Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki
Rok studiów:
II
Temat sprawozdania:
Kalibracja opryskiwacza ciągnikowego
Przygotowała
Patrycja Czubernad
Ziemniak
Biologia rozwoju
Ponad powierzchnią ziemi ziemniak wytwarza zwykle 4-8 wzniesionych, mięsistych łodyg. Rozgałęzione kłącza podziemne, tzw. stolony zakończone są bogatymi w skrobię bulwami. Kolor ich miąższu może być biały, kremowy lub żółty, a skórka żółta, różowa lub czerwona – zależnie od odmiany. System korzeniowy ziemniaka jest dość płytki i sięga do 50 cm w głąb gleby, a stolony osiągają nie więcej niż 15-20 cm, dlatego najpopularniejszą metodą jego uprawy jest sadzenie w redlinach i okopywanie. Ułatwia to znacznie późniejsze zbiory bulw.
Kwiaty mogą mieć barwę białą, różową lub fioletową, zawsze z żółtymi pylnikami. Dawniej z tego względu hodowano ziemniaki również jako rośliny ozdobne. Niekiedy po zapyleniu zawiązują się zielone, niejadalne jagody. Wkrótce po przekwitnięciu kwiatów liście zaczynają żółknąć a pędy zasychać – to znak, że składniki pokarmowe gromadzone są pod ziemią, w bulwach
Wszystkie zielone części rośliny zawierają trujący związek glikozydowy – solaninę. Substancja ta stanowi system obronny przed szkodnikami i grzybami. Po spożyciu solanina wywołuje poważne zatrucia pokarmowe i gorączkę. Największe jej stężenie występuje w zielonych owocach ziemniaka (ochrona cennych nasion) oraz kiełkach. Ukryte w glebie bulwy zawierają jej znacznie mniej, mimo wszystko nie należy ich jeść na surowo. Nie wolno spożywać ziemniaków, które były wystawione na działanie promieni słonecznych lub po prostu światła w supermarkecie i zazieleniły się – jest to znak, że zawierają wyższe stężenie toksycznego związku, są też wtedy gorzkie w smaku. Solanina ulega rozkładowi pod wpływem wysokiej temperatury.
Ziemniaki - uprawa
Do wyboru mamy odmiany sałatkowe, które po ugotowaniu nie rozpadają się i dają się dobrze kroić, oraz mączyste – najlepsze na purée i do pieczenia. Jest tez ogromny wybór ziemniaków ogólnoużytkowych o cechach pośrednich, a niektóre odmiany są szczególnie polecane np. na frytki lub chipsy. W sadzeniaki najbezpieczniej zaopatrzyć się w centralach nasiennych. Będziemy wtedy mieli pewność, że są one wolne od wirusów i zarodników grzybów.
Popularne odmiany ziemniaków:
• Bardzo wczesne (zbiór w VI) Fresco, Impala, Irga, Irys, Krasa, Lord, Miłek
• Wczesne (zbiór w VII): Augusta, Cyprian, Denar, Gloria, Gracja, Irga, Irys, Krasa, Lord, Nora, Owacja, Vineta
• Średniowczesne (zbiór w VIII): Ametyst, Bartek, Cekin, Finezja, Promyk, Tajfun, Żagiel
• Średniopóźne (zbiór w IX): Bryza, Jasia, Gustaw, Niagara, Syrena, Zeus
• Późne (zbiór w X):, Bzura, Medea, Soplica, Ślęza, Uran, Zagłoba
Najwięksi wrogowie uprawy
Najsłynniejszym wrogiem ziemniaków jest stonka ziemniaczana. Obecnie nie stanowi już ona takiego zagrożenia dla upraw jak kiedyś, ponieważ chemiczne środki ochrony roślin znacznie ograniczyły jej liczebność. Masowy wylęg jej larw może jednak w krótkim czasie zupełnie ogołocić pędy z liści. Jeśli szkodników jest niewiele, możemy zebrać je ręcznie – nie gryzą. Duże populacje zwalczamy przy pomocy oprysków insektycydami. Dawniej polecano preparaty zawierające organiczny związek – rotenon, jednak obecnie jest on zakazany, dowiedziono bowiem jego szkodliwego działania dla zdrowia człowieka. Ekologicznym rozwiązaniem będzie posadzenie obok ziemniaków czosnku i cebuli, ponieważ ich aromat działa odstraszająco, albo zaproszenie do ogródka… bażantów. Stonka ziemniaczana to ich prawdziwy przysmak!
Zaraza ziemniaczana, siejąca spustoszenie choroba ziemniaka wywoływana jest przez patogen grzybowy. Porażeniu mogą ulec wszystkie części rośliny podczas wzrostu a także przechowywane bulwy. Liście zaatakowanych roślin żółkną a następnie brunatnieją, a bulwy zaczynają gnić. Zakażone egzemplarze najlepiej usuwać i palić, żeby nie stanowiły źródła infekcji. Prewencyjnie należy stosować opryski fungicydami, zwłaszcza podczas chłodnego i deszczowego lata, ponieważ takie warunki pogodowe sprzyjają rozprzestrzenianiu się i rozwojowi grzyba.
Alternariozie (suchej i brunatnej plamistości liści ziemniaka) sprzyja wilgoć i ciepło. Objawy chorobowe podobne są do porażenia zarazą ziemniaka, jednak występują przede wszystkim na najstarszych liściach roślin. Aby ustrzec ziemniaczane zagony przed tym patogenem należy sadzić zdrowy, pozbawiony zarodników grzyba materiał i utrzymywać rośliny w dobrej kondycji. Wtedy nawet bez pomocy człowieka poradzą sobie z grzybowym najeźdźcą.
Środki zwalczające stonkę ziemniaczaną
Istotną sprawą przy oprysku jest dobór odpowiednich maszyn i urządzeń. Na małych poletkach idealnie sprawdzi się dobryopryskiwacz plecakowy o odpowiednio długiej lancy.
Wybór środków zwalczajacych stonkę ziemniaczaną (insektycydów) powinien opierać się na precyzyjnym określeniu liczebności szkodnika, fazie jego rozwoju, prognozie pogody dotyczącej temperatury i możliwości opadów, a także na wiedzy o selektywności w stosunku do innych niż stonka ziemniaczana organizmów żywych. Monitorowanie zjawiska odporności i prowadzenie badań przez 10R - PIH w Poznaniu pozwala na sterowanie tym zjawiskiem i opracowanie odpowiedniej strategii postępowania. Jedną z podstawowych jej zasad jest konieczność rotacji środków ochrony roślin. Wynika z tego, że nie powinno się nadużywać żadnego insektycydu czy też opryski na stonkę, a nawet żadnej grupy chemicznej cło zwalczania lokalnej populacji stonki ziemniaczanej.
Środki ochrony roślin zwalczające stonkę ziemniaczaną
Substancja aktywna
Preparat
Dawka kg; l/ha
Optymalnatemp, działaniaw oC
Karencjaw dniach
Neonikotynoidy
tiametoksam
Actara 25 WG
0,08
nie wpływa
14
chlotlanidyna
Apacz 50 WG
0,04-0,045
7
tiachlopryd
Calypso 480 SC
0,05 0,1
powyżej 10
3
acetamipryd
Mospilan 20 SP
imidachlopryd
ProAgro 100 SL
0,25
powyżej 15
Nuprid 200 SC
0,125-0,15
Neonikotynoid + pyretroid
tiachlopryd-fdeltametryna
Proteus 10Ť0 OD
0,3 0,4
poniżej 30
Karbonylohydrazydy
metaflumizon
Alverde 240 SC
Inhibitory chityny
teflubenzuron
Nomolt 150 SC
Pyretroidy
beta cyflutryna
Bulldock 025 EC
0,2 0,3
poniżej 20
...
edukator