PYTANIE 1. ISTOTA GOSPODARKI RYNKOWEJ
Gospodarka rynkowa charakteryzuje się dwiema zasadniczymi cechami:
1.dominacją prywatnej własności czynników produkcji
2.rynkową alokacją zasobów gospodarczych
Dominacja prywatnej własności czynników produkcji
W gospodarce rynkowej czynniki produkcji są w zdecydowanej większości przedmiotem własności prywatnej.
Głównym typem prywatnej własności rzeczowych czynników produkcji w krajach wysoko rozwiniętych jest współcześnie własność kapitalistyczna. Własność ta występuje w wielu różnych formach. Spośród nich relatywnie największe znaczenie ma akcyjna forma własności. Jej liczne zalety-w szczególności możliwość łączenia w jedną całość rozdrobnionych kapitałów będących w posiadaniu dużej liczby osób-spowodowały, że jest ona współcześnie formą dominującą. Tak więc dominacja własności prywatnej oznacza dziś zazwyczaj dominację kapitalistycznej własności akcyjnej.Oprócz własności kapitalistycznej w rozwiniętych gospodarkach rynkowych występują współcześnie inne formy własności prywatnej (w szczególności własność drobnotowarowa i pracownicza). Występuje też w nich własność publiczna oraz własność spółdzielcza. Istotne znaczenie mają zwłaszcza niektóre formy własności drobnotowarowej, w postaci np. rodzinnych gospodarstw rolnych oraz niewielkich zakładów rzemieślniczych i usługowych. Zazwyczaj nie zatrudniają one regularnie pracowników najemnych. Między innymi dlatego w statystykach niektórych krajów widnieje specyficzna kategoria przedsiębiorców „osoby samozatrudniające się” (pracujące na własny rachunek).Pewną rolę odgrywają w niektórych krajach tzw. spółki pracownicze. W krajach wysoko rozwiniętych spółki pracownicze powstają z reguły na bazie kapitalistycznych spółek akcyjnych, przy czym stosunkowo rzadko pracownicy dysponują kontrolnymi pakietami akcji. W krajach postkomunistycznych, w szczególności w Polsce, spółki pracownicze powstają zazwyczaj w wyniku przekształceń przedsiębiorstw państwowych.
Rynkowa alokacja zasobów gospodarczych
Gospodarka rynkowa zawdzięcza swą nazwę przede wszystkim temu, że podstawowym regulatorem i koordynatorem procesów gospodarczych jest w niej rynek. Mówiąc o rynku ma tu się na myśli rynek w najbardziej ogólnym sensie, czyli samoczynnie działający mechanizm wpływający na zachowania (w tym decyzje) podmiotów gospodarczych. Te zachowania przesadzają o alokacji (tzn. o rozmieszczeniu i wykorzystaniu) zasobów gospodarczych. Głównym elementem tego mechanizmu są wzajemne interakcje między cenami i dochodami a popytem i podażą różnych dóbr, rzutujące na transakcje kupna i sprzedaży zawierane przez podmioty gospodarcze.
Na rolę rynku jako regulatora procesów gospodarczych składa się szereg szczegółowych funkcji. Najważniejsze funkcje rynku to:
1.rynek dokonuje wyceny różnych dóbr (produktów, usług i zasobów gospodarczych)
2.rynek jest podstawowym źródłem informacji dla podmiotów gospodarczych. Dokonując wyceny różnych produktów, usług i zasobów, rynek dostarcza podmiotom najbardziej obiektywnej informacji o ich cenach i relacjach cen.
3.rynek jest niezbędnym warunkiem racjonalnego wykorzystania zasobów gospodarczych, zarówno produktów, jak i czynników produkcji (pracy, ziemi i kapitału). Dostarczając podmiotom gospodarczym, dążącym do maksymalizacji swych korzyści, obiektywnej informacji o cenach i relacjach rzadkości poszczególnych zasobów, a także o nakładach i efektach związanych z różnymi rodzajami działalności gospodarczej, rynek umożliwia tym podmiotom podejmowanie decyzji opartych na rachunku ekonomicznym i skłania je do oszczędnego, racjonalnego gospodarowania zasobami produktów i czynników produkcji oraz kierowania ich do najbardziej efektywnych zastosowań.
4.rynek umożliwia ustalanie się stanów równowagi w gospodarce. Parametry rynkowe (ceny, stawki płac, stopy procentowe, itd.) dostarczają podmiotom gospodarczym ważnych sygnałów. Reakcją na te sygnały są działania uczestników rynku, których efektem może być powstawanie, przywracanie, i utrzymywanie się stanów równowagi w gospodarce.
5.rynek jest weryfikatorem społecznej przydatności produkcji i zarazem mechanizmem dostosowywania produkcji do potrzeb. Dopiero na rynku okazuje się, czy dana produkcja znalazła uznanie potencjalnych nabywców. Chcąc sprzedać swe produkty lub usługi, producenci zmuszeni są dostosowywać wielkość i strukturę ich podaży do wielkości i struktury efektywnego popytu. Na kwestię funkcji rynku można spojrzeć też z nieco innego punktu widzenia. Można przyjąć mianowicie, że rynek –pełniąc przedstawione wyżej funkcje-jest równocześnie podstawowym mechanizmem rozwiązywania trzech kluczowych problemów każdej gospodarki, tzn. problemów: co, jak i dla kogo produkować.
Zalety i słabości gospodarki rynkowej
Zalety gospodarki rynkowej:
1. tendencja do racjonalnego wykorzystania zasobów gospodarczych,
2. efektywny system motywacyjny,
3. duża innowacyjność gospodarki,
4. dyscyplina finansowa przedsiębiorstw, związana z konkurencją i zasadą samofinansowania działalności gospodarczej,
5. tendencja do samoczynnego ustalania się równowagi rynku,
6. duża elastyczność gospodarki,
7. dobre zaopatrzenie sklepów.
Gospodarka rynkowa ma też słabe strony. Chodzi tu o następujące kwestie:
1. czynniki ograniczające działanie rynku w praktyce. Efektywne działanie mechanizmu rynkowego zakłada istnienie silnej konkurencji między uczestnikami rynku. W praktyce konkurencja ograniczana jest przez takie czynniki, jak: procesy monopolizacji gospodarki (czyli powstawanie dużych przedsiębiorstw mających istotny wpływ na łączną podaż dóbr, a tym samym także na ich ceny), niedoskonała informacja, bariery wejścia na rynek oraz ograniczona przenośność czynników produkcji.
2. występowanie negatywnych efektów zewnętrznych. Tego typu efekty mogą występować zarówno w sferze produkcji, jaki i w sferze konsumpcji. Negatywne efekty zewnętrzne w sferze produkcji zwane też czasami zewnętrznymi kosztami produkcji, to np. towarzyszące produkcji pewnych dóbr zanieczyszczenia środowiska naturalnego w postaci szkodliwych ścieków, gazów, wzrostu natężenia hałasu itd. W takich przypadkach społeczny koszt produkcji dóbr jest wyższy niż ich koszt prywatny. Pozytywne efekty zewnętrzne z sferze produkcji, zwane też zewnętrznymi korzyściami z produkcji to np. wybudowanie przez daną firmę drogi dojazdowej, z której korzystają też inni użytkownicy. W takich przypadkach społeczny koszt produkcji dóbr jest niższy niż ich koszt prywatny. Przykładem negatywnych efektów zewnętrznych w sferze konsumpcji, zwanych też zewnętrznymi kosztami konsumpcji, może być sytuacja, w której hałaśliwe radio słuchane przez kogoś przeszkadza innym ludziom. W takich przypadkach korzyści (pożytki) społeczne związane z konsumpcją dóbr są mniejsze niż korzyści (pożytki) prywatne. Przykładem pozytywnych efektów zewnętrznych w sferze konsumpcji, zwanych też zewnętrznymi korzyściami z konsumpcji, może być natomiast sytuacja, w której podróżowanie przez cześć ludzi autobusami, tramwajami, metrem lub kolejką (a nie ich własnymi samochodami) zwiększa korzyści z podróżowania przez innych ludzi własnymi samochodami (zwiększony komfort jazdy mniej zatłoczonymi drogami itd.). W takich przypadkach korzyści (pożytki) społeczne związane z konsumpcją dóbr są większe niż korzyści (pożytki) prywatne.
3. istnienie tzw. dóbr publicznych. Przykładami tego typu dóbr są: chodniki i oświetlenie publiczne, latarnie morskie oraz usługi dostarczane przez armię i policję. Cechą szczególną dóbr publicznych nie jest to, że dostarcza je państwo, ale to, że korzyści z nich płynące nie mogą być ograniczone tylko do jednej osoby czy jednego gospodarstwa domowego. Przynoszą one wiec duże korzyści społeczne w porównaniu z korzyściami prywatnymi, co powoduje, że są społecznie pożądane, a prywatnie mało opłacalne-nikt nie chciałby pokrywać samodzielnie kosztów instalacji i oświetlenia publicznego.
