z_lekturą.pdf (32743 KB)
A_Dyduchowa_Metody_kształcenia_sprawności_językowej_I.pdf (976 KB)
A_Dyduchowa_Metody_kształcenia_sprawności_językowej_II.pdf (1315 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin