Ośrodkowy układ nerwowy ver1.pdf

(165 KB) Pobierz
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
© Copyright by $taś
Urazy
PML
Ośrodkowy układ nerwowy
Zmiany morfologiczne w neuronach
· Ostre uszkodzenie neuronów
o W następstwie niedotlenienie, w korze mózgowej i móżdżku, po upływie kilkunastu godzin od jego
wystąpienia pojawiają się tzw. Czerwone neurony , czyli neurony o silnie eozynochłonnej,
homogennej cytoplazmie, obkurczone, z piknotycznym jądrem. Zanika substancja Nissla (tigroliza)
· Zanik prosty neuronów
o Objawia się zmniejszeniem ich liczby w poszczególnych okolicach mózgu dotkniętych chorobą
o Zanikom neuronów często towarzyszy satellitoza okołoneuronalna
· Zwyrodnienie transsynaptyczne
o Związane z uszkodzeniem znacznej liczby połączeń wstępujących, czego następstwem będzie
zwyrodnienie komórek nerwowych jądra przyjmującego bodźce
· Zmiany morfologiczne w cytoplazmie neuronów ulegających uszkodzeniu
o Ciałka wtrętowe (na skutek dysfunkcji lizosomów chyba)
§ Ciałka Negriego à wścieklizna
- 1 -
818119354.024.png 818119354.025.png 818119354.026.png 818119354.027.png
 
© Copyright by $taś
o W chorobie Alzheimera wykrywamy w cytoplazmie komórek nerwowych zbitki neurofibryli
o W chorobie Parkinsona w komórkach nerwowych istoty czarnej i miejsca sinawego występują
ciałka Lewy’ego
o Selektywna wakuolizacja neuronów ma miejsce w encefalopatiach gąbczastych np. w chorobie
Creutzfeldta-Jakoba
Astrocyty
· Wraz z oligodendrytami zaliczane do makrogleju
· Astrocyty wspomagają metabolizm komórki nerwowej, a równocześnie służą odprowadzaniu produktów
katabolicznych, pełnia funkcje barierową, są głównymi regulatorami stężeń jonowych
· Zmiany morfologiczne w astrocytach
o Odczyn astrocytarny nazywamy glikozą. Astrocyty uczestniczące w tym procesie powiększają się,
liczba wypustek wzrasta, czasami znacznie nawet do kilkudziesięciu, jądro staje się większe,
pęcherzykowate, a jąderko wyraźne, powiększone i dobrze odgraniczone od otoczenia
o W móżdżku glej odczynowy astrocytarny w warstwie drobinowej tworzy swoistą strukturę utworzoną
z bardzo gęsto ułożonych wypustek, wertykalnie do powierzchni kory. à glejoza izomorficzna
Bergmana
o Odczyn astrocytarny o charakterze glejozy izomorficznej jest przeciwieństwem glejowy
heteromorficznej, nowotworowej
o Dodatkową cechą odczynu astrocytarnego jest tworzenie przez te komórki włókien Rosenthala
§ Zawierają one krystalinę i białka szoku cieplnego
§ Występują w niektórych chorobach ośrodkowego układu nerwowego, np. w chorobie
Alexandra
o Ciałka amyloidowi à występują licznie w stanach niedotlenienia, w zaawansowanej miażdżycy, w
mózgu starczym, w chorobach naczyniowych
o W chorobie Wilsona, w hiperamonemii lub encefalopatiach wrotnowątrobowych w warstwie
podwyściółkowej okolicy trzykomorowej występuje charakterystyczna odmiana komórek
astrocytarnych, czyli komórki Alzheimera typu II (bez związku z chorobą Alzheimera)
Komórki wyściółki
· Wyścióka stanowi pogranicze miedzy światłem komór a płynem mózgowo-rdzeniowym. Procesy
chorobowe rozwijające się w warstwie podwyściółkowej mogą prowadzić do jej mniej lub bardziej
rozległych uszkodzeń, jakie obserwuje się w zakażeniach wirusem cytomegelii lub w toxoplazmie
· Wyściółka w stanach chorobowych może okazywać ubytki ciągłości, które są miejscami proliferacji gleju
astrocytarnego, co manifestuje się ziarnistościami na powierzchni wyściółki – granulatio ependymae
· W ścisłym związku morfologiczno-czynnościowym z wyściółką jest splot naczyniasty à jest to struktura
skierowana do światła komór w postaci licznych brodawek luźno ułożonych obok siebie
o W starzeniu się mózgu można w cytoplazmie komórek nabłonka splotu wykazać obecność
cienkich włókienek amyloidowych nazywanych pierścieniami Biondiego
Obrzęk mózgu (oedema cerebri)
· To najczęściej występujący stan chorobowy mózgu, a jednym z jego następstw jest wzrost ciśnienia
śródczaszkowego ze skutkami w postaci wgłobień i wklinowań tkanki mózgowej
· Najczęstszymi przyczynami które wywołują przyrost masy wewnątrz jamy czaszkowej (co powoduje wzrost
ciśnienia śródczaszkowego) są: nowotwory, krwiak pod i nadtwardówkowy, obrzęk mózgu i wodogłowie
· Każde uszkodzenie bariery krew-mózgu jest przyczyną obrzęku naczyniowego. Jeśli astrocyty nie zdołają
opanować niekontrolowanego napływu wody, uleają zniszczeniu przez rozpad. Zjawisko to nazywano
kazmatodendrozą
· Obrzęk cytotoksyczny manifestuje się gromadzeniem wody wewnątrzkomórkowo. Występuje w stanach
uogólnionego niedotlenienia lub w kwasicy
o Zwykle obrzęk naczyniopochodny przechodzi w obrzek cytotoksyczny i amamy w ostateczności do
czynienia z obrzekiem mieszanym
· Wgłobienia i wklinowania
o Najczęściej przemieszczają się haki zakrętów hipokampa w kierunku otworu namiotu móżdżku
wciskając się między brzegi namiotu a pień mózgu
o Kolejnym rodzajem wgłobienia jest przemieszczenie migdałków móżdżku w kierunku otworu
potylicznego wielkiego
o Wgłobienie zakrętu obręcz do przestrzeni między dolnym brzegiem sierpu a górną powierzchnią
ciała modzelowatego à wgłobienie pod sierp
- 2 -
818119354.001.png 818119354.002.png 818119354.003.png
© Copyright by $taś
· Wgłobienia mogą być przyczyną niezwykle grożnych zmian w postaci wtórnyh wylewów krwawych do
pnia mózgu (krwotoki Dureta)
Wady wrodzone
Tarń dwudzielna otwarta i przepuklina oponowa lub oponowo-rdzeniowa
· Tarń dwudzielna otwarta (spina bifida aperta) jest to nieprawidłowość w rozwoju polegająca na
niedomknięciu łuków kręgów
· Rozszczep kręgosłupa (rachischisis_ jest najcięższą postacią wady, w której przez szeroką szczelinę uwypukla
się na zewnątrz tkanka rdzenia kręgowego nie pokryta ani przez opony, ani przez skórą (myeloschisis)
· Gdy ściana worka przepuklinowego utworzona jest z opony twardej i pajęczej, świało zaś wpełnione jest
wiotką tkanką łączną, wówczas mamy do czynienia z przepukliną ponową (meningocele)
· Gdy w worku przepuklinowym między oponami i tkankami leżącymi dobrzusznie w stosunku do kopuły
przepukliny wytworzy się jama wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym, to taką zmianą opisujemy jako
torbiel oponową (meningocysteole)
· Gdy wśród tkanek wypełniających częściowo lub całkowicie worek przepuklinowy znajdują się opony i
tkanka nerwowa rdzenia taką wadę nazywamy przepukliną oponowo-rdzeniową (meningomyelocele)
· W niektórych przypadkach oprócz wymienionych struktur duża część worka przepuklinowego m postać
torbieli z płynem. Obecność w przepuklinie przestrzeni torbielowatej uzasadnia stosowanie dla niej nazwę –
przepuklina torbielowata oponowo-rdzeniowa (meningomyelocystocele)
Tarń dwudzielna utajona (Spina biffida occulta)
· Jest to wada na którą składają się
o Przetoka skórna (sinus dermalis)
o Torbiel skórzasta (cystis dermoidalis)
o Tłuszczak (lipoma)
Stożek końcowy uwięziony
· Zamiast swobodnego umiejscowienia stożka w kanale kręgowym jest on przyczepiony w zamknięciu
doogonowego odcinka kanału przez rozrost tkanki łącznej w tej okolicy
Torbiel neuroeneralna
· Najczęściej na poziomie kręgosłupa szyjnego
Dysgrafia brzuszna
· To rzadko występująca wada w okolicy krzyżowej
· Współistnieje z wadami układu moczowo-płciowego
· Towarzyszą jej torbiele skórzaste, tłuszczaki i niekiedy potworniaki
Diastematomyelia
· Czyli rozdwojenie rdzenia wzdłuż osi dwubrzeżnej (horyzontalnej) bez udziału kanału centralnego
Jamistość rdzenia (syringomyelia)
· Dochodzi do utworzenia wydłużonej w osi grzbietowo-ogonowej jamy kształtem przypominającej flet,
umiejscowionej zwykle grzbietowo w stosunku do rdzenia kręgowego
Zespół Dandy’ego – Walkera
· Na zespół ten składają się wodogłowie wewnętrzne, niedorozwój lub brak robaka móżdżku i torbiel
znajdująca się w tym miejscu, która ma łączność z komorą IV
· Głowa dziecka jest powiększona, a czaszka w okolicy potylicznej wykazuje nadmierne uwypuklenie łuski
kości potylicznej
- 3 -
818119354.004.png 818119354.005.png 818119354.006.png 818119354.007.png 818119354.008.png 818119354.009.png 818119354.010.png 818119354.011.png 818119354.012.png
© Copyright by $taś
Zespół Arnolda-Chiariego
· W zespole tym (typ II) dochodzi do przemieszczenia rdzenia przedłużonego, mostu i robaka móżdżku do
powiększonego otworu potylicznego wielkiego
· Przemieszczona komora IV przybiera kształt wydłużonego rombu
· Typy malformacji wg Wikipedia
§ I
Przemieszczone migdałki móżdżku, często współistnieje łagodne wodogłowie
§ II
Przemieszczenie robaka móżdżku, opuszki i mostu łącznie z komorą IV
§ III
W otworze potylicznym znajduje się cały móżdżek
§ IV
Oprócz przemieszczenia móżdżku zaburzenia jego budowy
Wady wrodzone przodomózgowia
Gładkomózgowie (Lissencephalia)
· Czyli bezzakrętowość (Agyria)
· Cechuje się zupełnym brakiem wykształcenia zakrętów lub bardzo słaym ich zarysowaniem przez płytkie
rowki
Urazy
Urazy okołoporodowe
· Najczęstszymi następstwami urazu okołoporodowego są zmiany krwotoczne
· Rozdarcia wewnątrzczaszkowych struktur np. sierpu lub namiotu są przyczyną ograniczonych lub rozlanych
krwawień podtwardówkowych lub podpajęczynówkowych
· Krwotoki śródmiąższowe występują najczęściej w okolicy przykomorowej komory III oraz w jądrach
podstawy
· W mózgach niedojrzałych w okolicach okołokomorowych znajdują sialiczne niedojrzałe naczynia à gdy
dojdzie do niedotlenienia z następczym przekrwieniem to te właśnie naczynia ulegają uszkodzeniu
· Następstwa zmian krwotoczno-niedokrwiennych
o Niedowłady połowicze u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym
o Zaburzenie przepływu CSF i wodogłowie
o Następstwem uszkodzeń krwotocznych są torbiele pokrwotoczne rozpoznawane jako
encefalopatia jamista lub wielotorbielowata
· Odczyn naprawczy
o Zmiany bliznowate à w następstwie rozplemu astrogleju (ulegyria)
o Marmurkowatość mózgu (w jądrach mózgu obserwowane) à nieprawidłowa mielinizacja
rozsianych ognisk, w których uprzednio doszło do zaników neuronów wskutek ischemii
Urazy czaszkowo-mózgowe
· W urazie przemieszczenie kości jest przyczyną rozerwania opon i tkanki mózgowej à to rozdarcie mózgowia
(laceratio cerebri)
o W następstwie tego może rozwinąć się proces odczynowy, którego następstwem mogą być:
· Blizna oponowo-mózgowa
· Częsta przyczyna padaczki
· Ropień pourazowy
· Na powierzchni mózgu zmarłego z powodu urazu, na kopułach zakrętów przezerają przez oponę pajęczą i
naczyniówkę w miejscach bez krwawienia podpajęczynówkowego drobne ogniska krwotoczne wielkości
główki szpilki, zlewające się ze sobą à to ogniska krwotoczne, które nazywamy ogniskami stłuczeniowymi
(foci contusiones)
o Powstają w następstwie ruchów mózgu w jamie czaszkowej po urazie
o Zachowanie się mózgu w czasie urazu wyjaśnia powstanie uszkodzenia w położeniu przeciwległym
do pierwotnego miejsca urazu, tzw. uszkodzenie contre coup
· Do późnych morfologicznych następstw urazów czaszkowo-mózgowych zaliczamy
- 4 -
818119354.013.png 818119354.014.png 818119354.015.png 818119354.016.png 818119354.017.png 818119354.018.png
© Copyright by $taś
o Późny krwiak Bolingera – to wyraźnie odgraniczony krwiak, umiejscowiony w istocie białej płata,
który może być operacyjnie usunięty. Krwiaki te występuą rzadko, do trzech miesięcy od urazu
o Zanik mózgu
o Wodogłowie wewnętrzne
Choroby naczyniopochodne
· Choroby naczyniopochodne OUN są trzecią najczęstszą przyczyną zgonów po chorobach serca i
nowotworach w krajach wysoko uprzemysłowionych
· Następstwem uszkodzenia naczyń mózgowych jest najczęściej udar, czyli nagłe, ostro występujące
uszkodzenie mózgu, w wyniku którego dochodi do załamania procesów życiowych.
