Controlling_wspieranie_zarzadzania_przedsiebiorstwem_contro.pdf

(359 KB) Pobierz
Controlling —
wspieranie zarz¹dzania
przedsiêbiorstwem
Autor: Edyta Duda-Piechaczek
ISBN: 978-83-246-0577-4
Format: A5, stron: 136
Prosta ksiêgowoœæ to za ma³o!
Lek na niepewnoœæ co do przysz³oœci firmy
Analiza kosztów i przychodów firmy na potrzeby osób zarz¹dzaj¹cych
Kompetencje i zadania dobrego controllera
Zasady wspó³pracy controllera z osobami zarz¹dzaj¹cymi i pracownikami
W firmie panuje atmosfera niepewnoœci. Czy koszty s¹ pod kontrol¹? Czy po rozliczeniu
rocznym nie oka¿e siê, ¿e dok³adamy do interesu? Czy mo¿emy p³aciæ ni¿sze podatki?
Czy jest sens zwiêkszaæ zatrudnienie, obni¿aæ ceny i kredytowaæ klientów? Czy sp³acimy
zaci¹gniêty kredyt bankowy? Na te pytania nie odpowie zapewne ani ksiêgowy, ani
¿aden z kierowników. Wszyscy oni zajmuj¹ siê swoimi wycinkami dzia³alnoœci firmy.
Dyrektor zarz¹dzaj¹cy, wzglêdnie w³aœciciel przedsiêbiorstwa, zostaje z takimi problemami
sam na sam… chyba ¿e zatrudni controllera albo wy³oni spoœród pracowników kogoœ,
kto po przeszkoleniu zacznie pe³niæ tê funkcjê.
W pe³nej porad praktycznych ksi¹¿ce autorka pokazuje, jak dzia³a controlling
w przyk³adowej firmie „XYZ”. Przedstawia, jak krok po kroku firma ta rozwi¹zuje
problemy typowe dla ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw wdra¿aj¹cych tê strategiê
dzia³ania. Poznaj firmê „XYZ” i przekonaj siê, jak wiele daje jej takie podejœcie.
Mo¿na dziêki niemu przeprowadziæ:
analizê Ÿróde³ kosztów i przychodów na potrzeby zarz¹dcze,
porównywanie kosztów i przychodów faktycznych z planowanymi,
analizê zasad rekrutacji na stanowisko controllera,
kontrolê wykonania planów strategicznych i operacyjnych,
badanie efektywnoœci kosztowej przedsiêbiorstwa,
analizê wra¿liwoœci zysku firmy na zmiany poszczególnych kosztów
i ich noœników.
990007209.051.png 990007209.062.png 990007209.073.png 990007209.084.png 990007209.001.png 990007209.002.png 990007209.003.png 990007209.004.png 990007209.005.png 990007209.006.png 990007209.007.png 990007209.008.png 990007209.009.png 990007209.010.png 990007209.011.png 990007209.012.png 990007209.013.png 990007209.014.png 990007209.015.png 990007209.016.png 990007209.017.png 990007209.018.png 990007209.019.png 990007209.020.png 990007209.021.png 990007209.022.png 990007209.023.png 990007209.024.png 990007209.025.png 990007209.026.png 990007209.027.png 990007209.028.png 990007209.029.png 990007209.030.png 990007209.031.png 990007209.032.png 990007209.033.png 990007209.034.png 990007209.035.png 990007209.036.png 990007209.037.png 990007209.038.png 990007209.039.png 990007209.040.png 990007209.041.png 990007209.042.png 990007209.043.png 990007209.044.png 990007209.045.png 990007209.046.png 990007209.047.png 990007209.048.png 990007209.049.png 990007209.050.png 990007209.052.png 990007209.053.png 990007209.054.png 990007209.055.png 990007209.056.png 990007209.057.png 990007209.058.png 990007209.059.png 990007209.060.png 990007209.061.png 990007209.063.png 990007209.064.png 990007209.065.png 990007209.066.png 990007209.067.png 990007209.068.png 990007209.069.png 990007209.070.png 990007209.071.png 990007209.072.png 990007209.074.png 990007209.075.png 990007209.076.png 990007209.077.png 990007209.078.png 990007209.079.png
Spis treści
Wstęp ............................................................................................................ 7
1. Controlling jako metoda zarządzania przedsiębiorstwem ............ 9
Geneza i rozwój koncepcji controllingu ........................................................ 9
Pojęcie controllingu ......................................................................................... 10
Istota procesu zarządzania ............................................................................... 11
Kierowanie a zarządzanie ................................................................................ 16
Funkcje zarządzania ......................................................................................... 19
Kontrola w procesie zarządzania .................................................................... 21
Zadania i funkcje controllingu ...................................................................... 26
Podstawowe rodzaje controllingu .................................................................. 31
Podstawowe warunki wdrażania controllingu ............................................ 32
2. Pożądana sylwetka kontrolera jako przywódcy
w procesie wdrażania controllingu ................................................. 35
Ewolucja funkcji kontrolera ............................................................................ 35
Współczesne zadania kontrolera ................................................................... 38
Miejsce kontrolera w strukturze organizacyjnej .......................................... 42
Niezbędne kompetencje kontrolera .............................................................. 47
3. Kontroler i system controlingu
w przedsiębiorstwie „XYZ” ............................................................... 53
Miejsce kontrolera w strukturze organizacyjnej
przedsiębiorstwa „XYZ” ............................................................................... 53
Controlling a kontrola .................................................................................... 54
Czynniki wpływające na organizację controllingu ...................................... 55
