dysfunkcja słuchu.docx

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA

                            W TARNOWIE

KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO

ROK STUDIÓW: III

SEMESTR: V

ROK AKADEMICKI: 2011/2012

PRZEDMIOT: REHABILITACJA I PIELĘGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH

ILOŚ GODZIN SAMOKSZTAŁCENIA: 30

TEMAT: OPIEKA PIELĘGNIARSKA NAD OSOBĄ Z DYSFUNKCJĄ NARZĄDU SŁUCHU.

                                        STUDENTKA: MARIA PAJOR

   Plan:

1.Uzasadnienie wyboru tematu.

2.Charakterystyka niedosłuchu.

3.Obraz sylwetki psychofizycznej osoby z niedosłuchem.

4.Znaczenie przytępienia słuchu dla chorego i zadania pielęgniarki.

5.Badania.

6.Działania opiekuńcze.

7.Podsumowanie

   Ubytek słuchu u różnych osób może mieć różne podłoże: może być dziedziczny, spowodowany powikłaniami medycznymi, powstać wskutek długoletniej pracy w hałasie bądź być po prostu efektem starzenia się. Najczęściej zaburzenia słuchu występują w wieku starszym.

Ze względu na to, że często spotykałam na oddziałach szpitalnych pacjentów niedosłyszących zdecydowałam pogłębić wiedzę w zakresie problemu jakim jest: dysfunkcja narządu słuchu i wybrać temat pracy samokształceniowej: Opieka pielęgniarska nad osobą z dysfunkcją narządu słuchu. Ponieważ zaburzenia słuchu zazwyczaj dotyczą osób starszych, toteż  na tej grupie skupię swoją uwagę.

      Niedosłuch u ludzi starszych przejawia się przede wszystkim ograniczeniem słyszalności tonów o wysokiej częstotliwości. Upośledzenie słuchu ujawnia się w trakcie komunikowania się z innymi ludźmi, kiedy to pacjent sprawia wrażenie nieuważnego, nie odpowiada na prośby czy polecenia.

Poważne problemy słuchowe zaczynają się już przy umiarkowanym uszkodzeniu słuchu powyżej 40 dB, kiedy to słyszenie i rozumienie mowy możliwe jest tylko w sprzyjających warunkach akustycznych. Wskazane jest wtedy korzystanie z aparatów słuchowych. Przy znacznym uszkodzeniu słuchu aparat słuchowy jest niezbędny, natomiast przy głębokim uszkodzeniu aparat słuchowy pomaga orientować się w dźwiękach otoczenia, ale rozumienie mowy jest możliwe jedynie przez odczytywanie z ruchów ust.

Konsekwencją niedosłuchu , zwłaszcza znacznego lub głębokiego może być ograniczone słownictwo używane i rozumiane, co oznacza utrudnienie w prowadzeniu rozmowy.

      Charakterystyczny obraz sylwetki psychofizycznej osoby  z niedosłuchem odzwierciedlać się będzie  najbardziej w zachowaniu pacjenta oraz jego kontaktach z otoczeniem, głównie w zakresie komunikowania się. Konsekwencją pojawiającego się niedosłuchu jest nadwrażliwość na mowę bardzo głośną, zaburzenia w rozumieniu mowy zniekształconej np. przez telefon i osłabiona lokalizacja dźwięku co prowadzi do utrudnionej zdolności rozróżniania głosu słyszalnego w zgiełku, hałasie. Oznacza to także utrudnioną zdolność uczestnictwa w rozmowie z udziałem większej ilości osób.

W kontakcie werbalnym sytuacją szczególnie zwracającą uwagę na możliwość wystąpienia niedosłuchu u jednego z rozmówców jest konieczność wielokrotnego powtarzania zdań przez osobę zdrową lub brak reakcji ze strony osoby niedosłyszącej, przejawiający się np. nieudzieleniem odpowiedzi na zadawane pytanie, udzielanie odpowiedzi nieprawidłowej, ze względu na upośledzony, czasem nawet fragmentaryczny odbiór docierającej mowy. Pacjent często sam, już na początku rozmowy prosi o to, aby rozmówca wypowiadał się nieco głośniej i wolniej lub prosi  powtarzanie wypowiedzi, które są kierowane do niego.

      Przytępienie słuchu nie jest precyzyjnym określeniem rozmaitych rodzajów upośledzenia słuchu; nie jest to więc rozpoznanie kliniczne. Niedosłyszący niejednokrotnie nie ma poczucia choroby organicznej, chociaż spełnia jej kryteria, stwierdza się u niego bowiem określony ubytek słuchu. Upośledzenie ujawnia się raczej w kontakcie bezpośrednim –w komunikacji- z innymi ludźmi. Dokładnie taki sam ubytek słuchu u jednego niedosłyszącego mógłby oznaczać wykluczenie ze społeczności, kto inny zaś traktuje przytępienie słuchu u siebie jako niewielkie obniżenie komfortu w nawiązywaniu rozmów.

Kontakty z niedosłyszącymi osobami wymaga cierpliwości i wyczucia sytuacji. Chory jest często osamotniony i pozbawiony pewności siebie, a niejednokrotnie jest świadomy swego upośledzenia i jego następstw.

      Ludzi niedosłyszących, używających aparatu słuchowego, nie można w żadnym razie traktować jako osób, którym przywrócono prawidłowy słuch. Aparaty słuchowe są protezami i zazwyczaj nie wyrównują w pełni osłabienia zmysłu słuchu. Mogą one jednak osobie dotkniętej upośledzeniem zapewnić dalszy udział w życiu społecznym.

Ze względu na to, że chory w podeszłym wieku często ma kłopoty z posługiwaniem się aparatem słuchowym, do obowiązku pielęgniarki należy umieszczenie aparatu w uchu, czyszczenie go, wymiana baterii i ustalenie czy aparat ewentualnie nie jest zepsuty. Znajomość i umiejętność posługiwania się aparatem słuchowym wchodzi w zakres czynności wspomagających chorego. Do noszenia aparatu niewątpliwie chory musi się przyzwyczaić, początkowo słyszane dźwięki brzmią inaczej i obco stąd zadaniem jest motywowanie, zachęcanie i wspieranie pacjenta.

      W przypadku podejrzenia niedosłuchu czy też pogorszenia słuchu pacjent powinien udać się do specjalisty. Podstawowym badaniem oprócz wywiadu, próby Webera i Rinnego jest badanie audiometryczne. Czasami konieczna jest rozszerzona diagnostyka. Wziernikowanie ucha jest  szczególnie przydatnym badaniem w przypadku podejrzenia uposledzenia słuchu spowodowanego nadmiernym nagromadzeniem się woskowiny. Do zadań pielęgniarki należy:

-przygotowanie pacjenta do badań-wyjaśnienie istoty, celowości ich wykonania, fizyczne przygotowanie do badania np. podanie kropli do oczu przed badaniem-jeżeli takie było zlecenie lekarskie

-w razie potrzeby asystowanie pacjentowi podczas badań

      Zakres podejmowanych działań opiekuńczych uzależniony jest od stopnia niedosłyszenia oraz zdolności kompensacyjnych pacjenta. Osoby, u których nie ma możliwości korekcji powstałych dysfunkcji czy też nie godzą się na takowe wymagają znacznego zaangażowania i pomocy ze strony pielęgniarki.

Ze względu, iż osoby niedosłyszące lub niesłysząca, przyswaja sobie wydarzenia rozgrywające się w jej otoczeniu za pomocą wzroku niezmiernie istotnym elementem opieki jest wzmacnianie kontaktu pozawerbalnego oraz zapobieganie poczuciu osamotnienia i izolacji. Pielęgniarka powinna uzyskać w wywiadzie pielęgniarskim informację na temat stopnia uszkodzenia słuchu oraz preferowanego sposobu komunikacji.