4. występowanie zjawisk destabilizujących gospodarkę, takich jak: duże wahania aktywności gospodarczej, bezrobocie, niepełne wykorzystanie mocy wytwórczych i inflacja, które wywołują negatywne skutki ekonomiczne oraz sprzyjają nasilaniu się negatywnych zjawisk społecznych (konflikty, przestępczość).
5. tendencja do powstawania dużych, nie zawsze akceptowanych społecznie, różnic dochodowych i majątkowych.
Gospodarka rynkowa jest przeciwieństwem gospodarki naturalnej.
Cechą gospodarki rynkowej jest dominacja prywatnej własności czynników produkcji.
Model gospodarki rynkowej opiera się na następujących założeniach:
· Na rynku działają tylko dwa podmioty gospodarcze: gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa występujące w rolach nabywców i sprzedawców. Ich działalność rozpatruje się w ramach modelu homo oeconomicus.
· Podmioty gospodarcze spotykają się na rynku dóbr konsumpcyjnych oraz na rynkach czynników produkcji.
· Podmioty gospodarcze działają na rynku doskonałej konkurencji. Oznacza to, że:
- Działa na nim wielu konsumentów oraz wielu producentów, wytwarzających jednorodne dobro,
- Poszczególni uczestnicy rynku nie mają wpływu na poziom i zmiany cen (cena kształtuje się na rynku jako ekwiwalent pieniężny zapewniający korzyści zarówno nabywcy, jak i sprzedawcy),
- Wszyscy uczestnicy rynku są doskonale poinformowani zarówno o cenach, jak i o ofertach potencjalnych nabywców i sprzedawców, a informacje rynkowe są darmowe,
- Istnieje swoboda zawierania transakcji (dowolny nabywca może dokonać zakupu u dowolnego sprzedawcy i odwrotnie),
- Istnieje swoboda wejścia na rynek i wyjścia z niego.
· Producenci i konsumenci dążą do ograniczonej maksymalizacji swoich korzyści.
· Decyzje konsumentów są suwerenne i zależą od ich potrzeb, gustów, upodobań, możliwości finansowych oraz od cen relatywnych.
· Producenci podejmują decyzje w zależności od swoich zasobów produkcyjnych i możliwości finansowych oraz na podstawie cen relatywnych.
· Ceny są jedynymi zewnętrznymi informacjami dla podmiotów gospodarczych.
· Więzi pomiędzy uczestnikami rynku istnieją jedynie w formie transakcji kupna – sprzedaży. Gospodarstwa domowe kupują dobra konsumpcyjne w zamian za ekwiwalent pieniężny, stanowiący dochód producentów. Producenci nabywają czynniki produkcji. Wydatki te stanowią koszty produkcji dóbr konsumpcyjnych.
· Każda dokonana transakcja powoduje przepływ pieniądza i towarów między uczestnikami rynku, nie wywołując żadnych skutków ubocznych. Przepływom towarów i pieniądza odpowiada przekazanie praw własności.
· Strumienie pieniądza i towarów są równoważone za pośrednictwem cen. W modelu tym występuje integralność przepływów pieniądza i towarów pomiędzy poszczególnymi rynkami. Zapewnia to taki pieniądz, który ma nie tylko tę cechę, że jest wymienialny na towary, ale też może być oszczędzany na rynkach finansowych. Gromadzenie oszczędności i ich wydatkowanie jest buforem umożliwiającym sprawną obsługę procesów wymiany. Pieniądz ten ma stałą siłę nabywczą, a zatem nie oddziałuje na zmiany poziomu cen.
Gospodarka rynkowa jest systemem gospodarowania opartym na: przewadze własności prywatnej nad innymi formami własności przedsiębiorstw, swobodzie podejmowania produkcji, handlu i usług, dążeniu przedsiębiorców do maksymalizacji zysków z zaangażowanego kapitału, przy działaniu w warunkach niepewności i ryzyka, konkurencji o nabywców i regularnym oddziaływaniu mechanizmu rynku w warunkach przewagi podaży nad popytem na towary i usługi.