o Przyczyną udaru mózgowego jest albo zawał mózgu (encephalomalacia) albo krwotok do mózgu
· Mózg wymaga takiej ilości krwi którą zapewnia 15% objętości wyrzutoerj serca
· Zapotrzebowanie mózgu na tlen wymaga dla pokrycia jego potrzeb 20% ogólnej objętośći tlenu krwi
krążącej
· Przepływ mózgowy wynosi 50 ml krwi na 100g tkanki mózgowej na minutę
· Stopień uszkodzenia mózgu zależy od szybkości rozwoju niedokrwienia i czasu jego trwania. Przyjmuje się że
8-9 minutowe całkowite niedotlenienie staje się przyczya nieodwracalnego zahamowania procesów
życiowych komórki nerwowej. Najwcześniej w następstwie niedotlenienia umierają komórki Purkiniego,
następnie neurony hipokampa, a w trzeciej kolejności komórki nerwowe kory mózgu
Niedokrwienie całkowite
· Rozległość i stopień uszkodzenia neuronów nie są jednolite ponieważ neurony wykazują cechy wybiórczej
wrażliwości na niedotlenienie (najwrażliwsze są komórki nerwowe)
· Okresowe spadki CTK mogą być przyczyną występowania sierpowatego kształtu zawałów na graniczy
unaczynienia między terenem zaopatrywanym przez sąsiadujące tętnice
· Dłużej trwające niedokrwieni mózgu doprowadza do rozwoju kwasicy metabolicznej, która jest jedym z
wtórnych czynników generujących obrzęk mózgu
· Linia prosta w EEG odpowiada klinicznie stanowi nazwanemu śmiercią mózgową
· Morfologia
o W czasie autopsji stwierdzamy mózg w stanie skrajnego obrzęku, o wygładzonej powierzchni,
zastoinowo przekrwiony, z wybroczynami krwawymi wokół naczyń, miękki, prawie rozpływający się
o 12-24h od początku choroby widoczne są najpierw liczne mikrowodniczki w cytoplazmie potem
ujamnieją się czerwone neurony
o W następnych dniach, do około 2 tygodni rozwijają się zmiany martwicze à martwica rozpływna
(encephalomalacia)
o Jeśli zmiany martwicze rozwijają się w ograniczonym zakresie, w jednej lub dwóch warstwach
komórkowych kory, przybierają one charakterystyczny wygląd i nazywane są martwicą blaszkową,
laminarną
Niedokrwienie miejscowe
· Martwicę tkanki powstającą w wyniku odcięcia dopływu krwi do pewnego obszaru mózgu, w którego
wyniku dochodzi do jego niedokrwienia, nazywamy zawałem (infarctus), lub rozmiękaniem mózgu
(encephalomalacia).
o Jest to najczęściej zawał blady, zwany też niedokrwiennym
· Może też dojść do wtórnego ukrwotocznienia zawału bladego, upodabniającego zawał blady do zawału
krwotocznego
· Najczęstszą przyczynę zmian zakrzepowych jest miażdżyca tętnic
· Najczęściej dotknięta zmianami miażdżycowymi jest tętnica mózgu środkowa
· O wiele rzadziej przyczyną ogniskowego niedotlenienia i niedokrwienia są pozamiażdżycowe choroby
naczyń
o Zapalenia naczyń
o Guzkowe zapalenie tętnic (polyarteritis nodosa)
o Ziarniniakowe zapalenie mózgu (encephalitis granulomatosa)
· Do rzadkich schorzeń należy zespół CADASH (cerebral autosomal dominant arteriopathy with subcortical
infarcts and leucoencephalopathy)
o Występuje rodzinnie
o Nawracające zawały lub rzadziej krwotoki mózgowe umiejscowione głównie podkorowo
- 5 -
818119354.019.png 818119354.020.png 818119354.021.png 818119354.022.png 818119354.023.png
 

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin