Karta Praw Pacjenta (najważniejsze)
Dotyczy pacjentów: korzystających ze świadczeń zdrowotnych w ramach ubezpieczenia
zdrowotnego, korzystających z prywatnego sektora usług medycznych oraz innych niż
ubezpieczeni.
Prawa Pacjenta
1. Prawo do ochrony zdrowia
2. Prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej,
opartej na dostępnych metodach i środkach zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób,
wykonywanych przez lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarki, położne, diagnostów
laboratoryjnych z należytą starannością i zgodnie z zasadami etyki zawodowej, a w sytuacji
ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń - do korzystania z rzetelnej,
opartej na kryteriach medycznych jawnej procedury ustalającej kolejność dostępu do
świadczeń
3. Prawo do natychmiastowej pomocy medycznej w zakładach opieki zdrowotnej, ze względu
na zagrożenie zdrowia lub życia pacjenta
4. Prawo do intymności i poszanowania godności osobistej w czasie udzielania świadczeń
Zdrowotnych
5. Prawo do umierania w spokoju i godności
6. Prawo (pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego) do uzyskania przystępnej informacji
od lekarza o: swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych
metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich
zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia, rokowaniu. Lekarz może być zwolniony z
tego obowiązku wyłącznie na żądanie pacjenta. Lekarz może udzielać powyższych
informacji, innym osobom tylko za zgodą pacjenta
7. Prawo do wyrażania zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenia innych świadczeń
zdrowotnych, po uzyskania od lekarza odpowiedniej informacji. Jeżeli obowiązujące
przepisy prawa nie stanowią inaczej, zgoda pacjenta może być wyrażona ustnie albo nawet
poprzez takie jego zachowanie, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę
poddania się proponowanym przez lekarza czynnościom medycznym
8. Prawo do wyrażenia w formie pisemnej zgody na zabieg operacyjny albo na zastosowanie
metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko dla pacjenta
9. Prawo do wyrażenia w formie pisemnej zgody (a w przypadku niemożności wyrażenia zgody
w powyższej formie, za równoważne uważa się wyrażenie zgody ustnie złożonej w
obecności dwóch świadków) na uczestnictwo w eksperymencie medycznym po uprzednim
uzyskaniu informacji: o celach, sposobach i warunkach przeprowadzenia przedmiotowego
eksperymentu, spodziewanych korzyściach leczniczych lub poznawczych, ryzyku oraz o
możliwości odstąpienia od udziału w eksperymencie, w każdym jego stadium. W przypadku
gdyby natychmiastowe przerwanie eksperymentu mogło spowodować niebezpieczeństwo
dla życia lub zdrowia jego uczestnika, lekarz obowiązany jest go o tym poinformować
10. Prawo do wyrażenia dobrowolnie świadomej zgody w formie pisemnej na uczestnictwo w
badaniu klinicznym (a w przypadku niemożności wyrażenia zgody w powyższej formie, za
równoważne uważa się wyrażenie zgody ustnie złożonej w obecności, co najmniej dwóch
świadków), po wcześniejszym przekazaniu informacji dotyczących istoty, znaczenia,
skutków i ryzyka związanego z badaniem klinicznym. Uczestnik badania klinicznego może w
każdej chwili bez szkody dla siebie wycofać się z badania klinicznego
11. Prawo do wyrażenia sprzeciwu na pobranie po śmierci komórek, tkanek i narządów oraz
cofnięcia tego sprzeciwu w każdym czasie
12. Prawo do pomieszczenia i wyżywienia odpowiednich do stanu zdrowia pacjenta w
zakładach opieki zdrowotnej przeznaczonych dla osób wymagających całodobowych lub
całodziennych świadczeń zdrowotnych
13. Prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską lub inną osobę
wskazaną przez pacjenta w zakładach opieki zdrowotnej
14. Prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z osobami z
zewnątrz w zakładach opieki zdrowotnej. Jednakże kontakt osobisty może zostać
ograniczony w przypadku zagrożenia epidemicznego lub ze względu na warunki
przebywania innych osób chorych w szpitalu. Kierownik zakładu opieki zdrowotnej lub
upoważniony lekarz może ograniczyć prawo do kontaktu osobistego z osobami z zewnątrz,
w tym do sprawowania opieki pielęgnacyjnej przez osobę bliską lub inną osobę wskazaną
przez pacjenta
15. Prawo do opieki duszpasterskiej w zakładach opieki zdrowotnej
16. Prawo do wskazania osoby lub instytucji, którą zakład opieki zdrowotnej obowiązany jest
niezwłocznie powiadomić w razie pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta powodującego
zagrożenie życia lub w razie śmierci pacjenta
17. Prawo do wypisania ze szpitala, gdy stan zdrowia pacjenta nie wymaga dalszego leczenia w
szpitalu bądź na własne żądanie - w takiej sytuacji pacjent ma prawo do informacji o
możliwych następstwach zaprzestania leczenia w szpitalu. Przy wypisie pacjent ma prawo
do otrzymania oryginału oraz jednej kopii Karty Informacyjnej z Leczenia Szpitalnego z
podaniem rozpoznania w języku polskim
18. Prawo do wyrażenia osobiście lub przez przedstawiciela ustawowego sprzeciwu na
wykonanie sekcji zwłok w zakładach opieki zdrowotnej
19. Prawo do dostępu do dokumentacji medycznej na wniosek pacjenta, jego przedstawiciela
ustawowego lub osoby przez niego upoważnionej, a w razie śmierci - osoby przez pacjenta
upoważnionej do uzyskania dokumentacji w przypadku jego zgonu w formie m.in.: wglądu
w zakładzie opieki zdrowotnej lub poprzez odpłatne sporządzenie jej wyciągów, odpisów,
kopii
20. Prawo do ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej oraz innych związanych z
udzielaniem świadczeń zdrowotnych
21. Prawo do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem uzyskanych przez
personel medyczny w związku z wykonywaniem zawodu z uwzględnieniem wyjątków
przewidzianych w przepisach prawa
22. Prawo do przechowywania wartościowych rzeczy w depozycie zakładów opieki zdrowotnej
przeznaczonych dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń
zdrowotnych
23. Prawo do uzyskania od lekarza i lekarza dentysty informacji o realnej możliwości uzyskania
świadczenia zdrowotnego u innego lekarza lub w zakładzie opieki zdrowotnej, jeżeli lekarz
odmówił udzielenia świadczenia
24. Prawo do otrzymania od farmaceuty w przypadku nagłego zagrożenia zdrowia lub życia bez
recepty lekarskiej produktu leczniczego zastrzeżonego do wydawania na receptę w
najmniejszym terapeutycznym opakowaniu z wyłączeniem środków odurzających, substancji
psychotropowych i prekursorów grupy I-R
25. Prawo do dostępu do informacji o prawach pacjenta w zakładzie opieki zdrowotnej.
Pielęgniarka, położna ma obowiązek poinformować pacjenta o jego prawach.
26. Prawo do złożenia skargi na lekarza i lekarza dentystę do rzecznika odpowiedzialności
zawodowej przy właściwej izbie lekarskiej w przypadku podejrzenia postępowania
sprzecznego z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz za naruszenie przepisów o
wykonywaniu zawodu lekarza
27. Prawo do złożenia skargi na pielęgniarkę i położną do rzecznika odpowiedzialności
zawodowej przy właściwej izbie pielęgniarek i położnych w przypadku podejrzenia
postępowania sprzecznego z zasadami etyki zawodowej oraz za zawinione naruszenie
przepisów dotyczących wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej
28. Prawo do złożenia skargi na diagnostę laboratoryjnego do rzecznika dyscyplinarnego w
Krajowej Izbie Diagnostów Laboratoryjnych w przypadku podejrzenia postępowania
sprzecznego z zasadami etyki zawodowej lub przepisami dotyczącymi wykonywania
czynności diagnostyki laboratoryjnej
Część szczegółowa
Dotyczy pacjentów korzystających, na zasadzie równego dostępu, ze świadczeń opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na warunkach i w zakresie określonym
w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
Rozdział 1
PRAWA PACJENTA W ZAKŁADACH OPIEKI ZDROWOTNEJ NP.: W
PRZYCHODNI, OŚRODKU ZDROWIA, PORADNI, AMBULATORIUM
JAKO PACJENT W RAMACH UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO
MASZ PRAWO DO:
1. Wyboru i zmiany lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej,
spośród lekarzy, pielęgniarek i położnych ubezpieczenia zdrowotnego. Przedmiotowa
zmiana może nastąpić nie częściej niż dwa razy w roku kalendarzowym, a w przypadku,
każdej kolejnej zmiany Jesteś zobowiązany wnieść opłatę w wysokości 80 złotych – nie
dotyczy to zmiany miejsca zamieszkania i sytuacji zaprzestania udzielania świadczeń
opieki zdrowotnej przez wybranego lekarza, pielęgniarkę i położną podstawowej opieki
zdrowotnej oraz innych przyczyn niezależnych od Twojej woli z zastrzeżeniami
wynikającymi z obowiązujących przepisów prawa
2. Wyboru lekarza dentysty spośród lekarzy dentystów, którzy zawarli umowy
o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia z zastrzeżeniami wynikającymi z obowiązujących przepisów prawa
3. Świadczeń zdrowotnych lekarza dentysty oraz materiałów stomatologicznych
stosowanych przy udzielaniu tych świadczeń, zakwalifikowanych jako świadczenia
gwarantowane
4. Jeżeli Jesteś kobietą w ciąży i w okresie połogu masz prawo do dodatkowych świadczeń
zdrowotnych lekarza dentysty oraz materiałów stomatologicznych stosowanych przy
udzielaniu tych świadczeń, zakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane dla tych
osób
5. Wyboru świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych
spośród tych, świadczeniodawców, którzy zawarli umowy o udzielanie świadczeń opieki
zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia z zastrzeżeniami wynikającymi z
obowiązujących przepisów prawa
6. Ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych
udzielanych na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.
Wyżej wymienione skierowanie, nie jest wymagane do świadczeń:
1) ginekologa i położnika;
2) dentysty;
3) dermatologa;
4) wenerologa;
5) onkologa;
6) okulisty;
7) psychiatry;
8) dla osób chorych na gruźlicę;
9) dla osób zakażonych wirusem HIV;
10) dla inwalidów wojennych i osób represjonowanych;
10a) dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych;
11) dla osób uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji
psychotropowych - w zakresie lecznictwa odwykowego;
12) dla uprawnionego żołnierza lub pracownika, w zakresie leczenia urazów lub
chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa
7. Świadczeń rehabilitacji leczniczej u świadczeniodawcy, który zawarł umowę
z Narodowym Funduszem Zdrowia o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, na
podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego
8. Zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz w środki
pomocnicze na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia
zdrowotnego
9. Rejestracji u świadczeniodawcy w szczególności: osobiście, przez osoby trzecie
i telefonicznie
10. W stanie nagłym - do niezwłocznego uzyskania świadczeń opieki zdrowotnej
w niezbędnym zakresie również przez świadczeniodawcę, który nie zawarł umowy
o udzielnie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia
11. Świadczeń opieki zdrowotnej na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych,
jeżeli nie jesteś osobą ubezpieczoną, a Jesteś w okresie ciąży, porodu i połogu
12. Przejazdu środkami transportu sanitarnego (w tym lotniczego) – na zlecenie lekarza
ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego, do najbliższego
9
zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie,
i z powrotem: bezpłatnie w przypadkach:
1) konieczności podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej;
2) wynikających z potrzeby zachowania ciągłości leczenia.
Ponadto przysługuje Ci na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub
felczera ubezpieczenia zdrowotnego, bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego
- w przypadku dysfunkcji narządu ruchu uniemożliwiającej korzystanie ze środków
transportu publicznego, w celu odbycia leczenia - do najbliższego zakładu opieki
zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie, i z powrotem
13. Orzeczeń i zaświadczeń lekarskich wydawanych bezpłatnie, jeżeli są one związane z:
dalszym leczeniem, rehabilitacją, niezdolnością do pracy, kontynuowaniem nauki,
uczestnictwem dzieci, uczniów, słuchaczy zakładów kształcenia nauczycieli i studentów w
zajęciach sportowych i w zorganizowanym wypoczynku, a także wydawanych dla celów
pomocy społecznej lub uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego
Rozdział 2
PRAWA PACJENTA W SZPITALU
JAKO PACJENT
W RAMACH UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO MASZ PRAWO DO:
1. Wyboru szpitala spośród szpitali, które zawarły umowę o udzielanie świadczeń opieki
2. Przyjęcia do szpitala, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej
z Narodowym Funduszem Zdrowia, na podstawie skierowania (każdego) lekarza, lekarza dentysty lub felczera, jeżeli cel leczenia nie może być osiągnięty przez leczenie
ambulatoryjne zgodnie z ustaloną w oparciu o kryteria medyczne listą oczekujących
3. Udzielenia Ci świadczenia zdrowotnego bez wymaganego skierowania - w stanach
nagłych (np.: wypadek, zatrucie, poród, stany zagrożenia życia albo zdrowia), w
powyższym stanie masz prawo również do niezwłocznego uzyskania świadczeń opieki
zdrowotnej w niezbędnym zakresie również od świadczeniodawcy, który nie zawarł
umowy o udzielnie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia
5. Wyrażenia zgody (obok zgody lekarza) na uczestnictwo innych osób poza personelem
medycznym niezbędnym ze względu na rodzaj udzielanego Tobie świadczenia
6. Wyrażenia zgody na uczestnictwo podczas udzielania Tobie świadczeń zdrowotnych:
studentów nauk medycznych, lekarzy oraz innego personelu medycznego, w przypadku
demonstracji o charakterze wyłącznie dydaktycznym, jeżeli Jesteś pacjentem kliniki,
szpitala akademii medycznych, medycznej jednostki badawczo-rozwojowej lub innej
jednostki uprawnionej do kształcenia wyżej wymienionych
7. Wnioskowania o zasięgnięcie przez lekarza (udzielającego Tobie świadczeń zdrowotnych)
opinii właściwego lekarza specjalisty lub zorganizowania konsylium lekarskiego w razie
wątpliwości diagnostycznych lub terapeutycznych, jeżeli wyżej wymieniony lekarz uzna to
za uzasadnione w świetle wymagań wiedzy medycznej
8. Bezpłatnych środków farmaceutycznych i materiałów medycznych, niezbędnych do
udzielania Tobie świadczeń zdrowotnych, jeżeli są one konieczne do wykonania
świadczenia
Rozdział 3
PRAWA PACJENTA W SZPITALU PSYCHIATRYCZNYM
3.1 PRZYJĘCIE DO SZPITALA ZA ZGODĄ PACJENTA
1. Przyjęcie do szpitala osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego
następuje za pisemną zgodą tej osoby na podstawie ważnego skierowania do szpitala,
jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po jej osobistym zbadaniu, stwierdzi wskazania
do przyjęcia. Natomiast w nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku braku
możliwości uzyskania pomocy lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba z
zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego, za jej
pisemną zgodą, bez skierowania
2. Jeżeli przyjęcie do szpitala psychiatrycznego dotyczy osoby pełnoletniej całkowicie
ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody, wymagane jest również uzyskanie
zgody tej osoby na przyjęcie. W przypadku sprzecznych oświadczeń w sprawie przyjęcia
do szpitala psychiatrycznego pacjenta i jego przedstawiciela ustawowego, zgodę na
przyjęcie do szpitala wyraża sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania
tej osoby
3.2 PRZYJĘCIE DO SZPITALA BEZ ZGODY PACJENTA
1. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby chorej psychicznie lub osoby upośledzonej
umysłowo niezdolnej do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala
psychiatrycznego i leczenia następuje po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego właściwego
ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby. W przypadkach nagłych przyjęcie do
szpitala psychiatrycznego może nastąpić bez wcześniejszego uzyskania zgody sądu
opiekuńczego. W takim przypadku lekarz przyjmujący ma obowiązek, o ile to możliwe,
zasięgnięcia pisemnej opinii innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, albo pisemnej
opinii psychologa
2. Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody
wymaganej w art. 22 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, tylko wtedy, gdy jej
dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu choroby zagraża bezpośrednio
swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób
3. O przyjęciu do szpitala psychiatrycznego decyduje lekarz wyznaczony do tej czynności po
osobistym zbadaniu pacjenta (po uprzedzeniu o przyczynach przeprowadzenia badania) i
zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa.
Lekarz ten jest obowiązany wyjaśnić choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i
poinformować go o jego prawach
4. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza
kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala
zawiadamia o tym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili
przyjęcia
5. Postępowanie przed sądem opiekuńczym umarza się, jeżeli pacjent, po przyjęciu bez
zgody, wyraził następnie zgodę na pobyt w tym zakładzie, po uprzednim wysłuchaniu tej
osoby
3.3 W TRAKCIE HOSPITALIZACJI JAKO PACJENT MASZ PRAWO DO:
1. Bezpłatnych świadczeń zdrowotnych w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej oraz
do bezpłatnych produktów leczniczych, wyrobów medycznych i środków pomocniczych,
jeżeli Jesteś osobą chorą psychicznie (wskazującą zaburzenia psychotyczne) lub
upośledzoną umysłowo, nawet jeżeli nie Jesteś osoba ubezpieczoną
2. Tego, aby personel medyczny przy wyborze rodzaju i metod postępowania leczniczego,
brał pod uwagę nie tylko cele zdrowotne, ale także Twój interes i inne Twoje dobra
osobiste, i dążył do osiągnięcia poprawy stanu zdrowia w sposób najmniej dla Ciebie
uciążliwy
3. Porozumiewania się bez ograniczeń z rodziną i innymi osobami
4. Niekontrolowania Twojej korespondencji
5. Uzyskania pomocy w ochronie Twoich praw jako pacjenta w szczególności:
a) do spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach
zapewniających swobodę wypowiedzi, nie później niż w terminie
7 dni od dnia zgłoszenia takiej potrzeby,
b) przekazywania ustnych i pisemnych skarg w zakresie dotyczącym naruszenia
Twoich praw oraz uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej przez Cieb...
ancian