Pojęcie administracji publicznej i prawa administracji
1 Co to jest prawo administracji
2 Zakres regulacji administracyjnoprawnej w Polsce
3 Cztery kryteria administracji
· Kryterium negatywne
· Kryterium podmiotowe
· Kryterium dobra wspólnego
· Kryterium funkcjonalne
Ad.1. Pojęcie administracja jest bliskie łacińskiemu słowu administrale, który oznacza być pomocnym, obsługiwać i zarządzać zaś słowo mistrale oznacza służyć. Prawo admini. To gałąź prawa stanowiąca zbiór norm prawnych regulujących tę sferę stosunków społecznych , których zachodzi konieczność w realizacji dobra wspólnego. Normy wchodzące w zakres prawa admini. określają sytuację prawną podmiotów prawnie nie podporządkowanych organom admini. publicznej. Normy te działają zarówno bezpośrednio poprzez ustanowione w nich obowiązków i uprwanień, których realizacja podlega kontroli organów admini. publicznej jak i pośrednią przez stosowanie norm w drodze decyzji admini. organu. W nauce prawa admini. istnieje wiele definicji przedmiotowych prawa admini. , dlatego też wskażemy cechy wspólne tych definicji.
Te cechy to:
· Prawo admini. jest prawem publicznym.
· Prawo admini. bezwzględnie obowiązuje wszystkich
· Prawo admini. reguluje stosunki między państwem a obywatelami
· Prawo admini. ze względu na swoja specyfikę i szerokość gałęzi zawiera katalog różnego rodzaju norm (ustrojowe, zadaniowe, kompetencyjne, odsyłające, przejściowe, proceduralne)
· Domenom prawa admini. jest władztwo, a co za tym idzie możliwość nakładania sankcji administracyjnych
Należy również pamiętać że administracja publiczna:
§ Wykonuje swoje zadania w imieniu państwa
§ Działa w interesie publicznym wykorzystując do tego finanse publiczne
§ Dysponuje władztwem admini.
§ Działa zawsze na podstawie prawa i w jego granicach
§ Wykonuje działania w ramach u władzy wykonawczej
§ Działa w sposób nie przerwany stały
§ Wykonuje zadania za pomocą wykwalifikowanej kadry urzędniczej
Ad.2. Zakres regulacji admini. prawnej w Polsce
1. Regulacja sytuacji osób fizycznych
§ Przepisy o obywatelstwie polskim
§ Przepisy regulujące status prawny cudzoziemca terytorium RP
§ Przepisy dotyczące aktu stanu cywilnego
§ Przepisy dotyczące zmiany imion i nazwisk
§ Przepisy regulujące przyznawanie orderów i odznaczeń
2. Regulacja bezpieczeństwa i porządku publicznego
· Przepisy regulujące wprowadzenie stanu wyjątkowego oraz stanu wojennego
· Przepisy dotyczące zwalczania klęsk żywiołowych
· Przepisy dotyczące regulacji bezpieczeństwa wewnętrznego
· Przepisy regulujące ochronę przeciwopżarową
3. Regulacja ochrony kraju oraz spraw zagranicznych
· Przepisy regulujące świadczenia obywateli na rzecz obrony kraju
· Przepisy dotyczące ochrony granic państwowych
· Przepisy regulujące admini. spraw zagranicznych
4. Regulacja w dziedzinie oświaty nauki i kultury
· Przepisy dotyczące szkolnictwa podstawowego, średniego oraz zawodowego
· Przepisy dotyczące szkolnictwa wyższego
· Przepisy dotyczące kultury fizycznej i sportu
5. Regulacja upowszechniania informacji
· Przepisy dotyczące dostępu do informacji publicznej
· Przepisy regulujące ochronę danych osobowych
· Przepisy regulujące prawo prasowe
Ad.3 Cztery kryteria admini.
1. Kryterium negatywne uznaje za admini. wszystkie elementy władzy publicznej które nie są sądownictwem ani władzą ustawodawczą
2. Kryterium podmiotowe wskazuje na zróżnicowany krąg podmiotów wykonujących administrację
3. Kryterium dobra wspólnego konstruuje pojęcia admini. publicznej mając na uwadze związany z funkcjonowaniem podmiotów realizujących zadania publiczne ukierunkowane na osiągnięcie dobra wspólnego
4. Kryterium funkcjonalne określa admini. poprzez wskazanie zadań publicznych wykonywanych przez poszczególne podmioty które w swoim założeniu mają dążyć do celu jakim jest dobro wspólne
Podmioty wykonujące admini. publiczną tworzą swoisty aparat admini. Podmiotem realizującym zadania publiczne państwo przyznaje określone kompetencje powiązane z możliwością ich wypełnienia za pomocą rozmaitych przeważnie władczych instrumentów. Do sfery admini. publicznej można zaliczyć zarówno organy admini. rządowej oraz organy związków publicznoprawnych jak i innych podmiotów których ustrój ukształtowany jest na podstawie norm prawa publicznego a także prawa prywatnego.
Administracja publiczna spełnia funkcje mające na celu realizację dobra wspólnego. Rodzaj tych funkcji związanych jest z koncepcją organizacji ustroju społeczno-gospodarczego państwa
Funkcje:
Władcza zmierza ona do zagwarantowania porządku bezpieczeństwa publicznego. Reglamentacje wykonania określonej działalności gosp. Kształtuje warunki pożądanego rozwoju gospodarczego
1. Funkcje porządkowo reglamentacyjne wiążą się z wypełnianiem dwóch istotnych sfer realizacji zadań publicznych
· Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego
· Wydanie rozmaitych aktów admini. o charakterze indywidualnym i zadaniem tych aktów jest reglamentacje określonych dóbr
2. Regulacyjna odnosi się do tworzenia rozmaitych instrumentów prawnych które w specyficzny sposób będą oddziaływały na kształt sektorów gospodarczych. Celem tej funkcji jest tworzenie równych warunków konkurencji na rynku.
3. Funkcja zarządczo właścicielska związana jest z zarządzaniem rzeczami publicznymi oraz majątkiem publicznym
Funkcja nie władcza związana jest zasadniczo zapewnieniem określonych dóbr społecznych lub wykonaniem pewnych projektów o istotnym znaczeniu dla społeczeństwa na podstawie porozumień z podmiotami sektora prywatnego
1. Funkcja świadcząca związana jest bezpośrednim dostarczaniem usług publicznych przez organy admini. lub ich świadczeniem za pośrednictwem innych podmiotów należących do sektora publicznego (budowa dróg)
2. Funkcja partnerska polega na tym że admini. publiczna realizuje zadania w drodze porozumień oraz umów z podmiotami działającym w sferze prawa prywatnego.
3. Funkcja zarządzania rozwojem związana jest z podejmowaniem przez organy admini. działań strategicznych umożliwiających kierowanie rozwojem gospodarczym jako całość.
Zasady prawa admini. są to normy prawne o podstawowym znaczeniu dla całego systemu prawnego bądź dla poszczególnych jego gałęzi prawo admini. wyodrębniło zasady ogólne których zadaniem jest porządkowanie zjawisk zachodzących w prawie admini. oraz ich kompleksowe ujęcie.
Zasady:
1. Lex retro non agit czyli prawo nie działa wstecz, oznacza ona że ustawodawca nie może stanowić norm prawnych nakazujących stosowanie nowo ustanowionych norm do zdarzeń zaistniałych przed wejściem w życie tych nowych norm z których prawo nie wiązało dotąd skutków prawnych przewidzianych przez te normy
2. Zasada praw słusznie nabytych inaczej zasada subsybialności, głównym założeniem tych tej zasady jest stwierdzenie że zadania które mogą być realizowane przez jednostkę samodzielną nie powinny być realizowane przez państwo
3. Zasada pomocności oznacza ona nakaz wystosowany do organów admini. państwowej tak aby one używały do realizacji środków które są niezbędne do osiągnięcia tych celów
4. Zasada proporcjonalności mówi że każdy obywatel ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez uzasadnionej zwłoki przez właściwy nie zależny bezstronny i nie zawisły sąd . Ustawa ne może zamykać nikomu drogi do dochodzenia jego wolności lub jego praw.
Verna594