Sęczyk Waldemar - Marzec 68 w publicystyce PRL 2009r.pdf - Sęczyk Waldemar - Marzec 68 w publicystyce PRL 2009r - hermes50

Waldemar Sęczyk

MARZEC’68 W PUBLICYSTYCE PRL

Studium z dziejw propagandy

Dla Joanny

Wałbrzych 2009

Recenzja:

prof. dr hab. Jerzy Eisler

Redakcja językowa:

Edward Rutkowski

Skład komputerowy:

T A rt Wrocław

Projekt typograficzny, korekta:

Sylwia Bielawska

Projekt okładki:

Bogdan Krupiński

B 9788388425738

Wyd. I, format B5, ark. druk. 21,12, papier offset 80

Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa,

ul. Zamkowa 4, 58−300 Wałbrzych, tel. 074 641 92 26,

e−mail: wydawnictwo@pwsz.com.pl

WSTĘP

Marzec’68 by typowym zjawiskiem prasowej kampanii propagandowej, ktra

definiowana bya w rnorodny sposb. Sownik jzyka polskiego okrela j na−

stpujco: zorganizowane, energiczne dziaanie, akcja zmierzajca do okrelone−

go celu; zesp dziaa, prac objtych jakim jednym okresem i wsplnym celem;

okres nasilenia tych prac” 1 . Definiowana jest te jako szereg zorganizowanych

dziaa prowadzcych do okrelonego celu, popierajcych spraw, o ktr si wal−

czy” 2 . Prace specjalistyczne posuguj si okreleniami zastpczymi. Wskazuj, e

mamy do czynienia z organizatorsk rol prasy, ktr rozumiej jako systema−

tyczn bd te okresow dziaalno prowadzon w celu poznania i ksztatowa−

nia postaw czytelnikw, skupienia ich uwagi na z gry okrelonym celu, skonienia

ich do spontanicznych lub zaplanowanych czynnoci zmierzajcych do jego urze−

czywistnienia[” 3 . Wskazuje ona rwnoczenie, i dziaalno ta moe by pro−

wadzona na amach pism w formie cyklu publikacji (kampania prasowa) bd te

w postaci apeli skierowanych do czytelnikw tych pism (jako akcja prasowa). Ad−

resowane s do okrelonych zbiorowoci ludzkich i indywidualnych odbiorcw.

Maj dy do poznania opinii grup czytelnikw, czy te suy propagowaniu

okrelonego pisma. S to dziaania planowe, wielokrotnie rozoone w czasie,

w celu rozwijania aktywnoci mas, suce ich wychowywaniu i podnoszeniu po−

ziomu kulturalnego. Tak wic prasa peerelowska miaa by, zgodnie ze stwierdze−

niem Wodzimierza Lenina, aktywnym organizatorem i jednoczenie agitatorem 4 .

Zupenie inn interpretacj, czym bya kampania propagandowa, wprowadzaj

autorzy negatywnie oceniajcy rzeczywisto PRL. Jest ona traktowana jako ujaw−

1 Sownik jzyka polskiego , red. A. Szymczak, t. I, s. 865; w podobny sposb definiuje pojcie Sownik

jzyka polskiego , red. W. Doroszewski, t. III, Warszawa 1965, s. 503.

2 Praktyczny sownik wspczesnej polszczyzny , red. H. Zgkowa, t. XV, Pozna 1998, s. 301.

3 Encyklopedia wiedzy o prasie , red. J. Malanka, Wrocaw 1976, s. 157–158.

4 Lenin o prasie , OBP, Krakw 1970, s. 40.

Wstęp

niajce si intensywne oddziaywanie propagandowe, ktre towarzyszy kulmina−

cjom napi spoecznych lub politycznych 5 . Rne s jej przyczyny−trudnoci, od

ktrych musi odwrci uwag. Bd to m.in. wewntrzpartyjne walki lub nieocze−

kiwane wydarzenia. Kampania prowadzi z reguy do zmiany w sposobie wypowie−

dzi, lecz zmiana ta zwykle jest na wadzy wymuszona. Wykazuje pewne cechy

spontanicznoci, czciowo pozwala na poznanie mechanizmw prowadzonej gry

politycznej. Przez cz dziennikarzy jest traktowana jako szansa uzyskania awan−

su, w czasie ktrego odbywa si [ otwarty konkurs na lizusostwo, spryt i bez−

wzgldno” 6 . Podkrela si rwnoczenie, i kampania charakteryzuje si nat−

eniem, koncentracj i mobilizacj uczestnikw wydarze 7 . Analizujc wydarze−

nia 1968 r. Jerzy Jedlicki zwraca uwag, i mamy do czynienia z organizowaniem

zbiorowej nienawici, w ktrej prasa zostaa wykorzystana jako narzdzie terroru.

Wskazuje na fakt wystpowania tego zjawiska praktycznie w kadym kraju

w XX w. i wykorzystywania go zarwno przez prawic jak i lewic 8 . Celem wadzy

byo wytworzenie atmosfery zagroenia, wskazanie sprawcy tej sytuacji i przygo−

towanie logistycznie caego przedsiwzicia. Miaa by zmasowana, oguszajca

i przekonywajca, poprzez zastosowanie odpowiedniego jzyka przekazu. Prasow

kampani propagandow definiuje si take jako

[ zorganizowane, sterowane przez decydentw, ograniczone czasem dziaanie na amach

prasy, charakteryzujce si mobilizacj, nateniem, koncentracj jakociowo−ilociow, moc−

nym emocjonalnym jzykiem (nowomow), nieliczeniem si z rzeczywistoci, jak i logik.

Przyjmowanie za gwn zasad pragmatyzmu, przy czym cel akcji, zazwyczaj bliski w czasie,

jest ukryty, chocia wszystkie zagadnienia s mu podporzdkowane 9 .

Celem pracy jest nie tylko ukazanie obrazu wydarze marcowych w prasie, ale

także przedstawienie przebiegu kampanii marcowej i jej konsekwencji a do koca

roku 1989. Cezur jest rok, ktry formalnie koczy istnienie PRL. Interesujca

bya nie tylko tematyka atakw publicystycznych, ich styl i jzyk, lecz take to,

w jakich okolicznociach podejmowano decyzje, kto je podejmowa oraz jaki by

5 A. Chmielewska (T. Bogucka), Kampania , Zapis” 1977, nr 4, s. 78–89.

6 Ibidem , s.79.

7 A. Drawicz, Marzec w prasie , Tygodnik Powszechny” 3–10 IV 1988, nr 14.

8 J. Jedlicki, le urodzeni czyli o dowiadczeniu historycznym , Londyn−Warszawa 1993, s. 56–57.

9 M. Mazur, Propagandowy obraz wiata. Polityczne kampanie prasowe w PRL 19561980 , Warszawa

2003, s. 40.

Sęczyk Waldemar - Marzec 68 w publicystyce PRL 2009r.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: