- Naborowski: świat nieskończony, nie do poznania, człowiek zaś krótko żyć będzie na świecie; życie skazane na klęskę, świat jest labiryntem, wartości wydają się relatywne, względne;
- manieryzm
- pozezja Naborowskiego a manieryzm
- poezja Naborowskiego : abstrakcyjna, dyskursywna, mało emocjonalna, rygor intelektualny dominuje nad zmysłowością opisu; poezja Naborowskiego nie ujawnia zaangażowania autora, cofa się przed przekonywaniem do jakichś idei, prawd, wartości[aantyperswazyjność], bo wyrasta ze sceptycyzmu
- poezja : chakaterystyczna jest kapryśność myśli, często myśli są wielotorowe, operują niejasnością
- „Miłości wszystko równo” - potęga seksualizmu niweczy naturalną hierarchię – wg autora porządek jest nałożony na naturę, a nie zżyty z nią, co koresponduje z koncepcją sceptycyzmu
- „Na oczy królewny angielskiej” - utwór luźną parafrazą utworu H. L. E Porcheres, w którym to był kierowany do kochanki Henryka VI;
- zwraca się bezpośrednio do kobiety; mówi o prawie Kupidyna – miłości; miłość rozsiana jest na cały świat; ma Kupido władzę nad światem i nad królem
- motyw Kupidyna, który siedzibę ma w oczach kochanki, razi płomieniami miłości „ofiarę”; wzrok → oczy są zwierciadłami duszy, bo przez nie przenika piękno duchowe
- oczy jako pochodnie – ogień miłości pochodni, który wypala serca kochanków,
- oczy – gwiazdy, jasne zorze – potężne gwiazdy oznaczające nieprzeniknoną jasność; wpływają, władają nad żywiołami
- oczy – Słońce, gwiazda najważniejsza, bez której żyć trudno; Słońce bowiem udziela blasku mniejszym gwiazdom; Słońce jest widzialnym symbolem światłości boskiej, tajemnica w oczach, tajemnica boska
- oczy – sfery niebieskie, orbity, przezroczyste kule, do których przymocowane są planety; barwa oczu nie ustepuje barwie nieba
- oczy – empireum, siedziba Boga, którzy są ponad władcami; jej władza, władza jej oczu, jest większa, niż władza jej ojca
- wizja wstepowania na kolejne poziomy doskonałości → do sacrum, doskonałości samej w sobie;
- sumuje się jednak wszystkie te argumenty, bowiem oczy same w sobie są kwintesencją piękna, jasności, tajemnicy, potęgi i świętości.
- Kolisty porządek wiersza; koncept barokowy; dialektyczność ujęć;
- tekst mówi, że oczy to słowo, „wszytko się zamyka w jednym oka słowie” → to od naszego postrzegania zależy, czy będziemy się wznosić w sprawach boskich, czy raczej kierować rozumowanie ku sprawom przyziemnym, znać będziemy tylko słowa
- „Krótkość żywota”
- rytm wiersza sygeruje upływ czasu, przypomina tykanie zegara, odmierzaniem upływającego czasu; jednostajny ruch, przepływ kolejnych pokoleń,
- „Był przodek, byłeś ty sam, potomek się rodzi.” Przeszłość - to dziś, naturą istnienia jest przechodzenie w przeszłość.
- Ulotność ludzkiego życia, „dźwięk, dym, wiatr, błysk, głos, punkt” - krótkie, chwilowe, jednosylabowe, krótkie, przemijalne również w zakresie formy, morfologii
- „koło niehamowane” - cykliczność, przemijalność, ale łudząca
- teraźniejszość jest nieuchwytna, nie da się jej ogarnąć myślą, myśl nie ma do niej dostępu; nieboże – biedak, marny, politowanie, współczucie – tylko Bóg jest wieczny, a TY NIE JESTEŚ BOGIEM, dwutorowość rozumienia słowa;
- „śmierć, rodzenie byt nasz” - kolejność nie jest ważna z perspektywy nieskończoności
- śmierć dzieci i śmierć płodów – obecny motyw w baroku,
- Naborowski milczy, nie wzywa do pokuty, nie zwraca się do nas, byśmy skierowali się ku temu, co wieczne.
pracowity.polon.uw