ciemna-strona-z-mocy,70.pdf

82 | ˚YCIE WEWN¢TRZNE | TO NIE BAJKA | SINOBRODY

| 83

Ilustracja Joanna Szachowska

Ze strachu przed odrzuceniem wyrzekamy si´ prawdziwych pragnieƒ,

odcinamy si´ od nieakceptowanych uczuç, takich jak zazdroÊç, gniew,

agresja. Zepchni´te w cieƒ stajà si´ siłà, której ju˝ nie kontrolujemy,

naszym oprawcà, baÊniowym Sinobrodym. Mo˝na go pokonaç tylko w jeden

sposób – musimy mimo strachu i wstr´tu zajrzeç do strze˝onej przez niego

komnaty – mówi Katarzyna Miller w rozmowie z Tatianà Cichockà

Tatiana Cichocka: Dlaczego uparłaÊ si´ na „Sinobrodego”

Charles’a Perraulta? To nie jest najbardziej znana baÊƒ.

Katarzyna Miller: Ale jest wa˝na dla kobiet. Przede

wszystkim tych, które szukajà m´˝czyzny, zwiàzku

pełnego poczucia bezpieczeƒstwa i spełnienia.

– Przypomnij, o czym jest ta historia.

– O trzech córkach wdowy i bogatym m´˝czyênie,

który starał si´ o r´k´ jednej z dziewczàt. Był uprzejmy,

hojny, zapraszał je na bale i pikniki, ale te˝ troch´

straszny: miał sinà brod´. Starsze siostry nie dały si´

złapaç na jego zaloty, ale najmłodsza uległa. Wyszła

za niego i pojechała do jego wspaniałego pałacu. Pewne-

go dnia mà˝, wyje˝d˝ajàc, zostawił jej klucze do wszyst-

kich stu pokoi zamkowych. Wolno jej było zaprosiç sio-

stry i robiç, co zechce, nie wolno jej było tylko u˝yç

małego złotego kluczyka.

– Jednak gdy siostry przyjechały, namówiły jà, ˝eby znaleêç

drzwi, do których pasuje ten kluczyk. Były ukryte w najciemniej-

szym miejscu w lochach. I oczywiÊcie ona je otworzyła...

– ...i znalazła w Êrodku pokrwawione, poràbane tru-

py poprzednich ˝on Sinobrodego. Tu historia robi si´ dra-

matyczna. Kluczyk zaczyna broczyç krwià. Nie pomaga

wycieranie go, mycie. Przera˝ona dziewczyna chowa go

w szafie. Wraca mà˝ i pyta o kluczyk. „Zgubiłam go”,

mówi ona. Ale on znajduje go po Êladach krwi i wpada

w straszny gniew. Ona ju˝ wie, ˝e musi zginàç tak jak

poprzedniczki, ale prosi o chwil´ zwłoki na modlitw´.

Biegnie na wie˝´ i wysyła siostry po braci, po pomoc.

W ostatniej chwili bracia przybywajà i zabijajà go.

– Wiele tu ciekawych wàtków, pierwsze, co mnie uderza,

to, ˝e ona w ogóle za niego wyszła, choç w pierwszym odruchu

si´ go bała.

– Dała si´ uwieÊç bogactwu, obietnicy wystawne-

go ˝ycia. Ale przede wszystkim czemuÊ, co działa

na bardzo wiele kobiet spragnionych atencji, niedo-

wartoÊciowanych. Zauwa˝, ˝e Sinobrody o nià zabiega.

Daje prezenty, nie ˝ałuje czasu, prawi komplementy.

Takie kobiety pójdà w ciemno za m´˝czyznà, który je

w taki sposób zdobywa. Im mniej w ˝yciu dostały uwa-

gi, miłoÊci, tym łatwiej si´ łapià na słodkie słówka mi-

mo intuicji, która mówi: nie!

