25. Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi
Z punktu widzenia ochrony środowiska odpady dzieli się wg ich szkodliwość dla środowiska przyrodniczego. Obok odpadów: szkodliwych, uciążliwych występują niebezpieczne.
Do odpadów niebezpiecznych (objętych listą ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa) zalicza się te, które wprowadzone do środowiska nawet w małych ilościach natychmiast powodują jego trwałą degradację; zawierają najczęściej składniki toksyczne, radioaktywne, palne, wybuchowe lub biologicznie czynne.
Odpady te należy unieszkodliwiać, polega to na całkowitym lub częściowym eliminowaniu szkodliwego oddziaływania odpadów na środowisko przyrodnicze przez ich utylizację lub izolację od środowiska poprzez następujące sposoby: selektywne gromadzenie w miejscu powstania z rozdzieleniem na te składniki, składowanie na wysypiskach specjalnie zbudowanych i odpowiednio zlokalizowanych (z dala od ujęć wody pitnej, w podłożu o małej przepuszczalności itp.), kompostowanie, polegające na biochemicznym przetwarzaniu odpadów w kompost (który stanowi nawóz), spalanie zwłaszcza odpadów stanowiących zagrożenie epidemiologiczne (np. odpady ze szpitali),gazowe produkty spalania zawierające szkodliwe dla środowiska składniki muszą być przed odprowadzeniem do atmosfery oczyszczone; pozostałości po spaleniu - popiół i żużel - są składowane na wysypiskach, zintegrowane systemy unieszkodliwiania odpadów polegające na łączeniu kilku metod, np. w dużych miastach stosuje się: segregację w celu odzyskania surowców wtórnych oraz ich zagospodarowanie.
26. Zapobieganie powstawaniu odpadów
Zasada zapobiegania powstawaniu odpadów jest priorytetową zasadą w gospodarce odpadami, każdy kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania. W celu ograniczenia negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko konieczne jest wprowadzenie takich sposobów postępowania z odpadami, które umożliwią ich odzysk, wykorzystanie lub unieszkodliwianie poza składowiskami odpadów. Ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko możliwe jest dzięki: selektywnej zbiórce odpadów, stosowaniu odpowiednich metod magazynowania, przekazywaniu odpadów właściwym odbiorcom do dalszego wykorzystania lub unieszkodliwienia.
Zapobiegać powstawaniu odpadów możemy już w domu, a nawet trochę wcześniej, bo już w trakcie robienia zakupów. Zależy to od tego czy wybieramy towary z materiałów przyjaznych dla środowiska np.: drewno czy takich, które są krótkotrwałe i szybko je wyrzucamy.Ważnym przedmiotem naszych zakupów jest również opakowanie. Każdy z nas kupuje rocznie wiele kilogramów materiałów opakowaniowych. Jeżeli chcemy, żeby nasza okolica nie została zasypana śmieciami, każdy z nas powinien pozostawić na półkach towary w opakowaniach jednorazowego użytku czy też z materiałów wielomateriałowych (np.: kartonik do soku). Im więcej osób będzie przestrzegać tej zasady tym mniej odpadów będzie trafiało na wysypisko.
27.Technologie niskoodpadowe i bezodpadowe – TEMBO
Technologie mało i bezodpadowe są traktowane jako docelowy system rozwiązania problemu odpadów produkcyjnych i zanieczyszczenia nimi środowiska) naturalnego. Technologia bezodpadowa polega na niedopuszczeniu do powstawania odpadów i na pełnym, kompleksowym wykorzystaniu surowca. Stanowi ona ciąg procesów technologicznych związanych z wydobywaniem i z kompleksowym przetwarzaniem surowców na wyroby, zmierzającym do wyeliminowania odpadów a w razie niemożliwości ich całkowitego wyeliminowania, zapewniającym ich za gospodarowanie bez zanieczyszczania środowiska naturalnego. We wszystkich procesach przetwórczych jest możliwe zastosowanie tzw. czystych technologii, bez powstawania odpadów, i dlatego odpady powstające w jednej fazie procesu technologicznego powinny być bezpośrednio wykorzystane fazie następnej. Najistotniejsze w technologii bezodpadowej jest spełnienie warunku, aby nie był odkładania odpadów. Technologie nieskoodpadowe czyli eliminowanie odpadów powinno być wprowadzane tylko w tych procesach, w których jest to możliwe i celowe. Wdrażanie tych technologii jest uzasadnione efektywnością ekonomiczną wynikającą z pełnego wykorzystania materiałów oraz z eliminacji zagrożeń zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Korzyści wynikają przede wszystkim z kompleksowego wykorzystania surowców, czego skutkiem jest eliminowanie lub ograniczanie ilości odpadów; mają one również znaczenie dla całej gospodarki, gdyż umożliwiają zwiększenie produkcji oraz pozwalają na ograniczenie importu surowców. Opracowanie i wdrożenie tych technologii jest na ogół bardzo trudne, m.in. ze względu na konieczność równoczesnego zastosowania różnych procesów fizycznych, chemicznych, biologicznych, wykraczających poza daną branżę. Opracowanie takiego systemu często wymaga zaangażowania wielu wyspecjalizowanych placówek naukowych oraz biur konstrukcyjnych i technologicznych oraz zaangażowania dość znacznych środków inwestycyjnych, wykraczających poza możliwości jednego przedsiębiorstwa.
28. Ochrona przed hałasem i wibracjami
W związku z dążeniem do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska naturalnego stosuje się najnowsze technologie i procesy ekologicznie czyste.
Obecnie przedsiębiorstwa i gospodarstwa indywidualne dążą do rozwoju własnej produkcji zgodnie z wymogami i zaleceniami UE dotyczących ochrony środowiska.
W obecnej chwili w Polsce większość nowoczesnych technologii ekologicznych nie jest jeszcze w dużym stopniu stosowana, jednak dzięki dużemu wpływowi informacji na ten temat oraz obiecanych funduszy z UE na te cele coraz świadomiej modernizujemy procesy i chcemy działać zgodnie z ochroną środowiska.
Do najnowszych technologii ekologicznie czystych należą:
1. Wykorzystanie energii słonecznej do ogrzewania domów. Stosuje się tu kolektory , pozyskiwane ciepło z zewnątrz zmniejsza ilość spalonego opału co doprowadza do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego
poprzez mniejszą ilość wydobywających się emisji spalin tj, dwutlenek węgla , smoły.
2. Wykorzystanie energii geotermalnych .
Budowa ciepłowni geotermalnych ( Pyrzyce k. Szczecina)
Wody te wykorzystywane są również do produkcji ekologicznie czystych kosmetyków.
3. Wykorzystywanie energii wiatru. W ostatniej dekadzie rozwija się to bardzo prężnie. ( elektrownie wiatrowe) Polsce k. Wolina. Wiatr jest czystym źródłem energii nie emitującym żadnych zanieczyszczeń. Cena jednostkowa energii pochodzącej z tego źródła jest niższa od ceny energii pozyskiwanych ze standartowych elektrownii cieplnych. Przy zastosowaniu elektrowni wiatrowych redukuje się emisje spalin.
Do czynników wspomagających ograniczenie zanieczyszczeń środowiska należą:
- rozwój systemów zaopatrzenia w wodę
- odprowadzenie i oczyszczanie ścieków
- rozbudowa sieci wodociągowej w miastach i wsiach
- utylizacja i usuwanie odpadów stałych
- modernizacja i budowa oczyszczalni ściekow
- recykling
- likwidacja mogilników
- powszechna selekcja odpadów.
Szczególnym programem powinny być objęte elektrownie ,huty, p.gornicze, kopalnie.
29.Technologie i procesy produkcyjne ekologicznie czyste
Szept 15 dB
Ruch uliczny 90 dB
Samolot odrzutowy 180 dB
Normalna rozmowa ,pralka suszrak 70-90 dB
Dźwięki głośniejsze niż 100dB to nieznośne dla ucha
Powyżej 140 dB ból i uszkodzenie ucha.
Celem zabezpieczenia słuchu przed hałasem należy zastosować :
- tłumiki przy urządzeniach technicznych
- ochronniki słuchu ( kaski ,nauszniki. Stopery)
- stosowanie drzwi dźwiękoszczelnych
- skracać czas pracy przy urządzeniach szkodliwych dla słuchu
- zastępowanie pracy ludzkiej w trudnych warunkach pracą zautomatyzowanych maszyn
Źródła hałasu:
- silniki, zespoły napędowe
- toczenie się kół po powierzchni
- hałas aerodynamiczny
- koncerty, dyskoteki
- hale produkcyjne, ( gdzie stosuje się głośne maszyny)
Na poziom hałasu wpływa:
- natężenie ruchu
- udział środków transportu
- rodzaj i stan nawierzchni
- pochylenie drogi i zakrety.
30. Prawne instrumenty ochrony środowiska
· Ustawa o odpadach.Dz.U. 2001.62.628 z dnia 20 czerwca 2001 r
· Prawo Ochrony Środowiska Dz.U. 2001.62.627 z dnia 20 czerwca 2001r
· Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie stawek opłat produktowych
z dnia 11.09.2001 r Dz.U. 2001.116.1235
· Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie rocznych poziomów odzysku
i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych z dnia 30.06.2001r
Dz.U.2001.69.719
· Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawach wysokości jednostkowych stawek za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu z dnia 29.09.2001 r Dz.U.2001.120.1295
· Rozporządzenie MOŚZNIL w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w
środowisku. Dz. U. Z dnia 1 czerwca 1998r
· Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie określenia listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów. Dz. U. Z dnia 29.09.2001r
· Rozporządzenie MOŚZNIL w sprawie szczegółowych zasad ustalania dopuszczalnych do wprowadzania do powietrza rodzajów i ilości substancji zanieczyszczających oraz wymagań, jakim powinna odpowiadać dokumentacja niezbędna do wydania decyzji ustalającej rodzaje i ilość substancji zanieczyszczających dopuszczonych do wprowadzenia do powietrza z dnia 19.września 1998r Dz.U. 98.124.819
· Rozporządzenie MOŚZNIL w sprawie metod obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza dla źródeł istniejących i projektowanych z dnia 3 września 1998r. Dz. U. 98.122.905
· Projekt - Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt
· Projekt – Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej roślin i grzybów.
· Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 grudnia 2001 r w sprawie wzoru sprawozdania o wielkościach wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkościach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytecznych oraz wpływów z opłat produktowanych. Dz.U. z 2002 r Nr 2 poz.26.
31. Ekonomiczne instrumenty ochrony środowiska
Unia Europejska oraz OECD zalecają stosowanie w ochronie środowiska różnorodnych instrumentów ekonomicznych, pozwalających na realizację zasady “zanieczyszczający płaci” oraz umożliwiających osiąganie maksymalnych efektów ekologicznych, przy ograniczonych wydatkach finansowych.
Do stosowanych aktualnie w krajach OECD i Unii Europejskiej instrumentów ekonomicznych służących ochronie środowiska należą przede wszystkim:
- opłaty za emisję zanieczyszczeń do środowiska,
- opłaty za dokonywanie zmian w środowisku (w tym za wykorzystywanie zasobów naturalnych),
- opłaty za korzystanie z walorów przyrodniczych,
- kary za przekraczanie wymagań ochrony środowiska,
- ulgi, zwolnienia i zróżnicowania podatkowe i celne,
- subwencje dla przedsięwzięć proekologicznych,
- gwarancje kredytowe dla przedsięwzięć proekologicznych,
- ekologiczne opłaty produktowe,- depozyty ekologiczne,
- ubezpieczenia ekologiczne,
- handel pozwoleniami na emisję zanieczyszczeń.
Przepisy prawne w ochronie środowiska w Polsce, a w tym wprowadzające instrumenty ekonomiczne, tworzą w głównej mierze trzy ustawy: ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska, ustawa Prawo wodne oraz ustawa o odpadach.
32. Polityka ochrony środowiska
- Walka o czyste powietrze,
- Ograniczenie hałasu,
- Poprawa czystości wód ,
- Ochrona przyrody.
34. Normy serii ISO 14 000
Normy z serii ISO 14000 dotyczą zarządzania środowiskowego, czyli tego, co organizacja robi, aby zminimalizować negatywny wpływ na środowisko swoich działań, wyrobów i usług. Celem norm serii ISO 14000 jest pomoc organizacjom w zarządzaniu wpływem ich działań, wyrobów i usług na środowisko i efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów na każdym etapie działalności. Obejmują one wszystkie aspekty istotne z punktu widzenia zarządzania środowiskowego i dotyczą systemów zarządzania, auditowania i innych badań, oceny efektów działalności środowiskowej, etykietowania środowiskowego, oceny cyklu życia, terminologii, projektowania pod katem .środowiska oraz komunikacji środowiskowej. Seria norm ISO 1400 składa się z dokumentów dotyczących systemów zarządzania środowiskowego (tj. ISO 14001 i ISO 14004) oraz wszystkich dokumentów odnoszących się do narzędzi zarządzania środowiskowego (tj. wszystkich innych dokumentów serii ISO 14000). Wdrożenie tych norm w sytuacji pogłębiającej się degradacji środowiska z jednej strony i rosnącej troski o środowisko z drugiej, w wielu przypadkach jest warunkiem prowadzenia transakcji biznesowych i utrzymania się na rynku. Inne potencjalne korzyści dla przedsiębiorstw ze stosowania norm dotyczących zarządzania środowiskowego to unikanie kosztów i ich redukcja, lepsza motywacja pracowników i lepsze relacje społeczności z władzami.. Natomiast redukcja kosztów jest związania z ograniczeniem zużycia surowców, wody, energii, wytworzeniem mniejszej ilości odpadów, likwidacją, transportem itp. System zarządzania środowiskowego jest ważnym i strategicznym narzędziem w zmniejszeniu wpływy organizacji na środowisko i kompleksowo ujmuje wszystkie zagadnienia związane zarówno z działaniami, jak również wyrobami i usługami organizacji. Normy serii ISO 14000 mogą być również wykorzystywane w innych ważnych inicjatywach podejmowanych na rzecz ochrony środowiska np. zmiany globalnego klimatu i prace prowadzone w Komisji Europejskiej.
35.Nadzwyczajne zagrożenia ekologiczne
Zagrożenie spowodowane gwałtownym zdarzeniem nie będącym klęską żywiołową, które może wywołać znaczne zniszczenie środowiska lub pogorszenie jego stanu stwarzające powszechne niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska nazywamy nadzwyczajnym zagrożeniem środowiska. Nadzwyczajne zagrożenie może być następstwem np. pęknięcia rurociągu lub zbiornika i wylewu ropy naftowej na powierzchnię ziemi lub wód, awarii w zakładzie produkcyjnym i wydostania się do powietrza znaczny ilości substancji niebezpiecznych, katastrofy cysterny przewożącej materiały niebezpieczne oraz skażenia terenu. Potencjalnymi źródłami są: zakłady przemysłowe, głównie przetwórstwa spożywczego, mające instalacje chłodnicze z amoniakiem, transport samochodowy i kolejowy przewożący materiały niebezpieczne, zakłady dystrybucji i przeładunku paliw płynnych. We współczesnych czasach to zagrożenie spotęgowane jest towarzyszącymi powodzi różnymi niebezpiecznymi dla ludzi i środowiska, wynikającymi z przyczyn cywilizacyjnych zjawiskami wtórnymi takimi jak: skażenie wód gruntowych, gleby i roślinności zanieczyszczonymi wodami i namułami rzecznymi, brak wody pitnej, prądu i gazu, katastrofy budowlane, wybuchy i pożary, zatrucia i epidemie wśród ludzi i zwierząt.
Nieprzestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa, lekkomyślność i lekceważenie przepisów to przyczyny groźnych awarii i katastrof, głownie w zakładach przemysłowych i kopalniach oraz transporcie kolejowym,, drogowym lub lotniczym. W większości powodują one duże straty ludzkie, a niemal zawsze degradację środowiska naturalnego.
36.Ekologiczna analiza cyklu życiowego wybranego produktu
Ekologiczna analiza cyklu życiowego odbiornika telewizyjnego.
Cykl życia każdego produktu obejmuje cztery kolejno następujące po sobie etapy: wytwarzanie, dystrybucję, użytkowanie i procesy związane z pozbyciem się odpadów powstałych po zakończeniu procesu użytkowania. W każdym etapie, poszczególne procesy są przyczyną różnego rodzaju emisji, które oddziałują w specyficzny sposób na środowisko.
W fazie produkcji, główne oddziaływanie na środowisko ma stosowany w produkcji polistyren. Obniżenie tych wpływów może nastąpić poprzez zmniejszenie ilości stosowanego materiału lub zastosowanie innego. Duże efekty ekologiczne związane są tu z wykorzystaniem paliw kopalnianych, natomiast obciążenie środowiska jest związane ze wzrostem ekotoksyczności. W fazie użytkowania obciążenie środowiska związane z telewizorem wynika ze zużycia energii elektrycznej (tu obciążenie środowiska jest 10 razy większe niż wynika ono ze zużycia materiałów). Niekorzystny wpływ na środowisko występuje także w ostatniej fazie cyklu życia telewizora, na etapie utylizacji. Każdy ze standardowych sposobów utylizacji, składowanie na wysypisku spalanie, recykling powoduje inne obciążenie środowiska. Proekologiczna modernizacja odbiornika telewizyjnego powinna polegać na obniżeniu zużycia energii elektrycznej w fazie użytkowania, ponieważ wpływy środowiskowe w tej fazie cyklu są największe.
37. Wpływ pyłów przemysłowych na środowisko
Pył przemysłowy jest to aerozol, którego fazę rozproszoną stanowią cząstki stałe (ziarna) i którego źródłem powstawania są procesy produkcyjne. Wytwarzanie pyłu w przemyśle może odbywać się na drodze dezintegracji lub kondensacji. Bezpośrednie działanie pyłów nietoksycznych na organizmy żywe zależy od rozmiarów ziaren. Najdrobniejsze wnikają do wnętrza organizmów przez drogi oddechowe zwierząt i ludzi oraz przez szparki roślin. u roślin wywołują a plazmolizę komórek, a u ludzi utrudniają wymianę gazową. Pyły także osiadają na powierzchni liści (igieł), tworząc powłokę, która w miarę narastania ogranicza dostęp gazów. Pod wpływem wilgoci tworzą pyły cementowe na liściach skorupę. Pośrednie działanie pyłów na zbiorowiska roślinne odbywa się poprzez chemiczną degradację gleb . Przy dużym zapyleniu powietrza może nastąpić zmętnienie atmosfery obniżenie natężenia promieniowania ultrafioletowego i świetlnego, co wpływa na efektywność fotosyntezy roślin.
38.Zanieczyszczenia środowiska morskiego
Zanieczyszczenie morza to wprowadzenie do środowiska morskiego substancji lub energii powodującej takie szkodliwe skutki jak: niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia ludzkiego, szkodliwość dla żywych zasobów i życia morza, utrudnienie w prawidłowym użytkowaniu morza włączając rybołówstwo, obniżenie jakości użytkowej wody morskiej oraz zmniejszenie walorów estetycznych morza.
Zanieczyszczenia powstające na lądzie stanowią 97% zanieczyszczeń wprowadzanych do morza. Mogą być: emitowane do atmosfery, zrzucane w postaci ścieków do rzek lub bezpośrednio do morza.
Zanieczyszczenia powstające na morzu stanowią 3% zanieczyszczeń wprowadzanych do morza.
Źródła zanieczyszczeń:
- substancje biogeniczne (gł. związki azotu i fosforu) oraz materia organiczna – rolnictwo (nawozy sztuczne, hodowla), przemysł i motoryzacja (spalanie paliw), gospodarka komunalna (detergenty)
- substancje toksyczne np.: metale ciężkie (rtęć, cynk), pestycydy, trwałe związki organiczne – przemysł (produkty uboczne procesów technologicznych), gospodarka komunalna (spalanie śmieci), motoryzacja (spalanie paliw), rolnictwo (chemizacja)
- zanieczyszczenia ropopochodne (ropa, jej przetwory, produkty spalania)- przemysł, motoryzacja, gosp komunalna, żegluga (katastrofy), porty (przeładunki), wiercenia na dnie morza
-skażenia sanitarne (mikrobiologiczne) – gosp komunalna (ścieki bytowe), rolnictwo (hodowla), przemysł (odpady spożywcze)
-substancje radioaktywne (mikrobiologiczne) – elektrownie jądrowe (katastrofy, zrzuty odpadów)
-porty rybackie, turystyka, transport wodny
Skutki zanieczyszczeń:
-pustynia beztlenowa (W ten sposób następuje zanik życia organizmów)
-zubożenie gatunków ilości fauny i flory,
-zmniejszenie możliwości połowów,
-utrata walorów turystycznych i zdrowotnych-przeżyźnianie - masowy rozwój glonów ogranicza rozwój roślinności płytkowodnej z powodu braku światła. produkują substancje trujące, które zabijają org...
Szymuszka