Wybudowana w 1974 roku oczyszczalnia ścieków PŁASZÓW posiadała wyłącznie segment mechaniczny, którego przepustowość już po kilku latach eksploatacji okazała się niewystarczająca. Pod koniec ubiegłego wieku tylko ok. 70% całkowitej ilości ścieków dopływających na oczyszczalnię podlegała mechanicznemu oczyszczaniu i to w stopniu nie satysfakcjonującym. Oczyszczalnia Płaszów w tym stanie nie spełniała wymogów polskich i europejskich przepisów.
Ograniczone możliwości finansowe Spółki i wysokie koszty pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania (kredyty komercyjne) przez wiele lat nie pozwalały na rozwiązanie tego problemu w sposób radykalny, tj. poprzez przeprowadzenie kompleksowej rozbudowy i modernizacji oczyszczalni. Realna szansa na realizację tego przedsięwzięcia pojawiła
się dopiero wraz z utworzeniem przez Unię Europejską, preakcesyjnego funduszu „ISPA”, przeznaczonego na finansowanie projektów w dziedzinie ochrony środowiska z krajów kandydujących. Szansa ta została w pełni wykorzystana. Projekt „płaszowski”, obejmujący modernizację i rozbudowę oczyszczalni w Płaszowie, znalazł się na liście 10 projektów (zakwalifikowanych spośród prawie 400 złożonych aplikacji), którym Komisja
Europejska przyznała w 2000 r. bezzwrotne dofinansowanie w ramach pierwszej transzy funduszu ISPA dla Polski.
W grudniu 2005 r., na wniosek MPWiK S.A., Komisja Europejska podjęła decyzję o przeznaczeniu niewykorzystanej dotacji ISPA (pozostałej po zakończeniu procesu kontraktowania) na realizację trzech dodatkowych zadań, zapewniających osiągnięcie
pełnego efektu ekologicznego w zakresie oczyszczania ścieków, tj: Rekultywację lagun osadowych, Stację termicznej utylizacji osadów i Kolektor Dolnej Terasy Wisły (DTW).
W efekcie, projekt „Oczyszczalnia Ścieków Płaszów II w Krakowie” składa się z 5 kontraktów „na roboty” (kolektor DTW realizowano w ramach 2 kontraktów) oraz związanych z nimi 5 kontraktów o charakterze usługowym.
W połowie października 2010 r. zakończona została realizacja ostatniego zadania wchodzącego w skład Projektu płaszowskiego, tj. Stacji Termicznej Utylizacji Osadów.
W wyniku realizacji Projektu osiągnięto wszystkie cele oraz efekty rzeczowe i ekologiczne ustalone Decyzją Komisji Europejskie
EFEKTY REALIZACJI
Modernizacja i Rozbudowa Oczyszczalni
Ścieków Płaszów ii w Krakowie:
• zwiększenie przepustowości istniejącej mechanicznej oczyszczalni ścieków w Płaszowie ze 132 tys. m3/d do 657 tys. m3/d (potrzebnej w porze deszczowej), poprzez budowę: kanału doprowadzającego ścieki, pompowni ścieków, krat, piaskowników, budynku separacji piasku oraz osadnika wstępnego.
• biologiczna oczyszczalnia ścieków o przepustowości 328 tys. m3/d, składającą się z 5 reaktorów biologicznych, 10 osadników wtórnych i stacji dmuchaw.
• linia przeróbki osadów ściekowych, obejmująca ich zagęszczanie, fermentację metanową, końcowe odwadnianie oraz produkcję ciepła z biogazu.
stacja Termicznej Utylizacji Osadów:
Instalacja o przepustowości 64 ton suchej masy na dobę, spełniająca wymogi najlepszych dostępnych technik (BAT), w której termiczna utylizacja (spopielenie) osadów poprzedzana jest podsuszeniem zapewniającym autotermiczność procesu. Stacja wyposażona jest w efektywne urządzenia do oczyszczania i monitoringu spalin.
