POLSKIE DRUKARSTWO 16 WIEKU
W XVI wieku zaczęły w Polsce powstawać stałe drukarnie. Głównym ośrodkiem drukarstwa w tym okresie był Kraków, gdzie istniało duże zapotrzebowanie na książki ze strony Akademii Krakowskiej i Kościoła.
Pierwszą stałą drukarnię założył tu w roku 1505 Kasper Hochfeder przy pomocy Jana Hallera, który potem te księgarnię kupił.
1. KASPER HOCHFEDER KRAKÓW:
· Z Bawarii
· Wędrowny drukarz
· 1491: 1-y druk w Norymberdze
· Drukarnia z Janem Hallerem
· 1505: 1-y w Polsce mszał zdobiony drzeworytami
· Druki dla UJ i Uniwersytetów Krakowskich
· Wydał 1-ą najstarszą książkę polską Historia umęczenia Jezusa Chrystusa
2. JAN HALLER KRAKÓW:
· Przybył do Krakowa z Roterdamu by studiować na Akademii Krakowskiej
· Oficyna: 1505-1525
· Przywilej Mszały Krakowskie
· Księgi kościelne, podręczniki uniwersyteckie, muzyczne
· przywilej za wydanie „statutu Łaskiego”, który zwalniał go z opłat jako kupca
· Otrzymuje ostatni przywilej królewski na sprzedaż w ciągu 6 lat brewiarzy krakowskich
· Papiernia na Prądniku Czerwonym
3. FLORIAN UNGLER KRAKÓW:
· Od 1510: 1-a w Polsce drukarnia drukującą w całości po polsku
· Zlikwidował drukarnię i przeniósł się do Hellera gdzie był kierownikiem technicznym
Druga drukarnia na Szczepańskiej:
· Kalendarze, literatura religijna, podręczniki, historyczne, mapy
· 1534: Bogato ilustrowany zielnik Stefana Falimirza O ziołach i mocy ich
· „Żywot Pana Jezu Krysta”
· Po raz 1-y zastosował pismo szwabachowe
· 170 drzeworytów
· 4 rodzaje pism: Szwabacha, Antykwa, Kursywa, Rotunda
· Nadmiar elementów zdobniczych
4. SZARFFENBERGOWIE WROCŁAW i KRAKÓW:
· Drukarze, księgarze i drzeworytnicy ze Śląska
· Od 1526
MAREK SZARFFENBERG Senior rodu
Nie był zawodowym drukarzem
Oficyna drukarska
Warsztat introligatorski
2 papiernie pod Krakowem
Handel i finansowanie nakładów drukowanych przez Unglera, Wietora i Hallera
MACIEJ SZARFFENBERG
Przywilej na drukowanie kalendarzy krakowskich.
Podręczniki do łaciny
MIKOŁAJ SZARFFENBERG
Drukarnia i ksiegarnia z matką
Romanse po polsku
Przywilej na uchwały prawne, statuty, konstytucje i dzieła historyczne
5. DRUKARNIA LATAJĄCA w KRAKOWIE, GDAŃSKU, MALBORKU, WROCŁAWIU, WARSZAWIE i LWOWIE:
· Powołany na mocy przywileju Stefana Batorego
· Powielanie dokumentów państwowych
6. HIERONIM WIETOR KRAKÓW:
· Drukarz, księgarz, typograf i introligator
· Pracował w kancelarii Zygmunta Starego - przywilej wydawania druków urzędowych
· Książki kucharskie, samouczki polsko-niemieckie po polsku, łacinie, niemieckim i grece
· Antykwa Jensona, kursywa aldowska, czcionki greckie i fraktura
· Wysoki poziom artystyczny i techniczny
· Przyczynił sie do rozwoju języka i pismiennictwa narodowego
· Ukarany za prace Marcina Lutra
7. JAN ŁAZARZOWICZ JANUSZOWSKI:
· Pracował na dworze króla Zygmunta Augusta i Stefana Batorego.
· Najwybitniejszy drukarz odrodzenia
· Odziedziczył drukarnię Wietora
· Antykwa Plantina, szwabacha, ilustracja miedziorytowa
· Przywilej drukowania konstytucji sejmowych z obowiązkiem nieodpłatnego drukowania druków urzędowych z kancelarii królewskiej
8. MACIEJ WIERZBIĘTA KRAKÓW:
· Drukarz i księgarz krakowski
· Drukarstwa uczył się u Unglera
· 1557: otwarcie drukarni
· Druki protestanckie, religijne Reja i Kochanowskiego
· 1603: w Indeksie Ksiąg Zakazanych przez brak sygnetu
Choniczek.pl