J.L. David, Śmierć Marata.pdf

JACQUES LOIUS DAVID, ŚMIERĆ MARATA

Na obrazie przedstawiony jest Jean-Paul

Marat, jeden z przywódców rewolucji

francuskiej i osobisty przyjaciel Davida, który

został zasztyletowany przez żyrondystkę

Charlotte Corday 13 lipca 1793. David został

wezwany na miejsce zbrodni. Marat leżał na

podłodze, w ubraniu. David maluje go jako

męczennika rewolucji - dlatego uheroicznia

jego śmierć. By pokazać go nagim, umieszcza

jego ciało w wannie (nawiązanie do

starożytności). Na obrazie wanna

nieprzypadkowo wystylizowana jest na

antyczny sarkofag (oświeceniowe

nawiązywanie do antyku), a Marat (antyczna

z wyglądu sylwetka i jego zwisające ramię)

przywodzi na myśl wyobrażenia Chrystusa w

scenach zdjęcia z krzyża. Marat często

zażywał kąpieli, które przynosiły ulgę w jego

chorobie dermatologicznej; w wannie także

pracował. W takiej właśnie chwili, według obrazu Davida, zastała go Charlotte; morderczyni została

przez niego wpuszczona, gdyż twierdziła, że ma do przekazania ważne wiadomości. David (który

jeszcze poprzedniego dnia odwiedził Marata) zajął się zorganizowaniem pogrzebu. Postanowił też

namalować realistyczną scenę śmierci przyjaciela. Jego dzieło nie jest jednak wierne prawdzie –

cechuje je sztuczny, wyidealizowany spokój. David zdecydował się przedstawić Marata jako symbol:

świeckiego męczennika.

Obraz jest nowatorski - dotychczas rzadko w malarstwie ukazywano śmierć osoby świeckiej.

Atmosferę dzieła cechuje wyciszenie i spokój, po pierwsze dzięki zastosowanej kompozycji (duża

pusta przestrzeń, piony i poziomy zamiast dramatycznych linii diagonalnych), po drugie poprzez

ukazanie zmarłej osoby jakby śpiącej; w jej fizjonomii nie widzimy walki ze śmiercią, prawdopodobnie

gdyby nie oryginalny tytuł dzieła (dosłownie - "Zabójstwo Marata") nie domyślilibyśmy się, że została

zamordowanie. Tło obrazu jest ciemne, czym podkreśla atmosferę tego zdarzenia. Marat ma głowę

owiniętą w "białe szaty", co jest nawiązaniem do antycznego stroju.

Marat wydawał gazetę L’Ami du peuple; jego pióro – broń dziennikarza – spoczywa obok

zakrwawionego narzędzia zbrodni.

Słowa A Marat/David/l’an deux widoczne u dołu, na podpórce naprędce skleconego stołu to więcej

niż tylko sygnatura: malarz dedykuje swe płótno martwemu bohaterowi (Maratowi - David), datując

je na rok drugi kalendarza rewolucyjnego (tzn. 1793).

Zakrwawiony list w dłoni Marata to petycja przyniesiona rzekomo przez morderczynię: moje wielkie

nieszczęście czyni mnie godną twej łaskawości (il suffit que je sois bien malheureuse pour avoir droit

à votre bienveillance)