Jedno jest pewne, wychodzàc za niego, ona pr´-

dzej czy póêniej musi si´ dowiedzieç prawdy. Mydliç

sobie oczy mo˝na na poczàtku. Potem trzeba si´ skon-

frontowaç z rzeczywistoÊcià. To wa˝ne przesłanie dla

kobiet, które czekajà, ˝e ktoÊ je stale b´dzie adorował

jak to słoƒce i w ten sposób wyrówna im braki z dzie-

ciƒstwa. Tych braków nikt nie jest w stanie wyrównaç,

mo˝na je jedynie samemu przepracowaç.

– Sinobrody bezsprzecznie jest kimÊ niezwykłym. Niesie

tajemnic´. Mo˝na daç si´ uwieÊç.

– Ale jest to mroczna tajemnica. Trzeba si´ liczyç

z cenà, jakà przyjdzie nam zapłaciç za jej odkrycie. Ta

baÊƒ to powa˝na przestroga. Przed niewidzeniem.

Oszukiwaniem samej siebie. ˚e jakoÊ to b´dzie, ˝e on

si´ zmieni... Zwiàzek z kimÊ, z kim od poczàtku jest

coÊ nie tak, grozi zgubà. W dowolnym sensie. Bo

na przykład on ma pociàg do alkoholu. A dziewczyna

to widzi, ale chce byç Êlepa.

– Jakby mo˝na było nie zauwa˝yç, ˝e facet ma sinà brod´...

– To, co symbolizuje ta sina broda, mo˝e byç na-

prawd´ niebezpieczne. Mo˝e bardzo poraniç. Czy mo˝e

byç na to dobitniejszy dowód ni˝ trupy poprzednich

˝on? To dla mnie bardzo smutny wàtek. Niektóre kobie-

ty biorà m´˝czyzn, którzy niszczyli poprzednie partner-

ki. Pierwsza rzecz: kobieto, słuchaj, jak twój adorator

mówi o swojej byłej. Albo o tej, z którà jest teraz, ale któ-

rej wcale nie kocha, bo chce byç tylko z tobà. Wiedz,

strona mocy

zwierciadło 10/06

www.zwierciadlo.pl

84 | ˚YCIE WEWN¢TRZNE | TO NIE BAJKA | SINOBRODY

| 85

To wielka ulga przestaç si´ baç nieznanej cz´Êci siebie, czyli tego, co jest

w tym naszym lochu. Bo sà tam rzeczy tak zwykłe, tak wspólne nam wszystkim,

˝e kiedy je dopuÊcisz do siebie, zaczynasz bardziej wyrozumiale patrzeç na ludzi

˝e z tobà zrobi pr´dzej czy póêniej to samo. Szczególnie

przykre jest to, ˝e kobiety cz´sto sà zadowolone z tego,

˝e on mówi êle o poprzedniej ukochanej. Lubià słuchaç,

˝e była głupia albo ˝e wcale jej nie kochał, albo ona wca-

le go nie kochała, zawiodła go, zraniła, zdradziła...

– To mo˝e byç prawda...

– Zdarzajà si´ jak zawsze bardzo nieliczne wyjàt-

ki. Ale taki zestaw: potrzeba, ˝eby siebie dowartoÊcio-

waç przez zwiàzek z m´˝czyznà, i fakt, ˝e on umniej-

sza inne kobiety na mojà rzecz, to pułapka. Tak

właÊnie kobiety kopià sobie grób.

– Czyli trafiajà do tej komnaty pełnej trupów, którà odkry-

wa nasza bohaterka?

– Wiesz, sà pacjentki, które mówià: po co ona otwo-

rzyła te drzwi? Przecie˝ mogła tego nie robiç. ˚yłaby so-

bie dalej spokojnie i bogato. A mnie si´ wtedy robi strasz-

no. Bo takim kobietom nie przeszkadza ÊwiadomoÊç tego,

˝e w tym zamku jest loch pełen trupów, ofiar tego faceta.

– Boimy si´ zła, które jest w nas samych. W symbolicznych

lochach chowamy przed sobà i innymi ró˝ne rzeczy. By doro-

snàç, musimy stanàç twarzà w twarz z tym, co tam jest. Claris-

sa Pinkola Estes w „Biegnàcej z wilkami” podkreÊla właÊnie ten

aspekt „Sinobrodego”. Według niej mo˝na t´ bajk´ widzieç ja-

ko zejÊcie w głàb siebie. Sinobrody jest wówczas naszà ciemnà

stronà, naszym wewn´trznym oprawcà.

– Kluczowà rzeczà w ˝yciu jest to, by człowiek

zdał sobie spraw´, ˝e ma w sobie równie˝ Sinobrode-

go i t´ komnat´ z trupami. Dlatego w baÊni bohaterka

musi zejÊç do lochów, otworzyç ostatnie drzwi.

– Po co?

– By uwolniç tajemnic´ swojego człowieczeƒstwa.

Mo˝na powiedzieç za Jungiem, ˝e te lochy to nasz

Cieƒ. Tam schowaliÊmy wszystko, co nie było aprobo-

wane przez naszych rodziców i kultur´. Tam mieszka

te˝ nasza nieÊwiadomoÊç zbiorowa. Rzeczy wspólne

nam wszystkim. Choçby to, ˝e jesteÊmy agresywni, êli,

złoÊliwi, małostkowi, boimy si´, wstydzimy, gniewa-

my... Mogà tam byç rzeczy wyrastajàce poza jednost-

kowe doÊwiadczenie. Te zabite ˝ony mo˝na przecie˝

widzieç jako kobiety w ogóle. Mo˝na powiedzieç, ˝e to

sà kobiety tego m´˝czyzny, ale te˝ kobiety maltretowa-

ne, unicestwiane przez wieki przez kultur´ patriar-

chalnà albo kobiety z danego rodu, które coÊ niosły, ro-

dzaj spuÊcizny. Tu si´ kłania Hellinger i jego

ustawienia rodzinne. BaÊƒ pokazuje, ˝e mo˝na prze-

rwaç mechanizm, który przechodził z pokolenia na po-

kolenie, i uzdrowiç siebie, a przez to i cały ród. Nasza

bohaterka wychodzi za Sinobrodego, podobnie jak jej

poprzedniczki. Podobnie jak one otwiera zakazane

drzwi, ale udaje jej si´ ocaleç, przerwaç łaƒcuch. Sino-

brody ju˝ nie b´dzie niszczył kolejnych kobiet.

– Skoro to wszystko jest tak gł´boko schowane, takie

straszne i trudne, po co to wywlekaç na Êwiatło dzienne?

– BaÊƒ pokazuje, ˝e mamy w sobie coÊ, co jest

groêne, co potrafi nawet zabijaç. Innych albo nas sa-

mych. Ale to wszystko jest groêne jedynie w stanie

nieuÊwiadomionym. Sinobrody ma nad nami władz´,

dopóki nie zostanie odkryty. Gdy si´ go pozna i stanie

z nim twarzà w twarz, mo˝na odebraç mu moc. Mo˝na

nad nim zapanowaç.

– Sinobrody ma wszystkie klucze, rozdaje karty. Ona robi

tylko to, na co on jej pozwala. Wi´c gdy otwiera t´ krwawà kom-

nat´, zyskuje tyle, ˝e staje si´ dla niego partnerkà. Mo˝e pod-

jàç z nim otwartà walk´ – symbolicznie przyzywajàc braci, swo-

jà dobrà sił´. I mo˝e wygraç.

– Mo˝emy panowaç nad swojà ciemnà stronà, ma-

ło tego, mo˝emy jej u˝yç w dobrej sprawie. Agresja jest

siłà. Rozpoznana pomaga w ˝yciu. Jest potrzebna, by

o coÊ walczyç, oburzaç si´, odmawiaç. Walczyç o siebie.

Nie niszczyç czy zabijaç, co ma miejsce, gdy jej si´ po-

zwala działaç na Êlepo. Gdyby ka˝dy człowiek wziàł od-

powiedzialnoÊç za siebie i nie bał si´ zobaczyç tej agre-

sji, jakà w sobie ma, a przecie˝ wszyscy jesteÊmy w nià

wyposa˝eni, to nie byłoby wojen, a przynajmniej było-

by ich znacznie mniej.

– Co daje takie zajrzenie do komnaty z trupami?

– Wielkà ulg´. To wielka ulga przestaç si´ baç nie-

znanej cz´Êci siebie, czyli tego, co jest w tym lochu. Bo

sà tam rzeczy tak zwykłe, tak wspólne nam wszyst-

kim, ˝e kiedy je dopuÊcisz do siebie, zaczynasz inaczej

patrzeç na ludzi. KtoÊ na mnie napluł, a ja widz´, ˝e

bidula nie mógł inaczej, bo inaczej by si´ czuł okrop-

nie. Dzi´ki takiej zmianie optyki ja ju˝ wiem, ˝e on nie

pluje na mnie, tylko chce wypluç coÊ niedobrego z sie-

bie, a ja si´ akurat napatoczyłam. Wi´c czuj´ si´ spo-

kojniejsza i bezpieczniejsza. No i nast´pnym razem

zdà˝´ si´ przed tym pluciem uchyliç.

– Wi´c dlaczego ludzie nie chcà schodziç do tych lochów?

– Poniewa˝ zaszczepiono im l´k, ˝e je˝eli si´ do-

wiedzà tego, ˝e np. si´ wstydzà albo bojà, albo nienawi-

dzà, albo sà na przykład homoseksualistami, to nie b´-

dà wiedzieli, jak z tym ˝yç. I ˝e inni ich odrzucà. Dla-

tego tak si´ m´czà, tyle energii wkładajà w to, ˝eby nie

znaç prawdy. Zyskanie ÊwiadomoÊci, co jest za tymi

drzwiami, wià˝e si´ te˝ ze zmianami, których si´ nie

da przewidzieç. Bywa, ˝e partner, z którym ˝yjemy, nie

potrafi zaakceptowaç takiej zmiany albo my sami nagle

widzimy naszego partnera w nowym Êwietle. Mo˝e si´

okazaç, ˝e dotychczasowa praca, a nawet to, jak ˝yje-

my, nam nie odpowiada. To trudne. Wi´c wiele osób

wybiera pseudobezpieczeƒstwo, czyli ˝ycie z trupami

pod podłogà.

– BaÊƒ pokazuje, ˝e oprócz l´ku mamy w sobie ukryte in-

ne siły, które aktywizujà si´ w chwili prawdziwego zagro˝enia.

Gdy Sinobrody idzie zabiç swojà ˝on´, jej bracia, o których

wczeÊniej nie było mowy, p´dzà na ratunek.

– To emocjonujàca scena, jak w thrillerze, prawda?

Dziewczyna si´ modli, słychaç t´tent koni i coraz bli˝sze

kroki na schodach. Czy zdà˝à? Ten moment wydaje mi

si´ szczególnie wa˝ny, bo bohaterka wtedy naprawd´

czuje, co to znaczy ˝yç. Ju˝ teraz wie, ˝e chce ˝yç na-

prawd´, bez blichtru. Priorytety si´ jej prostujà. Sà takie

chwile graniczne w ˝yciu. W błysku ÊwiadomoÊci widzi-

my to, czego zwykle nasz umysł nie ogarnia. L´k znika.

– Przyszło mi na myÊl, ˝e „Sinobrody” jest o l´ku. Skàd si´

bierze l´k przed sobà samym? Dlaczego tak si´ boimy l´ku?

– Najwi´kszy problem neurotyków: dlaczego boimy

si´ baç? Zdrowy l´k to ten zwiàzany z instynktem prze-

trwania, który pomaga w wielu sytuacjach, nieraz ratuje

˝ycie. Z l´kiem neurotycznym mamy do czynienia, jeÊli

człowiek si´ boi, ˝e kiedy poczuje strach, to si´ rozsypie.

W zwiàzku z czym nie ma kontaktu z własnym zdrowym

l´kiem, który go chroni. Dzieje si´ tak, poniewa˝ w dzie-

ciƒstwie odci´to nas od naszych prawdziwych uczuç.

– W jaki sposób?

– Prosty przykład: malutkie dziecko staje pierw-

szy raz na brzegu morza. Co robi? Jedno poleci od ra-

zu zachwycone do wody, inne b´dzie si´ skradaç, inne

stanie i w ogóle si´ nie ruszy. Je˝eli rodzice pozwolà

na reakcj´ takà, jaka ona jest, dadzà dziecku tyle cza-

su, ˝eby zrobiło to, co chce zrobiç, to dobrze. Ale naj-

cz´Êciej tak nie jest. Ci, co majà odwa˝ne dziecko, b´-

dà wołaç: gdzie lecisz, uwa˝aj, bo si´ utopisz! Ci

drudzy powiedzà: boisz si´ jak baba, no idê! A jeszcze

inni wrzucà do wody. Te zabiegi rodziców wyraênie

stojà pomi´dzy tym, co dziecko czuje naprawd´, a tym,

co rodzic czy opiekun chce, ˝eby ono czuło. Je˝eli

dziecko jest odwa˝ne, to go uczà l´ku. Nie jego l´ku,

tylko ich. Je˝eli nie ma odwagi, jest przestraszone, to

nie okazujà szacunku dla jego wra˝liwoÊci. Zamiast te-

go oceniajà je i zmuszajà do zrobienia straszliwego

kroku przeciwko sobie. A je˝eli jeszcze je wrzucà

na sił´, to robià mu coÊ strasznego, bo pokazujà mu, ˝e

jest nikim i niczym.

A to dotyczy tysiàca codziennych sytuacji, poznawa-

nia nowych rzeczy: pieska, innych dzieci, piasku, wujka

z wàsami... Pomi´dzy nas i nasze odczucia wciska si´

coÊ obcego. CoÊ, co oddziela nas od siebie samych. I mu-

simy z tym ˝yç, jak z wbitym no˝em. A nie mo˝na ˝yç

cały czas z poczuciem, ˝e masz wbity nó˝. Musisz jakoÊ

ten nó˝ zasymilowaç. Ludzie cz´sto mówià: Taka jest mo-

ja natura, ˝e ja si´ boj´. No, nie. BobyÊ si´ bał czasem

i troch´, nie zawsze. I za ka˝dym razem inaczej, ade-

kwatnie do sytuacji. A to, co masz wroÊni´te, to stały l´k.

Który jest w ogóle l´kiem „przed”. Przed sobà, prawdà,

ludêmi, przed zmianà, przed czymkolwiek. On jest tak

wielki, tyle zajmuje miejsca, z tyloma rzeczami si´ zrósł,

˝e na samà myÊl o tym, ˝e mo˝na coÊ z nim zrobiç, całe

ciało krzyczy: NIE! Nie chc´ dotykaç. Nie zajrz´ do tych

lochów. Bo mogłoby si´ wydaç, ˝e tam sà trupy, które sa-

ma pozarzynałam, a wtedy wszyscy mnie odrzucà. Mo˝-

na te˝ si´ baç, ˝e to ja jestem tym trupem. ˚e tak na-

prawd´ ja nie ˝yj´, nie ma mnie. JakaÊ chodzi powłoka,

przystosowana do ˝ycia, posłuszna, zrobiona z czyichÊ

oczekiwaƒ. A mnie prawdziwej nie ma. Straszne.

– To jest te˝ mit o raju. B´dziesz sobie tu tak długo ˝yła

w spokoju, dopóki nie zjesz owocu z drzewa wiadomoÊci. Wte-

dy b´dziesz cierpieç. Ale nie mo˝esz nie zjeÊç tego jabłka, po-

niewa˝ nigdy nie staniesz si´ człowiekiem.

– Ale Sinobrody to nie Bóg. Choç to twórcza kon-

cepcja. Dla mnie ta bajka od pewnego momentu ˝ycia

jest o mocy, a nie o strachu. Poczucie mocy płynie ze

ÊwiadomoÊci tego, ˝e ciemnoÊç jest tylko pewnym po-

ziomem ˝ycia. ˚e przekraczanie tego poziomu jest

trudne, ale mo˝liwe. I kiedy si´ go przekracza, l´k zni-

ka. Odkrywa si´ wartoÊç otwartoÊci i prawdy.

zwierciadło 10/06

www.zwierciadlo.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: