1
Architekt wnętrz
Kod klasyfikacji: 214103
Rozdział klasyfikacji: Budownictwo i architektura
Klasa klasyfikacji: Architektura
Zadania i czynności
Architekt wnętrz zajmuje się opracowaniem oryginalnego projektu plastycznego wnętrz, który będzie dostosowany do funkcji jaką ma pełnić dane wnętrze z uwzględnieniem wizji zleceniodawcy. Do jego zadań często należy również nadzór nad wykonaniem całego projektu.
Architekt wnętrz projektuje wnętrza całych budynków lub tylko niektórych jego części. Może także projektować różnego rodzaju przestrzenie użyteczności publicznej, takie jak hotele, szpitale, kina, banki, sklepy. Zajmuje się również tworzeniem projektów przestrzeni wystawowych, zwłaszcza różnych imprez handlowych i promocyjnych, pokazów mody, targów. Może projektować formy małej architektury, np. place zabaw, stelaże reklamowe. Ponadto może pracować jako doradca, przy wyborze przedmiotów oraz ich rozmieszczeniu w przestrzeni użytkowej. Architekci wnętrz zajmują się również projektowaniem wzorcowych form wyposażenia wnętrz i wzorcowych kompozycji różnych przestrzeni, które często pokazują na wystawach lub publikują w specjalistycznej prasie. Architekt wnętrz może projektować całe wnętrza na etapie ich tworzenia, lub w porozumieniu z architektem budowlanym proponować niewielkie przebudowy wnętrz, przesuwanie otworów okiennych i drzwiowych, burzenie lub dobudowywanie ścian działowych. Jego zadaniem jest także sporządzanie szacunkowego kosztorysu realizacji projektu.
Pierwszym etapem pracy architekta wnętrz jest dobre rozpoznanie funkcji i charakteru pomieszczenia, które ma zaprojektować. Ważne jest porozumienie się z klientem, co do koncepcji estetycznej oraz uwzględnienie jego przyzwyczajeń i nawyków. Przy projektowaniu przestrzeni użyteczności publicznej architekt ma większą swobodę realizacji własnej wizji artystycznej. Po pierwszych konsultacjach z klientem i oględzinach wnętrza, architekt sporządza wstępne szkice projektu, które zawierają wizję obiektu. Określa kolorystykę, typy oświetlenia, faktury i wzory materiałów, np. obić, wykładzin, kafelków, proponuje wybór mebli i innych przedmiotów wyposażenia, np. form dekoracyjnych.
Architekt wnętrz często zanim porozumie się z klientem wielokrotnie zmienia i poprawia swoje wstępne propozycje. Po ich akceptacji wykonuje ostateczny projekt. Wtedy powstają dokładne rysunki pomieszczeń w różnych ujęciach (rzuty i przekroje) oraz charakterystyki wszystkich elementów wyposażenia (rysunki, fotografie lub opisy). Osobno kreśli rysunki techniczne nietypowych i oryginalnych przedmiotów (np. mebli) i detali, które trafią do rąk rzemieślników zajmujących się ich wykonaniem.
Do sporządzenia projektu niezbędne są oględziny powierzchni użytkowych, których dotyczy projekt i dokonanie szczegółowych pomiarów tych przestrzeni. Realizacja projektu wiąże się również z wyborem elementów dekoracyjnych, materiałów, z których mają być wykonane elementy wystroju wnętrz. W związku z tym niezbędne jest odwiedzanie sklepów, hurtowni, galerii.
Nieco inne zadania zawodowe ma architekt zajmujący się projektowaniem wystaw. Jego zadania są wtedy pokrewne zadaniom scenografa. Architekt wnętrz zatrudniony w galerii handlowej odpowiada przede wszystkim za zgodność proponowanych rozwiązań dla poszczególnych lokali z ogólnymi założeniami galerii, dba o jednolity standard wykończenia, klimat lokalu, sposób oznakowania i użyte materiały wykończeniowe. Ponadto do jego zadań należy także dbanie o ogólny wizerunek galerii dostosowany do pór roku oraz głównych świąt (Bożego Narodzenia, Wielkanocy, Walentynek, itp.). Natomiast architekt wnętrz zatrudniony przez sklep lub firmę obejmującą sieć lokali dba o dopasowanie architektury wnętrza do zastanych powierzchni i warunków. Odpowiada też za zgodność projektu sklepu z normami i wytycznymi galerii handlowej. Czasem ma wpływ również ułożenie towaru, sezonowe aranżacje. Projektowanie wystaw jest specjalizacją, którą można wybrać kończąc studia w Akademii Sztuk Pięknych.
Współcześnie architekci wnętrz w swojej pracy wykorzystują komputer, specjalistyczne programy, przyrządy służące do komunikowania się: Internet, telefon, fax., Do podstawowych narzędzi pracy należą też: przyrządy pomiarowe, wzorniki kolorów, próbki materiałów.
Finałowym efektem pracy architekta wnętrz jest projekt, który gwarantuje:
- oryginalną kompozycję przestrzeni,
- funkcjonalność wnętrz,
- dostosowanie wnętrz do psychofizycznych cech ich użytkowników
- odpowiednią jakość techniczną oraz estetyczną materiałów i przedmiotów.
Środowisko pracy
Warunki materialne
Podstawowym miejscem pracy architekta wnętrz jest pracownia, wyposażona w niezbędne przybory i materiały plastyczne. Konieczność oględzin projektowanych wnętrz i dokonania pomiarów powoduje, że architekt wnętrz często przebywa również w różnych obiektach, które właśnie aranżuje, mogą to być domy klientów, hotele itp.
Nie ma w tym zawodzie ryzyka zapadania na choroby zawodowe, nie występują także czynniki szczególnie niebezpieczne, uciążliwe czy szkodliwe dla zdrowia. Należy jednak zaznaczyć, że praca architekta wiąże się z przebywaniem w pomieszczeniach, w których może być narażony na krótkotrwałe działanie czynników takich jak hałas, zimno, wilgoć.
Warunki społeczne
Architekt wnętrz pracuje nad projektem zwykle samodzielnie. W przypadku dużych projektów pracuje zespół architektów, z których każdy odpowiedzialny jest za realizację fragmentu. Jest to jednak na ogół praca indywidualna.
Specyfika pracy wymaga jednak częstych kontaktów z innymi ludźmi: klientami, ekipą realizującą wystrój przestrzeni, ekipą remontową, architektami budowlanymi, producentami mebli, ekspedientami. W bardzo dużym stopniu kontakty te opierają się na umiejętnościach współpracy i udzielania rad, w mniejszym stopniu na reprezentowaniu swoich klientów przy zakupie elementów wyposażenia lub organizowaniu działań ekipy remontowej. Dominują kontakty werbalne i za pomocą urządzeń komunikacyjnych, rzadziej forma pisemna.
Warunki organizacyjne
Architekt wnętrz ma nienormowany czas pracy. Na ogół sam decyduje o godzinach wykonywania pracy, które uzależnia od przyjętego zlecenia. Przeciętnie pracuje od 8 do 10 godzin dziennie.
Praca architekta wnętrz może ograniczać się do miejscowości, w której mieszka i okolic lub wymagać wyjazdów służbowych w kraju lub za granicę. Bardzo znani architekci mogą otrzymywać zlecenia na całym świecie.
Architekt wnętrz ma dużą swobodę w organizowaniu swojej pracy - oceniany jest dopiero końcowy jej rezultat: projekt wnętrz i potem jego realizacja. Architekt wnętrz sprawujący tzw. nadzór autorski, pełni rolę szefa (niekoniecznie formalnie) pracowników wykonujących projekt.
Praca architekta wnętrz ma charakter nie rutynowy, wymaga zindywidualizowanego podejścia do każdego projektu.
Architekt wnętrz ponosi przed zleceniodawcą odpowiedzialność finansową, która wynika z zawieranych umów cywilno prawnych.
Wymagania psychologiczne
Podstawowymi cechami jakie wymaga zawód architekta wnętrz są uzdolnienia artystyczne. Szczególnie ważna jest wyobraźnia przestrzenna, wyczucie barwy, faktury, kształtu.
W tym zawodzie konieczne są zainteresowania dość różnorodnymi dziedzinami: historią sztuki, tworzywami i technologiami, a także psychologią, socjologią. Każde projektowanie wymaga umiejętności rozwiązywania problemów. W związku z tym pożądana jest duża inwencja twórcza oraz umiejętność łączenia wiedzy z różnych dziedzin. Niezbędna jest duża orientacja we współczesnym świecie, panujących trendach estetycznych, technologiach. Architekt wnętrz musi odczuwać i rozumieć różne style życia. W swojej pracy spotyka się z rozmaitymi zadaniami, raz ma stworzyć oryginalny projekt z wykorzystaniem najnowszych technologii, innym razem urządzić wnętrze w określonej stylistyce.
Praca architekta wnętrz wymaga dużej łatwości nawiązywania kontaktów z ludźmi, uważnego słuchania i precyzyjnego formułowania wypowiedzi. Punktem wyjścia jego pracy jest dokładne rozpoznanie potrzeb i wrażliwości estetycznej klienta. Istotną rolę w tym zawodzie odgrywa również umiejętność wymiany poglądów i umiejętność przekonania innych do własnych pomysłów, które wynikają z fachowej wiedzy.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Praca architekta wnętrz jest pracą lekką pod względem obciążenia fizycznego. Brak jest uregulowań prawnych co do wymogów zdrowotnych dla osób zamierzających wykonywać zawód architekta wnętrz. Niemniej w wykonywaniu tego zawodu bardzo przydatne jest posiadanie dobrego wzroku i bezbłędnego rozróżniania barw. W pracy architekta wnętrz istotna jest też sprawność rąk oraz zmysł dotyku, ze względu na potrzebę dobrania tworzyw pod kątem faktury. Konieczność tworzenia pomiarów w projektowanych wnętrzach wiąże się ze sprawnością kończyn dolnych.
W sytuacji, gdy architekt wnętrz ogranicza się do prac koncepcyjnych lub nauczania, w zawodzie tym mogą pracować osoby niepełnosprawne, z dysfunkcją kończyn dolnych czy poruszających się na wózkach.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Kwalifikacje architekta wnętrz można uzyskać poprzez ukończenie studiów licencjackich, magisterskich lub studiów podyplomowych. Architekt wnętrz jest jednym z zawodów plastycznych, dlatego specjalizacja: architektura wnętrz, występuje na Akademiach Sztuk Pięknych, ale również na takich uczelniach, jak: Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania, Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych czy Politechnika ¦ląska. Dodatkowo, w ramach dyplomu z wybranego kierunku można również wybrać uboczną specjalizację (aneks do dyplomu) z architektury wnętrz. Zawód architekta wnętrz wykonują często również osoby z kwalifikacjami architekta.
Projektowanie wnętrz jest nauczane także w Liceach Plastycznych i w Szkołach Policealnych. Osoby kończące te szkoły nie uzyskują jednak tytułu architekta wnętrz, co nie oznacza, że nie mogą wykonywać tego zawodu. Obecnie coraz bardziej liczą się rzeczywiste umiejętności i talent, dlatego nawet osoby z niższym formalnym wykształceniem mogą otrzymać interesujące zlecenia na projekty.
Istnieje możliwość uzyskania potwierdzenia swoich kwalifikacji w zawodzie przez osoby, które studiów nie skończyły, ale mają w tej dziedzinie umiejętności i wiedzę. W Związku Artystów Plastyków działa Komisja Kwalifikacyjna potwierdzająca fachowość i przyjmująca do Związku. Członek Związku uzyskuje uprawnienia wolnego zawodu artysty plastyka - projektanta wnętrz.
W Polsce projektowanie wnętrz nie jest objęte regulacjami prawnymi, co powoduje, że wykonywanie tego zawodu bez posiadania kwalifikacji, nie skutkuje żadnymi sankcjami prawnymi.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
Architekt wnętrz, który uprawia swój zawód jako „wolny” ma nieograniczone możliwości awansu w tym sensie, że interesującymi i cenionymi projektami wyrabia sobie pozycje w świecie sztuki i może osiągnąć nawet międzynarodową sławę. Udział w krajowych i międzynarodowych wystawach, zainteresowanie ze strony krytyków sztuki, otrzymywane różne nagrody za projekty, są dla twórców najistotniejszymi wyznacznikami ich kariery zawodowej. Znany i ceniony architekt wnętrz jest poszukiwany na rynku, dostaje prestiżowe zlecenia i wysokie honoraria. Architekt wnętrz zatrudniony na wyższych uczelniach może awansować, tak jak wszyscy pracownicy naukowo-dydaktyczni (od asystenta-stażysty do profesora zwyczajnego).
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Polecana literatura
Pile J., „Historia wnętrz”, Wydawnictwo Arkady, 2006 r.
Courant Terence, „Nowoczesne wnętrza”, Wydawnictwo Arkady, 2006 r.
Starmer A., „Jak dobierać kolory. Schematy barw dla projektowania wnętrz”, Wydawnictwo Arkady, 2005 r.
Czasopisma:
„Cztery kąty”, miesięcznik, wyd. Prószyński i Sp., 02-569 Warszawa, ul. Rożana 34
„Dom i Wnętrze”, dwutygodnik, wyd. Paco Press Sp. z o. o., 00-539 Warszawa, ul. Piękna 3 a
„Inwestor & Dekorator”, wyd. Arcus, 60-615 Poznań, ul. Łupowska 2
Strony internetowe:
www.architekci.pl
www.urzadzamy.pl
www.decolink.pl
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
jmichno0