1.      Pomoc w porozumiewaniu z otoczeniem:

-do osoby niedosłyszącej/niesłyszącej nie można zbliżać się w sposób nagły, z tyłu

-rozpoczęcie rozmowy  wymaga zwrócenie na siebie uwagi i nawiązaniu kontaktu  wzrokowgo, należy zorientować się, czy pacjent korzysta z aparatu słuchowego i upewnić się, że nas słyszy

-ważne jest stworzenie odpowiednich warunków do rozumienia mowy dźwiękowej, czyli zadbanie o odpowiednie oświetlenie aby pacjent dobrze widział twarz i ruchu ust rozmówcy; należy zachować odległość około 1 metra od pacjenta oraz ograniczyć inne dźwięki zakłócające artykulację, kierując swój głos zawsze w stronę ucha lepiej słyszącego

-przekazywane słowa, wyrażenia, konstrukcje zdaniowe powinny być krótkie i precyzyjne; komunikaty powinny być powtarzane, należy powtórzyć zdanie i upewnić się, że przekazane informacje zostały prawidłowo zrozumiane, gdy to konieczne poproszenie pacjenta o to by powtórzył najważniejsze fakty; gdy to konieczne, sprawy najważniejsze należy zapisać- pamiętając o tym, że wzrok osoby starszej też może być osłabiony i należy pisać dużymi drukowanymi literami

-dobrze jest gdy rozmowie towarzyszyłyby naturalne gesty i odpowiednia mimika, co pozwoli pacjentowi łatwiej zrozumieć sens wypowiedzi

-należy unikać zbyt głośnego mówienia, przesadnej mimiki, bardzo wolnego mówienia, używania nazw niezrozumiałych dla podopiecznego, odzywania się czy wołania, gdy stoi się za pacjentem

-podczas rozmowy trzeba mówić krótko i unikać dygresji

2. Aktywizacja pacjenta:

-zachęcanie do noszenia aparatu słuchowego, jeżeli umożliwi on odbiór bodźców słuchowych

-zachęcanie pacjenta do uczestniczenia w zajęciach na oddziale, jeśli takowe są, zorganizowanie czasu wolnego, integracja z innymi pacjentami

-zwrócenie uwagi na zalety „mocne strony” pacjenta

-umożliwienie kontaktu z rodziną, przyjaciółmi

-wsparcie psychiczne

3.Pomoc:

-pomoc w korzystaniu z aparatu słuchowego

-pomoc we właściwym umieszczeniu aparatu w uchu

-pomoc w konserwacji protezy (czyszczenie, wymiana baterii, kontrola prawidłowego działania)

-edukacja pacjenta bądź jego rodziny do posługiwania się aparatem słuchowym i sposobie komunikacji

-motywowanie do badań kontrolnych

            Podsumowując celem opieki nad pacjentem z dysfunkcją słuchu jest osiągnięcie najlepszego z możliwych poziomu słyszenia przy wykorzystaniu połączonych metod: czytania mowy przez pacjenta  i stworzenia przez pielęgniarkę  warunków do nawiązywania kontaktu oraz umiejętności nawiązywania kontaktu z osobą niedosłyszącą. Czytanie mowy jest możliwe dzięki obserwacji warg osoby mówiącej, ale dzięki śledzeniu mimiki i gestykulacji pielęgniarki pacjentowi łatwiej przyswoić przekazywane treści.

Istotna jest również postawa zrozumienia i tolerancji wobec problemów osoby z taką dysfunkcją, ponieważ ogromne znaczenie ma wsparcie, akceptacja.

Bibliografia:

1.Wieczorkowska- Tobis Katarzyna, Talarska Dorota, Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne, Wydanie I, Warszawa, Wyd. PZWL, 2008.

2.Rutkowska Elżbieta, Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych, Wydanie I, Lublin, Wyd.Czelej,2002.

3. Grodzicki Tomasz, Skalska Anna, Geriatria z elementami gerontologii ogólnej, Wydanie I, Gdańsk,Wyd.VM Media,2007.

4. http://www.choroby.senior.pl/niedosluch-gluchota