6 Controlling — wspieranie zarządzania przedsiębiorstwem
Elementy cotrollingu ...................................................................................... 59
Controlling strategiczny i operacyjny ........................................................... 63
Controlling strategiczny ........................................................................ 65
Controlling operacyjny .......................................................................... 66
4. Instrumenty controllingu strategicznego ...................................... 69
Instrumenty controllingu strategicznego stosowane
w przedsiębiorstwie „XYZ” .......................................................................... 69
Luka strategiczna ..................................................................................... 70
Krzywa doświadczeń ............................................................................... 74
Analiza możliwości ................................................................................. 77
5. Instrumenty controllingu operacyjnego ........................................ 85
Instrumenty controllingu operacyjnego stosowane
w przedsiębiorstwie „XYZ” .......................................................................... 85
Analiza metodą ABC .............................................................................. 88
Analiza wielkości zamówień .................................................................. 92
Koła jakości .............................................................................................. 94
6. Rachunek kosztów i zysków na potrzeby controllingu ............. 101
Koszty w systemie kryteriów wyboru przy
podejmowaniu określonej decyzji ............................................................. 101
Istota kosztów i ich zakres .................................................................... 102
Koszty własne a kategorie pokrewne .................................................. 104
Koszty a efektywność przedsiębiorstwa .............................................. 105
Kryteria klasyfikacji kosztów ........................................................................ 106
Klasyfikacja kosztów do wyceny zapasów i pomiaru zysku ............ 107
Klasyfikacja kosztów do celów decyzyjnych ....................................... 110
Klasyfikacja kosztów do celów kontroli ............................................. 114
Istota i zadania rachunku kosztów ............................................................... 114
Klasyfikacja systemów w rachunku kosztów ...................................... 115
Rachunek kosztów pełnych .................................................................. 116
Rachunek kosztów zmiennych ............................................................ 118
Wpływ systemu rachunku kosztów na wynik finansowy ................ 120
Zakończenie ............................................................................................ 121
Skorowidz ................................................................................................ 123
MOTTO: Jak posiejesz, tak zbierzesz.
— Autor nieznany
Pożądana sylwetka kontrolera
jako przywódcy w procesie
wdrażania controllingu
Po przeczytaniu rozdziału będziesz potrafił:
scharakteryzować funkcje oraz zadania kontrolera,
wyznaczyć miejsce kontrolera w strukturze organizacyjnej,
dokonać analizy kompetencji kontrolera.
Ewolucja funkcji kontrolera
Funkcje kontrolera w zarządzaniu przedsiębiorstwem zmieniają się. Zasad-
niczym czynnikiem wywołującym te zmiany jest typ otoczenia. W zależności
od rodzaju otoczenia możemy wyróżnić trzy modelowe sylwetki kontrolera:
rejestrator, nawigator, innowator.
990007209.080.png
36
Controlling — wspieranie zarządzania przedsiębiorstwem
W tabeli 2.1 przedstawiono wpływ otoczenia na zadania kontrolera.
Tabela 2.1. Wpływ otoczenia na zadania kontrolera
Sylwetka kontrolera
Typ otoczenia
Zadania kontrolera
Rejestrator
Stabilne
z Dostarczanie danych o minionych procesach
gospodarczych
z Powiązanie z księgowością finansową
i tradycyjnym rachunkiem kosztów
z Wykorzystywanie informacji ze sprawozdań
finansowych
z Nie uczestniczy w procesie decyzyjnym
Nawigator
Zmienne
z Integracja planowania z kontrolą
z Porównywanie wielkości faktycznych
z planowanymi
z Zapobieganie popełnieniu ewentualnych błędów
z Wyeliminowanie odchyleń w czasie
teraźniejszym i w przyszłości
z Współuczestniczenie w procesie decyzyjnym
— pełni funkcje sztabowe lub liniowe
Innowator
Burzliwe
z Szybka orientacja w dokonujących się zmianach
z Energiczne działania innowacyjne
z Ulepszanie rozwiązań przyjętego systemu
ekonomicznego
z Stosowanie nowoczesnych rozwiązań
w rachunkowości finansowej i zarządczej
z Udział w zarządzaniu
Źródło: K. Czubakowska, Funkcje i zadania controllera w przedsiębiorstwie , Prace Na-
ukowe AE, nr 698, Wrocław 1995, s. 17.
Poszczególne sylwetki kontrolera można scharakteryzować następująco 1 :
1. koordynator — uzgadnia wzajemne działania, ujednolica
lub harmonizuje wspólne plany,
2. moderator — prezentuje określony program, w burzliwych dyskusjach
pełni funkcję negocjatora (z łac. moderator — ten, kto powściąga),
1
K. Czubakowska, Idea controllingu a funkcje controllera , Zeszyty Teoretyczne Rady
Naukowej Stowarzyszenia Księgowych, nr 43, 1997.
990007209.081.png 990007209.082.png 990007209.083.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin