tymczasem-lezec-pod-grusza,26(1).pdf
(
320 KB
)
Pobierz
ŻYCIE WEWNĘTRZNE
| ZNAKI
Tymczasem
– Proponuję dziś podróż w poszukiwaniu zaginionego
czasu.
K.M.:
Idealny temat dla nas: mamy rozmawiać o wolnym
czasie o ósmej wieczorem, po ciężkim dniu pracy.
W.E.:
By poradzić ludziom, jak mają żyć...
K.M.:
Coś nas coraz bardziej pogania. Taki smok poga-
niacz, jak to nazywa moja pacjentka, którego każdy z nas ma
w środku. Ciągle się czegoś domaga. Mówi, że coś musimy
osiągnąć, mamy być tacy, a nie inni, mieć to czy tamto. Więc
coraz więcej pracujemy, by zaspokajać jego ambicje. Coraz
więcej jest też atrakcji dostępnych za pieniądze. A my chcemy
być spełnieni i w sposób wartościowy spędzać... czas wolny.
Skoro mamy go coraz mniej, musi być niezapomniany. Dlate-
go pędzimy i wszystko wokół pędzi.
– Uświadomiłam to sobie po wizycie na Nowej Fund-
landii. Tam życie toczy się wolniej, trzy samochody na
drodze to już korek. Gdy po miesiącu wylądowałam na
lotnisku Heathrow, zobaczyłam jadące chodniki. A na
nich biegnących ludzi – to dawało efekt niesamowitej
prędkości. Ruchomy chodnik, po którym wszyscy biegną,
by gdzieś zdążyć – tak wygląda nasz świat?
K.M.:
Świetna metafora. Ruchome chodniki stworzone
zostały przecież po to, byśmy mogli zdążyć, idąc. A tymcza-
sem my po nich biegniemy. Przestajemy już nawet zauważać,
że wciąż gdzieś pędzimy. Tylko czujemy się coraz bardziej
zmęczeni i coraz mniej się cieszymy z czegokolwiek. Nawet
z urlopu. Aż zatrzyma nas ciało: przyjdzie depresja, załamanie
nerwowe albo tak zwane choroby cywilizacji.
W.E.:
Przerażenie mnie ogarnia, kiedy myślę o nowych
pokoleniach. Powtarzają jak mantrę: nie mam czasu, a nawet
nie wiedzą, za czym tęsknią. Nie sposób się spotkać z czło-
wiekiem, jakąś sensowną rozmowę nawiązać. Liczy się nie
jakość, tylko ilość spotkań. Pozór, image, PR. Pamiętam, jesz-
cze w czasach komuny Teatr Telewizji pokazał sztuki Pintera,
które obnażały degrengoladę ludzkich kontaktów na „zgni-
łym, kapitalistycznym Zachodzie”. Wówczas było to dla mnie
niezrozumiałe. Teraz to nasz chleb powszedni.
K.M.:
Mamy szczęście, że żyliśmy, kiedy jeszcze było
mnóstwo wolnego czasu.
W.E.:
Zastanawiam się, co mnie ratuje – bo nie mam po-
czucia, że jestem zabiegany, choć większość czasu spędzam
w pracy. Pewnie dlatego, że w gabinecie terapeutycznym czas
się zatrzymuje. Jestem skupiony na konkretnej osobie, to-
czymy głęboką rozmowę, która często bywa odkrywcza. Nic
innego się wówczas nie liczy. Czas spędzony w ten sposób
w zestawieniu z tym, co dzieje się w tzw. normalnym świecie,
wydaje się nieraz odpoczynkiem.
– Co robić, kiedy człowiek pracuje po godzinach świą-
tek i piątek? Praca go nudzi, przychodzi do domu, je późną
kolację i pada spać.
W.E.:
Tacy właśnie ludzie traiają do Instytutu, którym
kieruję, by uczyć się, jak w natłoku zadań znaleźć jednak wol-
ną chwilę. To wymaga świadomości i dyscypliny – paradok-
salnie bardziej od dyscypliny pracy potrzebujemy dziś dys-
cypliny wypoczynku. Jeśli puścimy to na żywioł, praca i trud
ponad siły nas pochłoną.
– Co to jest czas wolny, skoro mówicie, że dzisiejsze po-
kolenia go nie znają?
W.E.:
Trudne pytanie. Dla mnie czas wolny jest przeci-
wieństwem czasu szybkiego. Czas przeżywany w zwolnionym
tempie, uważnie, który daje poczucie kontaktu z człowiekiem,
obrazem, dźwiękiem, sobą, jakaś medytacja... Jednak dla
większości ludzi czas wolny to czas wolny od pracy. To o wiele
za mało, stąd często poczucie marnowania czasu.
– Można zmarnować czas wolny?
W.E.:
Można. Łatwo nam to przychodzi. Jak się uprzemy,
potraimy całe życie przepuścić między palcami. By zwolnić,
nie ulec naciskowi większości, trzeba silnej woli, autonomii
i nonkonformizmu. Nie jest to łatwe. Nawet gdy daję sobie
przyzwolenie, by się „odmóżdżyć”, zresetować i np. czytam
gazetę od deski do deski czy oglądam głupi ilm, mam potem
poczucie zmarnowanego czasu.
K.M.:
A dla mnie właśnie to jest czas wolny. Nie muszę
wreszcie robić rzeczy istotnych, do których się zobowiązałam.
Mogę obejrzeć ilm – nawet głupi. Przeczytać książkę, bo
mnie ciekawi – nie dlatego, że mnie wzbogaci czy mam z niej
napisać recenzję. Mogę leżeć do góry brzuchem i nic nie robić.
Uwielbiam rano siedzieć sobie na kibelku wśród róż, bo mam
tapetę w róże – siedzę, budzę się do życia. Opowiadam sobie,
co będę robiła. Kiedy poczuję, że warto, ruszam do zajęć. To
czas tylko dla mnie. Oczywiście, każdy może mieć go na swój
sposób. To może być 10 minut, ale świadomie przeznaczone
dla siebie. Regeneruje i daje poczucie osadzenia, zadbania
o siebie w tej ciągłej pogoni. Czas wolny to moja wolność.
W.E.:
Nie ma zasadniczej różnicy między dłubaniem
w nosie czy siedzeniem w toalecie a medytacją, pod warun-
kiem że robimy to w sposób zaangażowany.
K.M.:
Wówczas nie ma mowy o marnowaniu. Jest to, co
ma być. Dla mnie zmarnowany czas wolny byłby wtedy, gdy-
bym zmęczona jeszcze się zabrała do „robienia czegoś”, na
przykład sprzątania. Albo będąc w lesie, zadręczała się my-
śleniem typu, co by było, gdyby... Takie nakręcanie się potrai
skutecznie zabić dowolną ilość czasu.
W.E.:
Rozmawiałem niedawno ze specjalistą w dziedzinie
zarządzania wolnym czasem, który sformułował taką deini-
cję: czas wolny to czas wolny od obowiązku robienia czegokol-
wiek. Czyli siedzę i nic nie robię.
– No i zaczynają się schody. Jak można nic nie robić?
K.M.:
Przerażenie ogarnia. Nie mamy tego wolnego cza-
su, marzymy o nim, a kiedy przychodzi, boimy się go. Moja
leżeć pod gruszą
Kiedy się spotkamy? W tym miesiącu nie dam już rady.
Chciałabym się zapisać na jogę, ale nie mam wolnego popołudnia.
Nie wezmę tego zlecenia, bo ledwo się wyrabiam. W tym roku
nie pojechałam na urlop, bo byłam zawalona robotą. Padam
z nóg, ale nie mam kiedy odpocząć... Brak czasu to mantra i zmora
współczesności. Gdzie się podział wolny czas? – Tatiana Cichocka
pyta
Katarzynę Miller i Wojciecha Eichelbergera
ZdjęCIA
Zosia Zija
Tatiana Cichocka, Wojciech Eichelberger, Katarzyna Miller
88
| zwierciadło | MARZEC
MARZEC | zwierciadło
|
89
ŻYCIE WEWNĘTRZNE
| ZNAKI
pacjentka mówi mi: „Cały tydzień marzę o weekendzie, a kie-
dy w sobotę się budzę, wpadam w panikę, pierwsza moja myśl
to: Co mam teraz robić?”. To ból ludzi przyzwyczajonych do
tego, że mają cały tydzień zaplanowany co do minuty. Czują
się bezpiecznie jedynie, gdy ów wolny czas zagospodarują cia-
sno rozrywkami. Skontrolują go. Ale nie wiedzieć czemu, są
ciągle przemęczeni i ich dusza woła: a gdzie czas wolny?
W.E.:
Gdy żyjemy w pędzie, nasze organizmy są w stanie
długotrwałej, silnej mobilizacji. Przychodzi niedziela, a w nas
nadal wszystko biegnie, adrenalina niesie, irytuje powolność.
Wtedy nie powinniśmy fundować sobie nagłego hamowania,
bo to tylko pogorszy sprawę. Trzeba stopniowo zwalniać. Po-
magać adrenalinie odparować, zamieniając codzienną harów-
kę umysłową i nerwową na jakieś działanie izyczne: taniec,
spacer, rower, bieganie. Nicnierobienie w ta-
kim przypadku to tylko dodatkowy stres.
K.M.:
Chcemy mieć wszystko, a czasu jest
tyle, ile jest. To oznacza wieczną konieczność
wyboru, decyzji. Frustruje i męczy. Łatwo się
wpędzić w poczucie, że nic nie cieszy, bo coś
innego trzeba było w tym czasie odwołać.
W.E.:
Tu pojawia się kolejna deinicja cza-
su wolnego: czas, w którym sprawiamy sobie
przyjemność. Utrzymując tę perspektywę, ła-
twiej uniknąć frustracji pochodzącej z nadmiaru możliwości.
W czasie wolnym róbmy tylko to, co naprawdę niesie radość.
– Tę deinicję lubię najbardziej.
W.E.:
A ja wolę deinicję czasu wolnego jako czasu,
w którym nasza dusza nas dogania. Prawdziwa radość i wy-
tchnienie dla duszy to moment, w którym zwalniamy i za-
czynamy słuchać siebie, przytomnie i uważnie robić to, co
w danej chwili robimy. Dużo jest ludzi, którzy nigdy nie są
tu i teraz. W dodatku nic o tym nie wiedzą. Nie doświadczyli
tego, że tu i teraz czas się zatrzymuje. Nie znają tej cudownej
właściwości teraźniejszości, która w istocie jest wiecznym
trwaniem.
– Można się tego nauczyć?
W.E.:
Tak, choć nie jest to łatwe. Pomaga w tym dowolna
forma medytacji.
K.M.:
Trzeba zagrodzić dostęp do siebie temu smokowi
poganiaczowi. Łatwości, z jaką przychodzi uleganie mu – ła-
two się wpada w koleiny, trudniej się z nich wydostać. Poza
tym te koleiny zostały wyżłobione przez tłumy. I to jest jakiś
– Skąd w nas ten smok poganiacz?
W.E.:
Większość ludzi goni, by nadążyć za standardem
własnej grupy odniesienia, który jest ciągle podkręcany przez
reklamę, rozwój technologii. Konsumpcja to dziś wręcz pa-
triotyczny obowiązek. A żeby iść na zakupy, trzeba najpierw
zarobić. Dlatego proponuję dla kontrastu założyć towarzy-
stwo slow time, które promowałoby smakowanie czasu wol-
nego, tak jak ruch slow food propaguje tradycyjne wytwarza-
nie żywności i kontemplacyjne biesiadowanie.
– Smutne, że musimy dziś uczyć się na nowo tego, co
było naszą naturalną właściwością...
W.E.:
Czyli odpoczywać. Z punktu widzenia izjologii
wolny czas to ten, w którym nasz organizm przełącza się z try-
bu mobilizacji w tryb regeneracji.
K.M.:
Tak jak w tej przypowieści: rybak siedzi oparty
o przewróconą łódź i patrzy na morze. Idzie bogaty pan ob-
wieszony złotem. „Rybaku, dopiero południe, dlaczego tak
siedzisz i nic nie robisz”? „Już łowiłem” – odpowiada rybak.
„Ale gdybyś jeszcze raz wypłynął, miałbyś więcej ryb”. „A po
co”? „Miałbyś więcej pieniędzy”. „A po co”? „Za jakiś czas ku-
piłbyś drugą łódź”. „A po co”? „Żeby łowić więcej ryb”. „A po
co”? „Miałbyś dużo więcej pieniędzy i na starość mógłbyś tak
jak ja patrzeć w morze i nic nie robić”. „A co ja innego robię”?
W.E.:
Czas wolny to będzie coraz większy problem spo-
łeczny. Europa się starzeje, przybywa sprawnych izycznie
i umysłowo emerytów. Pojawią się tłumy starszych ludzi
z małymi dochodami i z mnóstwem wolnego czasu do zago-
spodarowania. Co z nimi robić? Wyrzuceni nagle z głównego,
pędzącego nurtu nie będą mieli jak wyhamować. Każdy czło-
wiek, żeby żyć w zdrowiu, potrzebuje odpowiedniego dla sie-
bie dociążenia obowiązkami i aktywnością, z których wynika
jakiś pożytek.
– Czyli żeby czas wolny był wartościowy, trzeba dla
kontrastu mieć czas zajęty?
W.E.:
Inaczej czas wolny staje się pułapką, niewolą.
K.M.:
To samo dotyczy ludzi młodych. Nie mają pomysłu
na zagospodarowanie wolnego czasu, więc się pętają i ulegają
wpływom patologicznym. Na wsi wspólnota buduje się natu-
ralnie, mimo wszystko łatwiej coś wspólnie zrobić. Ale nikt nie
myśli dziś o mieście w kategoriach tworzenia przestrzeni dla
starszych, młodszych. Budujemy bloki i centra handlowe. Nic
dziwnego, że coraz więcej ludzi tam właśnie się wybiera, kiedy
chce wyjść z domu i być wśród innych. Ale to nie jest żadna
sensowna propozycja, a innych ze świecą szukać. W gruncie
rzeczy świat, który dysponuje tak niewiarygodną ilością moż-
liwości spędzania czasu, nie oferuje nic tym, którzy nie mają
pieniędzy. Stąd siedzenie przed telewizorem, ławkowy alko-
holizm, choroby, uzależnienia. Czas wolny to olbrzymie za-
danie. By umieć nim zarządzać, trzeba świadomie coś w tym
kierunku robić, a nie tylko narzekać.
Czas wolny to czas tylko dla mnie. To może być
10 minut, ale świadomie przeznaczone dla siebie.
Regeneruje i daje poczucie osadzenia. Mogę np. leżeć
do góry brzuchem i nic nie robić.
Czas wolny to
moja wolność
rodzaj nagrody – wspólnota w biegu. Inni pędzą wraz z tobą
i narzekają na brak czasu. To daje poczucie bezpieczeństwa,
jest się w grupie, świat jest zrozumiały. A na ścieżce ku byciu
tu i teraz jesteśmy zdani na siebie. Ale to największa nagroda.
Wiem to, a i tak daję się z tego poczucia wytrącić.
c
90
| zwierciadło
| MARZEC
Plik z chomika:
drakula55
Inne pliki z tego folderu:
biale-malzenstwo,48.pdf
(363 KB)
budujmy-arke-przed-potopem,14.pdf
(511 KB)
fenomen-ksiezniczki,71.pdf
(546 KB)
kobieta-maskotka,64.pdf
(846 KB)
masz-kota,75.pdf
(445 KB)
Inne foldery tego chomika:
Anthony de Mello
Ewa Foley - Afirmacje i medytacje
Joe Dispenza Twoje Nadprzyrodzone Zdolności
prawo przyciagania
sekret-prawo przyciagania
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin