Wprowadzenie_PP.doc

Polityka Pieniężna – wrowadzenie

Historia Bankowości Centralnej

•       Bank Szwecji (1668) – pierwszy bank centralny, posiadał monopol na emisją banknotów i obsługę kredytową państwa

•       Bank Anglii (1694) – utworzony przez parlament jako spółka akcyjna, posiadał dwa departamenty:
1) emisyjny
2) kredytowy
był pierwszym „bankiem banków” (umożliwiało to rozrachunki między bankowe), od roku 1833 posiadał monopol na emisję banknotów

•       Bank Francji (1800) – utworzony przez Napoleona na potrzeby rozwoju handlu, następnie stał się „bankiem państwa”

•       Od początku XIX w. nastąpiła eksplozja bankowości centralnej

•       Bank Polski (1828) – Utworzony przez cara Mikołaja I, jego celem było finansowanie długu publicznego, wspieranie rozwoju handlu i przemysłu, przyczynił się do rozwoju ziem polskich, w odwecie za powstania narodowe ograniczono jego działalność, od 1885 r. stał się kantorem banku Rosji.

Wspólne cechy pierwszych banków emisyjnych

•          Posiadały wyłącznie prawo emisji banknotów

•          Podporządkowywały emisję banknotów regułom systemu waluty złotej

•          Występowały jako bankier rządu

•          Pełniły role kredytodawcy ostatniej instancji

Początek bankowości centralnej

•          Utworzenie w 1913 roku systemu rezerwy federalnej stanów zjednoczonych, bank ten oprócz realizacji tych samych funkcji co banki europejskie wykonywał inne cele:
1) elastyczne kształtowanie podaży pieniądza
2) prowadzenie nadzoru nad bankami komercyjnymi

Dalszy rozwój bankowości centralnej:

•          Wielki kryzys – działalność banku centralnego została wykorzystana jako element polityki gospodarczej

•          Wzrost wymiany międzynarodowej spowodował , że banki centralne zaczęły regulować kursy walutowe

•          Wzrost powiązań polityki pieniężnej z polityką rządu

•          Globalizacjia – konieczność koordynowania polityki pieniężnej w skali międzynarodowej

Współczesne funkcje banku centralnego:

•          Emisja banknotów (zapewnienie bezpieczeństwa obiegu pieniężnego zgodnie z potrzebami gospodarki

•          Kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej

•          Zarządzanie rezerwami walutowymi (w tym prowadzenie polityki kursowej)

•          Regulowanie i ułatwianie rozliczeń pieniężnych (zapewnienie bezpieczeństwa i płynności sektora bankowego)

•          Zapewnienie bezpieczeństwa systemu finansowego przez stwarzanie warunków do rozważnego funkcjonowania banków komercyjnych (sprawowanie nadzoru poprzez realizację funkcji: licencyjnej, regulacyjnej, sanacyjnej, kontrolnej)

•          Wykonywanie usług bankowych na rzecz rządu i jego instytucji

•          Prowadzenie działalności naukowej, badawczej i prognostycznej

Rola banku centralnego

•          Podmiot polityki gospodarczej

•          Bank banków

•          Bank państwa

Polityka pieniężna – działalność banku centralnego prowadzona w imieniu państwa, polegająca na wyborze pieniężnych celów makroekonomicznych i ich realizacji poprzez regulowanie podaży pieniądza i popytu na pieniądz za pomocą wykorzystania wybranych instrumentów ekonomicznych i administracyjnych.

Systematyka polityki pieniężnej:

Cele polityki pieniężnej, a cele polityki gospodarczej:

•          polityka gospodarcza powinna realizować cele związane z regulacją poziomu cen, zatrudnienia, wzrostu gospodarczego, deficytu budżetowego, bilansu płatniczego

•          cele makroekonomiczne są często konkurencyjne wobec siebie

•          w większości krajów przyjęło się że najważniejszym celem polityki pieniężnej jest stabilizacja poziomu cen

•          jeżeli nie jest to sprzeczne z realizacją celu nadrzędnego, bank centralny może wspierać realizację innych celów makroekonomicznych

Rodzaje strategii polityki pieniężnej

•          triada celów

•          podejście wieloparametryczne:

o        strategia BCI

o        strategia elektryczna

Triada celów:

•          hierarchizacja celów według schematu

•          Cele operacyjne – wielkości poddające się codziennej kontroli, najczęściej stosowane: krótkoterminowe stopy procentowe lub wąski agregat pieniężny

•          Cele pośrednie – wielkości regulujące na zmiany celów operacyjnych, najczęściej stosowane: stopy procentowe, agregaty pieniężne lub kurs walutowy

•          Cel finalny – w większości przypadków niska inflacja i stabilność cen (+ ewentualne inne cele makroekonomiczne)

Bezpośredni cel inflacyjny (BCI)

Elementy strategii:

•          Instytucjonalne zobowiązanie do traktowania stabilności cen jako podstawowego celu polityki pieniężnej

•          Oficjalne ogłoszenie wielkości liczbowej średniookresowego celu inflacyjnego

•          Wykorzystanie narzędzi polityki pieniężnej uzależnia się od szerokiego zakresu informacji o stanie gospodarki, a nie tylko od zachowań wielkości monetarnych

•          Większa przejrzystość realizowanej strategii poprzez komunikowanie się z otoczeniem w zakresie zamierzeń, celów oraz decyzji władz monetarnych

•          Zwiększona odpowiedzialność banku centralnego wobec instytucji demokratycznych za realizację przyjętych celów

•          Formułowanie przez bank centralny prognozy inflacyjnej (kształtowanie oczekiwań inflacyjnych)

Strategia elektryczna

Zasady:

•          Brak jakichkolwiek deklaracji ze strony banku centralnego ogłaszanych oficjalnie, a odnoszących się do ocen aktualnego i oczekiwanego poziomu inflacji

•          Małe ruchy cen nie pociągają za sobą reakcji banku centralnego

•          Bank centralny reaguje gdy zachodzi groźba inflacji