Wybrane choroby bydła 1
Choroby cieląt:
1. Biegunki cieląt:
Przyczyny:
– choroby wieloczynnikowe (czynnik zakaźny + stres)
– tło zakaźne : wirusy rotawirusy i koronawirusy
– bakterie – E. Coli, clostridia, salmonelle
– pasożyty kryptosporidia
czynniki stresowe: przekarmienie, zbyt późne podanie siary, nieprawidłowe przygotowanie preparatów mlekozastępczych, złe warunki utrzymania, pasza niskiej wartości i jakości (zapleśniała trawa lub kukurydza)
Objawy:
rzadki, wodnisty,krwawy kał, spadek apetytu, odwodnienie, osłabienie,
wychłodzenie, zaleganie cielęcia
nowonarodzone cielęta w 24 godziny wpadają w hipoglikemie i giną
Rozpoznanie:
na podstawie objawów, ewent. badanie kału, szybkie testy
Leczenie:
odizolowanie chorej sztuki od reszty stada
podstawa- podawanie dożylne płynów i elektrolitów
nawadnianie doustne woda z elektrolitami
leki wzmacniające
antyb. o szerokim spektrum działania
leki zmniejszające perystaltykę jelit
Zapobieganie:
czystość, napojenie siarą do 4 godzin po wycieleniu, utrzymywanie cielat w osobnych budkach, kojcach, brak przeciągów, pojenie roztworami o odpow. Temperaturze, każde cielę powinno mieć swoją butelkę lub wiadro ze smoczkiem
2. Zapalenie dróg oddechowych
Przyczyny: - najczęściej chorują osobniki osłabione (stres związany z transportem,nowe miejsce)
złe warunki utrzymania – zimno, przeciągi, brud, zbyt duże zagęszczenie zwierząt w
kojcach
czynniki zakaźne: wirusy: syncytialny, wirus parainfluenzy, herpeswirus
bakterie: Pasteurella multocida, Mycoplasma bovis
wodnisty wypływ z worka spojówkowego i nozdrzy, przechodzący w śluzowy, śluzowo- ropny,ropny, suchy kaszel, początkowo proces zapalny obejmuje tylko górne drogi oddechowe
przy braku leczenia proces zapalny obejmuje płuca- pojawia się gorączka ponad 40,5 st.C,mniejszy apetyt, mniejsze pragnienie, przyspieszenie oddechu, duszność, polegiwanie, brak leczenie kończy się śmiercią
na podstawie objawów, wymazy z nosa, badanie krwi na obecność przeciwciał
w lekkich przypadkach na początku choroby immunostymulacja (leki podnoszące
odporność), przy wypływie ropnym antybiotyk, leki p/zapalne, wspagająco witaminy,
leki wykrztuśne
kontynuacja leczenia przez kilka dni po ustąpieniu objawów
izolacja zwierząt przewlekle chorych
podawanie siary, unikanie nadmiernego zagęszczenia zwierząt, nie należy utrzymywać cieląt razem z krowami, unikanie wilgoci, regularne usuwanie obornika, unikanie kupowania cieląt z nieznanych źródeł, zachowywanie przynajmniej 2-tyg. okresu kwarantanny, szczepienia ochronne
Niezakaźne schorzenia cieląt:
Zapalenie pępka
- występuje w pierwszych dniach po urodzeniu
– przyczyna to zbyt krótko urwana pępowina, brak dezynfekcji kikuta pępowiny po urodzeniu, „zawiązywanie pępowiny” bez wyciśnięcia resztki krwi, brak higieny w miejscu przebywania
- objawy – pępek jest pogrubiony, ciepły, bolesny, czasem obecna jest ropa, występuje gorączka, może pojawić się ropień, powikłania- zapalenie stawów, otrzewnej, pęcherza moczowego i nerek, zapalenie opon mózgowych
leczenie – antybiotyki (penicyliny) + leki p/zapalne, nacięcie ropnia
ułatwiające wypływ ropy
Brak odruchu rynienki przełykowej
Rynienka przełykowa pozwala na ominięcie przedżołądków przez mleko i jego przepłynięcie bezpośrednio do trawieńca. Przy braku odruchu rynienki przełykowej mleko płynie do żwacza, tam kwaśnieje i ulega fermentacji powodując wzdęcie, nieprawidłową postawę cieląt, cielęta stają się nerwowe.Przyczyny: stres, brak stałych pór karmienia, osłabienie cieląt, zbyt duża ilość podanego płynu (ponad 2 litry) Leczenie polega na usunięciu kwaśnej treści przez sondę ze żwaczai jego przepłukanie wodą.. Zapobieganie: pojenie w ciszy, bez stresu, pojenie o tych samych porach, przygotowywanie mleka w zasięgu wzroku cielęcia, wspomaganie rozwoju przedżołądków przez podawanie mieszanek paszowych i siana
Choroby pasożytnicze bydła
Przyczyny: do zarażenia njaczęsiej dochodzi na pastwisku, larwy zjadane razem z trawą
Objawy: najczęściej stwierdzanymi pasożytami są nicienie żołądkowo-jelitowe i płucne, objawy zależne od siły inwazji, przy małej brak objawów, dużej - zarażone zwierzęta mają nastroszoną sierść, zmniejszone przyrosty, biegunki, najwrażliwsze są sztuki młode wypasane pierwszy raz (brak odporności)
Rozpoznanie: obecność widocznych pasożytów w kale, badanie kału
Leczenie: leki przecipasożytnicze, najczęściej awermektyny (inj, p.o., pour-on)
Profilaktyka: bardzo ważna- odrobaczanie stada przed i po sezonie pastwiskowym
Motylica wątrobowa
Przyczyna: Fasciola hepatica – robak płaski ok. 5 cm długości, barwy brunatnej, bydło nie zaraża się nawzajem od siebie ale przez gospodarza pośredniego (ślimaka błotnego). Po wydaleniu jaj razem z kałem bydła rozwija się larwa wnikająca do ciała ślimaka. W ślimaku tworzą stadium inwazyjne , opuszczają ślimakai przyczepiają się na wierzchołkach źdźbeł traw. Bydło zjada je razem z trawą.Połknięte motylice przechodzą przez ściane jelita i wędrują do wątroby gdzie składaja jaja w przewodach żółciowych powodując ich pogrubienie i stan zapalny.
Objawy kliniczne:
Zarażenie późnym latem i jesienią, bydła zaraża się od 3 miesiąca życia, głównie na terenach wilgotnych.W zależności od siły inwazji spadek kondycji, utrata masy ciała, anemia, zaburzenia trawienia, spadek mleczności
badanie kału metodą sedymentacji (ciężkie spłaszczone jaja opadają na dno) już 15 dni po zarażeniu; sekcyjnie zmieniona zapalnie wątroba z dorosłymi postaciami w przewodach żółciowych
jesienia gdy bydło przebywa w oborze, jeśli lek działa tylko na postać dorosłą odrobaczanie należy powtórzyć po 6-8 tygodniach (Valbazen 10%)
Zapobieganie: unikanie pastwisk na terenach podmokłych, nie należy poic zwierząt wodą z rowów i stawów.
Świerzbowce
Przyczyna: świerzbowce żyjące na powierzchni albo w skórze zwierząt. Do stadium dorosłego z jaj rozwijają się w ciągu 2-3 tygodni (stadium larwy i dwa stadia nimf).Pasożyty drążą skórę, wywołując reakcję alergiczną, której towarzyszy silny świąd.W uszkodzoną skórę wnikają bakterie powodując wtórne zapalenie. W zależności od gatunku świerzbowce lokalizują się na ogonie, tułowiu, kończynach lub głowie.
Objawy: głównym objawem jest silny świąd- zwierzęta są niespokojne, mniej jedzą, ocierają się , tracą na wadze, spada wydajność mleczna.Skóra w miejscu inwazji łysieje, jest pogrubiona i pokryta strupami
mikroskopowe badanie zeskrobin
Leczenie;
preparaty iniekcyjne lub podawane na powierzchnię skóry
dezynfekcja sprzętu obecnego w oborze
Choroby zakaźne bydła
BVD/MD
Bovine virus diarrhea/Mucosal disease
Wirusowa biegunka bydła/choroba błon śluzowych
Choroba wirusowa, powodująca duże straty w hodowlach.Przebiega ostro z widocznymi zmianami na błonie śluzowej jamy ustnej i w szparze racicowej. Biegunka i wypływy z nosa są wynikiem stanu zapalnegośluzówki przewodu pokarmowego i oddechowego.Po 1-2 tygodniach od zakażenia następuje wzrost temp. Wew., brak apetytu,osowiałość, obfite ślinienie, sluzowo-ropny wypływ z nozdrzy W postaci biegunkowej głównym objawem jest wodnista biegunka, w kale widoczne strzępki włóknika, w ciężkiej postaci również krew.
Choroba przebiega z wysoka śmiertelnością.
Leczenie: objawowe- intensywne nawadnianie, leki doustne przeciwbiegunkowe, antybiotyki
Zapobieganie: kwarantanna nowych sztuk, szczepienie stad
IBR/IPV
Zakaźne zapalenie nosa i tchawicy /otręt bydła
Choroba wywoływana przez herpeswirus bydlęcy BHV-1, który ma powinowactwo do układu oddechowego.Natomiast podtyp płciowy BHV-1,2 ma powinowactwo do układu rozrodczego.
Bydło choruje niezależnie od wieku. Zachorowalność 20-100%. Śmiertelność niska.
W przypadku zakażenia górnych dróg oddechowych u bydła obserwuje się gorączkę (do 42 st C), osowiałość i zmniejszenie apetytu. Błona śluzowa nosa jest silnie przekrwiona, pojawia się surowiczy wypływ który z czasem przechodzi w ropny. Inne objawy: zapalenie spojówek i silne ślinienie się zwierzęcia. Stopniowo infekcja przechodzi na krtań, tchawicę i płuca (śródmiąższowe zapalenie płuc). Pojawia się suchy, napadowy kaszel. Nasila się też duszność. W stadzie gwałtownie spada produkcja mleka. Jeżeli nie dojdzie do powikłań (wtórne infekcje bakteryjne) bydło wraca do zdrowia w ciągu 2 tygodni.Równolegle z objawami ze strony układu oddechowego może dochodzić do zamierania zarodków i poronień.
Zakażenie układu rozrodczego wywołuje postać płciową choroby zwaną otrętem, która objawia się unoszeniem nasady ogona i częstym oddawaniem moczu. Następnie pojawia się obrzęk błony śluzowej sromu i pochwy, jej bolesność i zaczerwienienie oraz śluzowy wypływ. W przypadkach nie powikłanych wtórnymi zakażeniami bakteryjnymi nie notuje się zwykle zaburzeń w rozrodzie. U buhajów zmiany zapalne dotyczą błony śluzowej prącia i napletka.
Leczenie: przy wybuchu choroby w stadzie stosuje się szczepienia donosowe a przy wtórnych zakażeniach bakteryjnych dróg oddechowych antybiotyki.
gratisiak