Rekultywacja lagun Osadowych:
Rekultywacja 18,5 ha terenu lagun osadowych zlokalizowanych na terenie oczyszczalni Płaszów, poprzez wykonanie właściwych zabiegów technicznych (ukształtowanie terenu i regulacja warunków hydrologicznych, ujęcie biogazu, budowa dróg dojazdowych) i agrotechnicznych (odtworzenie gleb, biologiczna i przeciwerozyjna odbudowa zboczy,
zapoczątkowanie procesów glebotwórczych).
Kolektor Dolnej Terasy wisły (DTw):
· pompownia ścieków o przepustowości 0,9 m3/s,
· kolektor grawitacyjny o dł. 6,2 km,
· 2 rurociągi tłoczne o łącznej długości 0,76 km.
EFEKT EKOLOGICZNY
Modernizacja i Rozbudowa
Oczyszczalni Ścieków Płaszów ii w Krakowie
Obniżenie stężenia zanieczyszczeń
w ściekach oczyszczonych:
Przed realizacja kontraktu
Wymogi wg obowiązujących przepisów
Po zakończeniu kontraktu
Fosfor ogólny
3,1
1
0,765
Azot og
23,7
10
8,84
Zaw. Og
105
35
7,5
BZT5
128
15
6,8
Chtz
239
125
31,7
stacja Termicznej Utylizacji Osadów
Radykalne zmniejszenie – o ok. 88% – ilości odpadów (osadów) wprowadzanych do środowiska tj zmniejszenie o ok. 10 tys. ton osadów, które miałyby być odwożone na składowiska.
Wykorzystanie energii cieplnej uzyskanej w procesie spalania osadów:
• w procesie technologicznym Oczyszczalni Ścieków Płaszów (do podgrzewania osadów w procesie fermentacji),
• do podsuszania osadów przed procesem spalania,
• na cele socjalne Oczyszczalni Ścieków Płaszów (ogrzewanie obiektów i dostawa ciepłej wody).
• przywrócenie wartości użytkowej zdewastowanym gruntom (18,5 ha), na których zdeponowano w latach 1975 – 2002 osady ściekowe (ok. 300 tys. m3) pochodzące z oczyszczalni w Płaszowie, a od 1999 r. również z oczyszczalni Kujawy.
• ochrona przed zanieczyszczeniem:
• wód podziemnych,
• powierzchni ziemi,
• powietrza atmosferycznego.
• stworzenie między oczyszczalnią Płaszów i przyległymi terenami przemysłowymi pasa ochronnego zieleni dla oddzielenia tych terenów od osiedli mieszkaniowych.
• skanalizowanie osiedli położonych wzdłuż przebiegu trasy Kolektora Dolnej Terasy Wisły.
• ochrona przed zanieczyszczeniem wód podziemnych.
ZREALIZOWANE CELE
1. Stworzono możliwości pełnego mechaniczno- biologicznego oczyszczania wszystkich ścieków odprowadzanych z centralnych dzielnic Krakowa (obsługa 500 tys. mieszkańców).
2. Zapewniono pełną zgodności efektów oczyszczania z obecnym prawem polskim
i Unii Europejskiej, jako wypełnienie zobowiązań Polski wynikających z Konwencji Helsińskiej oraz z członkostwa Polski w Unii Europejskiej.
3. Poprawiono czystość wód rzeki Wisły, a w dalszej konsekwencji Morza Bałtyckiego.
4. Obniżono ponoszone opłaty podstawowe za odprowadzanie ścieków niedostatecznie
oczyszczonych lub odprowadzonych bez oczyszczania oraz umorzono warunkowo
odroczone opłaty dodatkowe i kary za zanieczyszczanie środowiska.
5. Zapewniono możliwość utylizacji osadów wytworzonych przez oczyszczalnie
Płaszów i Kujawy oraz inne mniejsze oczyszczalnie administrowane przez MPWiK
S.A. w Krakowie a także inne podmioty.
6. Przywrócono wartość użytkową dewastowanym gruntom, na których
deponowano osady z oczyszczalni ścieków Płaszów i Kujawy
7. Zoptymalizowano pracę oczyszczalni ścieków Płaszów i Kujawy (poprzez przerzut ścieków ze zlewni oczyszczalni ścieków Płaszów do oczyszczalni ścieków Kujawy). Umożliwiono skanalizowanie osiedli wzdłuż przebiegu trasy
Kolektora Dolnej Terasy Wisły.
8. Uniknięto konieczności:
• skomplikowanej przebudowy dwóch wyeksploatowanych pompowni ścieków
(możliwość grawitacyjnego odprowadzenia ścieków do kolektora DTW),
• rozbudowy syfonu pod Wisłą
Zakończenie projektu „Oczyszczalnia Ścieków Płaszów II w Krakowie”
17 października 2010 r., Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji SA w Krakowie zakończyło ostatnie zadanie pn „Stacja Termicznej Utylizacji Osadów, realizowane w ramach Projektu „Oczyszczalnia Ścieków Płaszów II w Krakowie” współfinansowanego w 65 % ze środków Unii EuropejskiejMiejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji SA
Przewidywany całkowity koszt projektu wynosi 107 mln €. Koszty kwalifikowane wg Decyzji Komisji Europejskiej wynoszą 85,8 mln €, w tym 55,8 mln € tj. 65% stanowi dofinansowanie ze środków Funduszu Spójności, beneficjentem którego jest Gmina Miejska Kraków.Projekt składa się z czterech zadań tj: Modernizacja i Rozbudowa Oczyszczalni Ścieków Płaszów II w Krakowie, Kolektor Dolnej Terasy Wisły (DTW), Rekultywacja lagun osadowych, Stacja Termicznej Utylizacji Osadów.Modernizację i rozbudowę oczyszczalni ścieków Płaszów II rozpoczęto w maju 2003 r., a zakończono w październiku 2007 r. Na terenie ok. 50 ha w 97 nowowybudowanych obiektach powstało 786 środków trwałych. W ramach zadania zwiększono przepustowość starej, mechanicznej oczyszczalni ścieków w Płaszowie ze 132 000 m3/d do 656 657 m3/d (potrzebnej w porze deszczowej), wybudowano biologiczną oczyszczalnię ścieków o przepustowości 328 tys. m3/d oraz wybudowano nową nitkę przeróbki osadów ściekowych, obejmującą ich zagęszczanie, fermentację metanową, końcowe odwadnianie, oraz produkcję ciepła z biogazu.Dzięki inwestycji: - stworzono możliwość pełnego mechaniczno - biologicznego oczyszczania wszystkich ścieków odprowadzanych z centralnych dzielnic Krakowa (obsługa 500 tys. mieszkańców), - zapewniono pełną zgodności efektów oczyszczania z obecnym prawem polskim i Unii Europejskiej, jako wypełnienie zobowiązań Polski wynikających z Konwencji Helsińskiej oraz z poprawiono czystość wód rzeki Wisły, a w dalszej konsekwencji Morza Bałtyckiego
Budowę kolektora Dolnej Terasy Wisłyrozpoczęto w grudniu 2007 r a zakończono w maju bieżącego roku. Roboty podzielono na trzy etapy realizowane w ramach dwóch kontraktów. Wybudowano pompownię ścieków o przepustowości 0,9 m3/s, kolektor grawitacyjny o długości 6,2 km i dwa rurociągi tłoczne o łącznej długości 0,7 km. Budowa Kolektora Dolnej Terasy Wisły pozwoliła na: - zoptymalizowanie pracy dwóch krakowskich oczyszczalni: „Kujawy” i „Płaszów...
mysza5