PYTANIE 2. PODMIOTY RYNKU
Podmiotem nazywamy określoną formę organizacji, która podejmuje samodzielne decyzje, kierując się własnym interesem i związanym z tym ryzykiem.
Gospodarstwo domowe jest dobrowolnym związkiem ludzi wspólnie zamieszkujących i podejmujących decyzje finansowe dotyczące sposobu zarobkowania i wydawania zarobionych pieniędzy.
Warunkiem istnienia gospodarstwa domowego jako jednostki konsumpcyjnej jest praca zarobkowa przynajmniej jednego z jego członków lub inne źródło dochodów. Członkowie rodzin sprzedają na rynku pracy swoje usługi, traktowane przez przedsiębiorstwa jako ich osobowe czynniki produkcji i w zamian za świadczone usługi, odpowiednio do posiadanych kwalifikacji i zajmowanego stanowiska, otrzymują określone dochody. Dochody te w olbrzymiej większości są wydawane na bieżącą konsumpcję (zakup żywności, opłaty itd.). pewna część bieżących dochodów rodziny jest oszczędzana w banku w celu dokonania poważniejszych zakupów w przyszłości (dom, samochód).Część zaoszczędzonych dochodów może być lokowana w papierach wartościowych w formie obligacji państwowych przynoszących stały dochód lub w formie akcji spółek przynoszących zmienną w czasie dywidendę, która jest formą udziału akcjonariuszy w zyskach spółki akcyjnej.
A zatem, oprócz dochodów z pracy, gospodarstwo domowe może powiększać swoje dochody w formie procentów od oszczędności i różnych papierów wartościowych, dywidend od akcji oraz rent z tytułu dzierżawienia posiadanej ziemi lub posiadanych zasobów mieszkaniowych.
Gospodarstwo rolne łączy w sobie cechy gospodarstwa domowego i przedsiębiorstwa produkcyjnego.
Znaczna część jego produkcji jest w nim przeznaczana na własne, konsumpcyjne potrzeby. Wytwarzana zaś nadwyżka produkcji jest sprzedawana na rynku w celu uzyskania niezbędnej ilości gotówki umożliwiającej uregulowanie zobowiązań fiskalnych wobec władz lokalnych i władz centralnych, zobowiązań finansowych wobec banku oraz umożliwiającej nabycie dóbr produkcyjnych do prowadzenia i rozwijania gospodarstwa rolnego, a także nabycie dóbr konsumpcyjnych niewytwarzanych w danym gospodarstwie.
Gospodarstwa rolne wywierają istotny wpływ nie tylko na podaż produktów rolnych i artykułów żywnościowych, ale także na popyt na dobra konsumpcyjne trwałego użytkowania oraz na dobra inwestycyjne. Odgrywają one ważną rolę w gromadzeniu oszczędności oraz w kształtowaniu wpływów podatkowych do budżetu państwa. W ten sposób stają się one ważnym uczestnikiem rynku konsumpcyjnego oraz rynku kapitałowego.
Przedsiębiorstwem nazywamy podmiot gospodarczy prowadzący na własny rachunek działalność produkcyjną lub usługową w celu osiągnięcia określonych korzyści.
Zatrudnia ono różnorodna czynniki produkcji (pracę, kapitał, ziemię) w celu wytwarzania określonych dóbr lub świadczenia określonych usług, które sprzedaje na rynku innym przedsiębiorstwom, gospodarstwom domowym bądź władzy centralnej lub władzy lokalnej.
Dyrekcja przedsiębiorstwa analizuje istniejącą, aktualną sytuację na rynku oraz próbuje ocenić bliższą i dalszą perspektywę dotyczącą kształtowania się cen wytwarzanych produktów lub usług oraz możliwości konkurencyjne i decyduje o rozmiarach i strukturze produkcji lub usług.
Zysk jest powszechnie traktowany jako główny cel działalności przedsiębiorstwa. Kierownictwo przedsiębiorstwa stara się więc dokonać możliwie najtrafniejszego wyboru dotyczącego wielkości i struktury asortymentowej produkcji oraz technicznych metod wytwarzania, czyli kombinacji miedzy pracą żywą a stopniem nowoczesności narzędzi, maszyn i urządzeń produkcyjnych. Pragnie bowiem z jednej strony możliwie najlepiej dostosować podaż swojej produkcji do wymagań rynku, do popytu gospodarstw domowych, z drugiej zaś wytworzyć tę produkcję przy możliwie najniższych kosztach wytwarzania.
Każde przedsiębiorstwo w miarę możliwości stara się osiągnąć nadwyżkę przychodów nad wydatkami, ale nie zawsze jest to równoznaczne z maksymalizowaniem tej nadwyżki za wszelką cenę, kosztem interesów nabywców lub innym kosztem społecznym.
Każde przedsiębiorstwo jest podmiotem uzależnionym nie tylko od popytu na rynku, ale także od możliwości uzyskania kredytu w banku komercyjnym, od wysokości podatków i innych płatności finansowych do budżetu centralnego i budżetu lokalnego. Praktycznie żadne większe przedsiębiorstwo nie może funkcjonować bez kredytu. Kredyt jest niezbędny nie tylko do finansowania zapasów surowców i materiałów oraz niesprzedanej produkcji gotowej, ale też do finansowania działalności inwestycyjnej.
W gospodarce rynkowej niezwykle ważnym podmiotem gospodarczym są banki.
Bankiem nazywamy przedsiębiorstwo trudniące się zawodowo różnego rodzaju operacjami pieniężnymi.
Głównymi zadaniami banków depozytowo – kredytowych są:
§ prowadzenie rachunków bankowych,
§ przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych,
§ wykonywanie operacji czekowych i wekslowych,
§ przyjmowanie i dokonywanie lokat w bankach krajowych i zagranicznych,
§ udzielanie oraz przyjmowanie poręczeń i gwarancji bankowych,
§ dokonywanie obrotu dewizami oraz prowadzenie obsługi finansowej z zagranicą,
§ prowadzenie obsługi pożyczek państwowych,
§ emitowanie papierów wartościowych i obrót tymi papierami,
§ przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych,
§ wykonywanie zleceń innych banków.
Głównymi celami banków komercyjnych w Polsce powinno być finansowanie restrukturyzacji polskich przedsiębiorstw państwowych oraz udział w ich prywatyzacji. Działalność restrukturyzacyjna banków polega przede wszystkim na ich uczestnictwie w rozwiązywaniu różnych kłopotów przedsiębiorstw państwowych za pomocą postępowania ugodowego czy też upadłościowego i likwidacyjnego oraz w organizacji emisji nowych akcji i możliwości stosowania nowych instrumentów finansowych poprawiających ekonomiczną pozycje polskich przedsiębiorstw zagrożonych konkurencją międzynarodową. We współczesnym świecie istnieje duża różnorodność banków, których nie sposób wymienić. Tworzą one jednolity system bankowy, w którym najważniejsza rolę odgrywają banki komercyjne i bank centralny. Przeważająca większość banków komercyjnych jest zorganizowana w formie spółki akcyjnej, banki centralne sa natomiast bankami państwowymi. Oprócz przyznawania kredytów, banki komercyjne lokują część swoich pieniędzy w papierach wartościowych oraz zajmują się dyskontowaniem weksli(sprzedaż weksla przed terminem jego płatności).Banki komercyjne wykonują także wiele czynności pośredniczących. Na zlecenie klientów kupują lub sprzedają akcje i obligacje, administrują kapitałami pieniężnymi należącymi do instytucji społecznych, fundacji, uniwersytetów itp. Zajmują się także kupnem i sprzedażą dewiz, otwierają i spłacają akredytywy w obrotach za granicą i prowadzą rozliczenia z zagranicą. Mogą być także poważnymi inwestorami nie tylko na rynku kapitałowym, ale także w sferze produkcyjnej. Występują one najczęściej jako współudziałowcy przedsiębiorstw przemysłowych, handlowych, budowlanych, transportowych itp. Banki komercyjne mogą przejmować część akcji w przypadku niemożności wywiązania się przedsiębiorstwa z zaciągniętego kredytu i należnych procentów.
Giełda jest instytucją tworzącą specjalny rynek, na którym spotykają się sprzedający i kupujący papiery wartościowe, gdzie obowiązują pewne reguły gry rynku kapitałowego. Obroty giełdowe mogą odbywać się jedynie na podstawie dopuszczenia określonych papierów wartościowych, głównie akcji i obligacji przedsiębiorstw oraz instytucji będących członkami giełdy.
Istotne cechy giełdy p. wartościowych są:
-istnienie wewnętrznej organizacji, opierającej się na odpowiednich normach prawnych i zarządzania jej organów,
-stałe miejsce i czas spotkań osób dopuszczonych do handlu giełdowego,
-oparcie obrotu giełdowego na stałych zasadach, określonych regulaminem giełdy,
-zasada, że przedmiotem obrotu mogą być tylko papiery wartościowe dopuszczone na giełdę,
-dopuszczenie do handlu giełdowego ściśle określonej grupy osób, zwanych uczestnikami giełdy,
-jednorodność, a co za tym idzie zamienność przedmiotu transakcji, czyli papierów wartościowych.
W gospodarce rynkowej giełda p.w. spełnia następujące funkcje:
-ułatwia mobilizację kapitału (z wielu drobnych indywidualnych oszczędności powstaje duży kapitał),
-dzięki płynności walorów pozwala na transformacje kapitału (zamianę formy ulokowanego kapitału),
-stanowi mechanizm ułatwiający spółkom akcyjnym pozyskiwanie kapitału na finansowanie przedsięwzięć gospodarczych poprzez emisje nowych akcji,
-jest mechanizmem, za pośrednictwem którego kształtowane są ceny rynkowe papierów wartościowych,
-umożliwia dokonywanie wyceny wartości majątku spółek notowanych na giełdzie,
-jest swoistym „barometrem” odzwierciedlającym wahania koniunktury gospodarczej oraz oceniającym sytuację finansową emitentów.
Obligacja jest papierem wartościowym o stałym oprocentowaniu, stanowiącym formę kredytu udzielonego przez nabywcę jej emitentowi. Emitentem obligacji może być skarb państwa, władze lokalne i większe przedsiębiorstwa państwowe lub prywatne. Emitent jest zobowiązany do spłaty w określonym terminie wyszczególnionej kwoty i bieżącego regulowania odsetek. Obligacje mogą być o dłuższym lub o krótkim terminie płatności (zazwyczaj 3 miesięcznym). Są one przedmiotem obrotów na giełdzie papierów wartościowych. Mogą być także sprzedawane poza giełdą za pośrednictwem banków i innych instytucji finansowych. Najważniejszą pozycją obrotów giełdowych jest z reguły kupno i sprzedaż akcji.
W Polsce przedmiotem transakcji giełdowych są akcje zdematerializowane tzn. nie występujące w postaci akcji, lecz jedynie zapisów na kontach. Akcje dostają się na giełdę tylko za pośrednictwem biur maklerskich. Makler giełdowy jest pośrednikiem, który prowadzi kupno i sprzedaż akcji na cudzy rachunek i z tego tytułu pobiera określona prowizję. Maklerzy notują dokładnie wszystkie propozycje cen sprzedaży i kupna akcji oraz zgłaszają je na kartkach różowych i niebieskich z ofertą sprzedaży. Na giełdzie porządkowane są (prze wprowadzenie do komputera) zgłaszane propozycje dla każdej firmy dotyczące ceny i ilości, które jedni chcą kupić, a inni sprzedać. Makler giełdowy stara się wybrać taką cenę równowagi dla sprzedających i kupujących, przy której można się spodziewać największego obrotu. Kursy z każdej sesji są ogłaszane w oficjalnym wykazie zwanym cedułą oraz codziennie publikowane w różnych dziennikach. W ten sposób uczestnicy gry spekulacyjnej na giełdzie są na bieżąco informowani o kursie akcji różnych przedsiębiorstw, co ewentualnie skłania ich do kupna dodatkowych akcji lub sprzedaży posiadanych.
Kurs akcji kształtuje się pod wpływem takich czynników, jak:
§ zyskowność, tzn. zdolność do przynoszenia dochodu w formie dywidendy lub spodziewanego wzrostu kursu akcji,
§ stopień ryzyka, czyli możliwość poniesienia straty,
§ płynność, tzn. możliwość szybkiego spieniężenia.
Znaczenie giełdy w gospodarce narodowej polega na tym, ze mechanizm rynku kapitałowego umożliwia pozyskanie pieniędzy na inwestycje ze sprzedaży akcji oraz szybki przepływ kapitału z jednych dziedzin do innych, z mniej do bardziej zyskownych, co sprzyja rozwojowi gospodarczemu kraju.
W całym systemie finansowym państwa główną rolę odgrywa bank centralny.
Bank centralny to bank państwowy, który spełnia równocześnie trzy funkcje: bank emisyjnego, banku banków i banku gospodarki narodowej. Bank centralny, z jednej strony jest regulatorem całego obiegu pieniężnego wewnątrz kraju oraz równowagi bilansu płatniczego, a z d...
Saithis