Miejsce polskiego sadownictwa w Unii Europejskiej.doc

1.      Miejsce polskiego sadownictwa w Unii Europejskiej. Dodatnie i ujemne strony.

Obecne uwarunkowania ogólnogospodarcze  jak i te w sektorze spożywczym Polski nie sprzyjają wprowadzaniu mechanizmów . Należą do nich m.in.:

¾    niestabilny poziom wzrost produkcji

¾    rozdrobnienie gospodarstw

¾    różnorodność produktów – odmianowa i jakościowa

¾    nierównomierność podaży – w latach i w ciągu roku

¾    niedostateczny stopień przetworzenia żywności

¾    brak promocji produktów

¾    zmiana orientacji w handlu zagranicznym i związany z tym wzrost wymagań jakościowych

Mocne strony – Polska

¾    Niskie koszty produkcji. 

¾    Niskie koszty handlowe.

¾    Rosnące spożycie żywności.

¾    Wysoka jakość biologiczna surowców rolniczych i produkowanej żywności .

Mocne strony – UE

¾    Silne, doinwestowanie gospodarstw.

¾    Wysoki poziom technologii rolniczej.

¾    Wysoka jakość higieniczna produktów.

¾    Dobrze rozwinięte nowoczesne przetwórstwo żywności.

¾    Dobrze rozwinięty efektywny rynek.

¾    Zróżnicowana oferta handlowa i dobrze zorganizowany marketing.

¾    Sprawna, nowoczesna sieć handlowa.

¾    Sprawnie działające kanały dystrybucji.

¾    Dobrze zorganizowane i działające. lobby rolnicze

¾    Rozwinięte i dobrze działające doradztwo specjalistyczne.

¾    Wysoki poziom wsparcia

Słabe strony – Polska

¾    Zła jakość higieniczna surowców.

¾    Niski poziom technologii i rozdrobniona produkcja rolnicza.

¾    Mała efektywność i wydajność  produkcji

¾    Produkcja ekstensywna oraz duże jej wahania.

¾    Słabo rozwinięte doradztwo.

¾    Niska rentowność produkcji.

¾    Niski poziom dochodów

Słabe strony – UE

¾    Wysokie koszty produkcji.

¾    Wysokie koszty handlowe.

¾    Malejące wydatki na żywność.

¾    Duża konkurencja.

¾    Mała konkurencyjność cenowa.

¾    Ograniczona jakość biologiczna surowców.

¾    Duże obciążenie środowiska naturalnego intensywną produkcją rolniczą

Szanse – Polska

¾    Powiększenie rynków zbytu.

¾    Objęcie regulacjami unijnymi.

¾    Poprawa sytuacji dochodowej rolników.

¾    Dopływ kapitału

Szanse – UE

¾    Powiększenie rynków zbytu.

¾    Utrzymanie wysokiego poziomu wsparcia.

Zagrożenia – Polska

¾    Konkurencja bezpośrednia ze strony produktów UE.

¾    Zbyt niski poziom kwot produkcyjnych.

¾    Bardzo wysokie wymagania jakościowe .

¾    Bardzo wysokie wymagania w zakresie ochrony środowiska.

¾    Wysokie koszty dostosowania.

Szanse – UE

¾    Konkurencja ze strony nowych członków UE.

¾    Dalsza liberalizacja handlu.

¾    Rosnąca konkurencja ze strony krajów trzecich.

¾    Zmniejszenie poziomu wsparcia dla rolnictwa

2.      Rola i znaczenie czynników przyrodniczych, które należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji zakładania sadów, czy jagodników.

Warunki Klimatyczne

a)     Temperatura:

¾    Średnia temperatura roku

¾    Minimalna temperatura zimy

¾    Sumy temperatur w okresie wegetacji

¾    Wiosenne przymrozki

¾    Jesienne przymrozki

b)     Usłonecznienie

c)      Opady atmosferyczne:

¾    Suma opadów w ciągu roku

¾    Rozkład opadów w okresie wegetacji

¾    Współczynnik transpiracji – na wyprodukowanie 1 g suchej masy potrzeba 200-950 g wody  

¾    Opady śniegu

¾    Opady gradu

¾    Wilgotność powietrza

d)     Wiatry:

¾    Siła wiatru

¾    Kierunek wiatru

¾    Klimat a rejonizacja

Warunki glebowe

a)      Żyżośc i struktura warstwy ornej i podornej

b)      Chydro i chemotropizm systemu korzeniowego

c)      Stosunki powietrzno – wodne

d)      Poziom wód gruntowych

e)      Odczyn gleby

3.      Rola i znaczenie światła  we wzroście i rozwoju drzew i krzewów owocowych oraz sposoby jego regulowania.

Intercepcja światła – jest to ilość światła jaką zespół roślinny w tym sad jest zdolny przechwycić. Intercepcję można określić mierząc nasłonecznienie nad uprawą i pod uprawą.

Intercepcja = N nu – N pu x K

N nu – Nasłonecznienie nad uprawą

N pu – Nasłonecznienie pod uprawą

K       - Współczynnik pochłaniania światła przez liscie

W sadzie intercepcja jest niska i waha się od 20-40 % a w obrębie pojedynczej korony może wynosić 50-60%. Plon jest proporcjonalny do intercepcji.

Dystrybucja światła – decyduje o wielkości i jakości plonu. Energia słoneczna musi przeniknąć w głąb korony. Dystrybucję światła określamy mierząc nasłonecznienie nad koronami drzew oraz w obrębie korony w różnych jej miejscach.  Celem sadownika jest takie formowanie koron by dystrybucja światła była równomierna.

Wskaźnik powierzchni liściowej – decyduje o owocowaniu i wpływa na nasłonecznienie upraw. Wskaźnik powierzchni liściowej mówi o tym ile m liści przypada na 1 m gruntu. Określany jest przez pomiar powierzchni liści. Im wyższy wskaźnik tym lepsze przechwycenie światła.

Sposoby zwiększania intercepcji światła w sadzie

¾    Gęste sadzenie małych drzew ( 2000 – 3000 drzew/ha)

¾    Zmniejszenie odległości między rzędami

¾    Wskaźnik powierzchni liściowej około 3

¾    Przy luźnej rozstawie drzew (1000 drzew/ha) korony muszą być wyższe, a wskaźnik powierzchni liściowej około 2

¾    Niskie drzewa i stożkowy kształt korony sprzyja równomiernemu nasłonecznieniu koron

¾    Stosowanie ciecia letniego poprawia dystrybucję światła w obrębie korony

4.      Rola i znaczenie wody. Sposoby jej zaspokajania i uzupełniania.

Rola wody w życiu rośliny:

¾    Jest składnikiem każdej komórki organizmu roślinnego. Odwodnienie protoplazmy powoduje silne zaburzenia w rozwoju, prowadzi do daleko idących zmian chemicznych i fizycznych właściwości koloidów i aktywności wielu enzymów.

¾    Wypełnia wakuole i utrzymuje turgor komórek

¾    Bierze udział w wielu reakcjach chemicznych zachodzących w protoplazmie

¾    Jest ważnym rozpuszczalnikiem metabolicznie czynnych substancji i składników pokarmowych w glebie

¾    Bierze udział w transporcie składników pokarmowych, hormonów czy enzymów w roślinie.

¾    W procesie transpiracji chroni roślinę przed przegrzaniem. Przy transpiracji wydalane jest 99,5% ogólnej ilości pobranej wody, a współczynnik transpiracji może dochodzić od 300 do 1000g.

System korzeniowy a pobieranie i przewodzenie wody

Przemieszczanie się wody w roślinie zachodzi dzięki:

¾    Dyfuzji –jest to przemieszczanie się pary wodnej ,ze środowiska o stężeniu  wyższym  do niższego . Zjawisko fizyczne o dużym znaczeniu przemieszczania się pary wodnej z liści do atmosfery.

¾    Przepływ objętościowy -  przemieszczanie się  na duże odległości  a siłą napędową jest transpiracja

¾    Osmoza –przenikanie wody  przez błony półprzepuszczalne do wnętrza komórki.

Woda może przemieszczać się w symplaście (obrębie ścian i przestworów międzykomórkowych) lub w apoplaście (przez cytoplazmę poszczególnych komórek połączonych plasmodesmami). Z perycyklu woda dociera do światła naczyń ksylemu (droga masowego przepływu)

Czynnik szybkości pobierania wody

¾    Liczba i stopień otwarcia aparatów szparkowych

¾    Powierzchni parowania

¾    Wielkość pobierania wody

¾    Ilość dostępnej wody

¾    Temperatura gleby

¾    Temperatura i niedosyt powietrza

¾    Światło i wiatr

Wymagania wodne roślin sadowniczych:

*Małe: wiśnie, morele.

*Średnie: brzoskwinie, czereśnie, grusze, orzech, porzeczka czerwona i biała.

*Duże: śliwy, jabłonie, porzeczka czarna, agrest, malina.

*Bardzo duże: poziomki, truskawki.

5.      Rola i znaczenie podkładek i ich wpływ na wzrost i owocowanie. Podaj podkładki o znaczeniu produkcyjnym pod poszczególne gatunki.