Brin David - Cykl Wspomaganie 04 - Rafa jasności.pdf - David Brin - polc1

David Brin

Rafa jasności

Księga pierwsza nowej trylogii o wspomaganiu

Dla Herberta H. Brina, poety, dziennikarza, przez cale tycie walczącego o

sprawiedliwość.

Asx

Muszę prosić was o pozwolenie. Was, moje pierścienie, moje odrębne jaźni.

Głosujcie! Czy mam przemówić do świata zewnętrznego w imieniu nas wszystkich?

Czy mamy połączyć się raz jeszcze, by stać się Asxem?

Jest to imię używane przez ludzi, gheuenów i inne istoty, gdy zwracają się do tego

stosu kręgów. Nazwaną tym imieniem koalicję pulchnych traeckich pierścieni

wybrano na mędrca Wspólnoty, szanowanego i otaczanego czcią, osądzającego

członków wszystkich sześciu gatunków wygnańców.

Tym imieniem -Asx- wzywają nas, gdy chcą wysłuchać opowieści. Czy osiągnęliśmy

zgodę?

Asx składa więc relację... z wydarzeń, które przeżyliśmy, a takie z tych, które

zrelacjonowali nam inni. "Ja" będę narratorem, całkiem jakby ten stos był na tyle

szalony, by stawiać czoło światu, mając tylko jeden umysł.

Asx warzy tę historię. Poglaszczcie jego woskowe ślady. Poczujcie, jak wiruje woń

opowieści.

Nie istnieje lepsza, którą "ja " mógłbym opowiedzieć.

Wstęp

Ból jest ściegiem utrzymującym go w całości... Gdyby go nie czuł, rozpadłby się już

niczym pogryziona lalka lub popsuta zabawka, zostawił swe rozerwane części wśród

pokrytego szlamem sitowia i zniknął w otchłani czasu.

Błoto pokrywa go od stóp do głów. W miejscach, gdzie wysusza je słońce, blednie,

tworząc układankę z kruszących się płytek, jaśniejszych od jego smagłej skóry.

Osłaniają one nagość wierniej niż zwęglone szaty, które opadły niczym sadza po jego

panicznej ucieczce z ognia. Owa osłona koi palące cierpienie, aż złagodzona udręka

staje się niemal miłym towarzyszem, niczym gadatliwy pasażer, którego jego ciało

dźwiga przez nie kończące się, wsysające bagno.

Wydaje mu się, że otacza go jakaś muzyka, dokuczliwa ballada zadrapań i poparzeń.

Opus na uraz i szok.

Złowróżbną kadencję wygrywa dziura w jego skroni.

Tylko raz dotknął dłonią ziejącej rany. Koniuszki palców nie zostały powstrzymane

przez skórę i kość, lecz posuwały się przerażająco głęboko, zanim jakiś odległy

instynkt sprawił, że zadrżał i wycofał je. To było coś, czego nie mógł zrozumieć,

utrata, której nie potrafił pojąć.

Utrata samej zdolności pojmowania...

Bagno mlaszcze chciwie, przy każdym kroku wciągając jego stopy. Pochylony, musi

się gramolić na czworakach, by przedrzeć się przez kolejną barierę krzyżujących się

ze sobą gałęzi połączonych pajęczyną pulsujących żyłek barwy czerwonej lub żółtej.

Wśród nich widać uwięzione kawałki szklistej cegły bądź pokrytego dziobami metalu,

a na nich plamy wywołane starością i kwasowymi sokami. Unika tych miejsc,

przypominając sobie niejasno, że kiedyś miał poważne powody, by trzymać się od

nich z daleka.

Kiedyś wiedział mnóstwo rzeczy. ,

Zahacza nogą o ukryte pod oleistą taflą wody pnącze. Pada w bagno. Z trudem

utrzymuje głowę nad powierzchnią. Kaszle i dławi się. Drży, dźwigając się z

wysiłkiem na nogi, a potem znowu zaczyna się wlec przed siebie, doszczętnie

wyczerpany.

Następny upadek może oznaczać koniec.

Brnie naprzód uporczywie, siłą przyzwyczajenia, a towarzyszący temu ból recytuje

wieloczęściową fugę - nagi i drażniący, okrutny, bez słów. Jedynym zmysłem, który

wydaje się nietknięty po wstrząsie upadku, uderzeniu w ziemię i ogniu, jest węch. Nie

ma poczucia kierunku ani celu, lecz połączony odór wrzącego paliwa oraz jego

własnego przypalonego ciała pomagają mu wlec się dalej. Powłóczy nogami, pochyla

się, gramoli na czworakach i utyka, aż wreszcie cierniowy gąszcz się przerzedza.

Nagle pnącza znikają. Rozciąga się przed nim bagno - rzadko porośnięte dziwnymi

drzewami o łukowatych, spiralnych korzeniach. Trwoga mąci jego umysł, gdy

zauważa, że woda staje się głębsza. Wkrótce nie kończące się grzęzawisko sięgnie

mu po pachy, a potem wyżej.

Wkrótce umrze.

Nawet ból zdaje się z tym zgadzać. Łagodnieje, jakby zrozumiał, że nie ma sensu

zawracać głowy zmarłemu. Ów prostuje się ze skrzywionej, zgarbionej pozycji, po raz

pierwszy od chwili, gdy wypadł z wraku wijąc się, ogarnięty płomieniami. Powłócząc

nogami po śliskim błocie, zatacza powoli krąg...

...i nagle staje przed parą oczu przyglądających się mu z gałęzi najbliższego drzewa.

Oczu osadzonych nad krótką, grubą szczęką o ostrych jak igły zębach. Jak maleńki

delfin, myśli, kosmaty delfin z krótkimi,

muskularnymi

nogami...

oczyma

skierowanymi do przodu... i uszami.

Cóż, być może porównanie do delfina nie było trafne. Nie myśli w tej chwili

najsprawniej. Niemniej zaskoczenie wyszarpuje z jego umysłu pewne skojarzenie.

Wzdłuż jakiejś ocalałej ścieżki przepływa szczątek, który omal nie przeradza się w

słowo.

- Ty... Ty... -Próbuje przełknąć ślinę. -Ty. ..Ty...t...t...t...

Stworzenie przechyla głowę, przyglądając mu się z zainteresowa

ło

niem. Przysuwa się bliżej po gałęzi, gdy człowiek kuśtyka ku niemu, wyciągając

ramiona...

Nagle skupienie zwierzęcia pryska. Stworzonko zerka w kierunku, z którego dobiega

dźwięk.

Pluszcze ciecz... potem jeszcze raz... i jeszcze. Odgłos powtarza się w miarowym

rytmie, zbliżając się stopniowo. Świst i plusk, świst i plusk. Gładkofutre zwierzątko

spogląda z ukosa gdzieś za jego plecy, po czym chrząka cicho, wzdychając z

rozczarowaniem. Obraca się błyskawicznie i znika wśród liści o dziwacznych

kształtach.

Człowiek unosi dłoń, by skłonić je do pozostania. Nie może jednak znaleźć słów. Nie

umie wyrazić żalu, gdy krucha nadzieja wali się w przepaść opuszczenia. Raz

jeszcze wydaje z siebie żałosny jęk.

-Ty...Ty...

Pluskanie zbliża się. Pojawia się też dźwięk wciągania powietrza z głuchym

pomrukiem.

Odpowiada mu mlaskanie, które dobiega na przemian z gwiżdżącymi szeptami.

Rozpoznaje odgłos mowy, hałas wydawany przez istoty rozumne, choć nie pojmuje

słów. Otępiały z bólu i rezygnacji, odwraca się i mruga bez zrozumienia na widok

łodzi wynurzającej się z gaju bagiennych drzew.

Łódź. Słowo -jedno z pierwszych, jakie poznał - znajduje drogę do jego umysłu

gładko i z łatwością, tak jak ongiś działo się to z niezliczonymi innymi wyrazami.

Łódź. Zbudowana z wielu długich, wąskich rur, zręcznie pozgina-nych i połączonych

w całość. Wprawiają ją w ruch postacie w zgodnym rytmie poruszające tyczkami i

wiosłami. Postacie, jakie zna. Widywał już podobne. Ale nigdy tak blisko.

Nigdy współpracujące.

Jedna to stożkowaty stos pierścieni, o malejącej z wysokością średnicy, opasany

obwódką gibkich macek, dzierżących długą tyczkę, używaną do odpychania korzeni

drzew od kadłuba. Tuż obok para odzianych w zielone płaszcze dwunogów o

szerokich barach macha wielkimi, przypominającymi czerpaki wiosłami. Ich długie,

pokryte łuskami ramiona błyszczą w skośnych promieniach słońca. Czwarty jest

niebieskiego koloru, opancerzony, pokryty skórzastymi płytami, ma

przypominający garb tułów zwieńczony przysadzistą kopułą opasaną lśniącą wstęgą

oka. Z centrum sterczy promieniście pięć potężnych nóg, całkiem jakby stworzenie

było w każdej chwili gotowe do ucieczki we wszystkich kierunkach jednocześnie.

Zna te sylwetki. Zna je i boi się ich. Ale prawdziwa rozpacz zalewa jego serce dopiero

wtedy, gdy dostrzega ostatnią istotę, która stoi na rufie i trzyma rumpel łodzi,

wpatrując się w gąszcz pnączy i zmurszałych kamieni.

Dwunoga postać jest drobna i szczupła, odziana w strój z prymitywnej tkaniny.

Znajomy zarys, aż nazbyt podobny do jego własnego. To ktoś obcy, lecz dzieli z nim

dziedzictwo mające początek nad pewnym słonym morzem, odległym od tej

kosmicznej mielizny o wiele eonów i galaktyk.

To ostatnia postać, jaką pragnął ujrzeć w tym zapadłym miejscu, tak daleko od domu.

Wypełnia go rezygnacja, gdy opancerzony pięcionóg krzycząc unosi zakończoną

szczypcami kończynę, by wskazać w jego stronę. Pozostali gnają na przód łodzi, by

mu się przyjrzeć. On również się na nich gapi, gdyż to niezwykły obraz - wszystkie te

twarze i postacie szwargoczące do siebie, by wyrazić zdumienie jego widokiem, a

potem ganiające po łodzi, współpracujące zgodnie i wiosłujące ku niemu z wyraźnym

zamiarem pomocy.

Unosi ręce niczym w geście powitania. Potem, na rozkaz, oba kolana uginają się i

zalewa go mętna woda.

W ostatnichch sekundach, gdy rezygnuje już z walki o życie, przepełnia go ironia.

Pokonał długą drogę i zniósł wiele. Jeszcze przed chwilą wydawało się, że jego

ostatecznym przeznaczeniem, jego zgubą, będą płomienie.

Z jakiegoś powodu utonięcie wydaje się bardziej odpowiednim sposobem odejścia.

I KSIĘGA MORZA

Wy, którzy wybraliście ten sposób życia - zamieszkanie, rozmnażanie się i śmierć w

tajemnicy na tym kalekim świecie,

trwogę przed gwiezdnymi szlakami, po których ongiś wędrowaliście, ukrywanie się

wraz z innymi wygnańcami w miejscu zakazanym przez prawo... jakiej

sprawiedliwości wolno wam się domagać?

Wszechświat jest bezwzględny. Jego prawa są bezlitosne.

Nawet zwycięskich i wspaniałych karze miażdżący wszystko kat zwany czasem.

Jeszcze okrutnie j s zy jest on dla was, którzy jesteście przeklęci i boicie się nieba...

Istnieją jednak drogi, które prowadzą w górę nawet od rozpaczliwego smutku.

Ukrywajcie się, dzieci wygnania! Lękajcie się gwiazd! Lecz bacznie wypatrujcie i

nasłuchujcie pojawienia się ścieżki.

Zwój Wygnania

Opowieść Alvina

W dniu, gdy dorosłem już na tyle, że moje włosy zaczęły się stawać białe, rodzice

wezwali wszystkich członków naszej tłumnej gromadki do rodzinnego khuta na

ceremonię nadania mi właściwego imienia - Hph-wayuo.

Myślę sobie, że jest całkiem niezłe, jak na hoońskie nazwanie. Łatwo

wydobywa się z mojego worka rezonansowego, nawet jeśli czasami czuję się

zażenowany, gdy je słyszę. Prawo do jego używania przysługuje podobno naszemu

rodowi od czasów, gdy skradacz przywiózł na Jijo pierwszych hoonów.

Skradacz był superpołyskliwy! Nasi przodkowie byli zapewne grzesznikami, skoro

przybyli na tę obłożoną tabu planetę, by się na niej rozmnażać, lecz aby tu dotrzeć,

lecieli potężnym krążownikiem gwiezdnym, wymykając się patrolom Instytutu,

niebezpiecznym Zangom oraz węglowym burzom Izmunuti. Grzesznicy czy nie,

musieli być diabelnie odważni i okropnie dużo umieć, by dokonać podobnych rzeczy.

Przeczytałem wszystko, co udało mi się znaleźć na temat owych dni, choć wydarzyło

się to setki lat przed tym, nim na Jijo pojawił się papier i jedynym źródłem informacji

jest garstka legend o owych hoońskich pionierach, którzy spadli z nieba, by odnaleźć

ukrywających się już na Stoku g' Keków, glawery i trackich. Historie opowiadające,

jak ci świeżo przybyli hoonowie zatopili swój skradacz w głębi Śmietniska, by nie

można go było odnaleźć, a potem zaczęli budować prymitywne drewniane tratwy,

które były pierwszymi statkami żeglującymi po rzekach i morzach Jijo od czasu

odejścia wielkich Buyurów.

Skoro imię, które mi nadano, wiąże się ze skradaczem, nie może chyba być takie złe.

Ale tak naprawdę lubię, jak mówią na mnie "Alvin".

Nasz nauczyciel, pan Heinz, chce, żeby uczniowie starszych klas zaczęli prowadzić

dzienniki, chociaż niektórzy rodzice skarżą się, że tutaj, na południowym krańcu

Stoku, papier jest zbyt drogi. Nie dbam o to. Będę pisał o przygodach, jakie

przeżywam z przyjaciółmi, gdy pomagamy dobrodusznym marynarzom w porcie,

nękając ich jednocześnie pytaniami, albo kiedy badamy kręte kanały przepływu lawy

na stokach pobliskiego wulkanu Mount Guenn czy zapuszczamy się naszą małą

łódką aż do długiego, wąskiego i ostrego cienia Krańcowej Skały.

Może któregoś dnia zrobię z tych notatek książkę!

Dlaczego nie? Znam anglic naprawdę dobrze. Nawet zrzędliwy staruszek Heinz

przyznaje, że mam wielki talent do języków. Nauczyłem się na pamięć miejskiego

egzemplarza słownika Rogeta, kiedy miałem dziesięć lat. Zresztą, skoro drukarz Joe

Dolenz przybył do Wuphonu otworzyć interes, dlaczego mielibyśmy szukać nowych

rzeczy do czytania tylko w wędrownej karawanie bibliotekarza? Może

nawet pozwoli, bym sam składał tekst! To znaczy, jeśli zdążę zabrać się do tego, nim

moje palce zrobią się za wielkie, by uchwycić te małe, zwierciadlane literki.

Mu-phauwq, moja matka, mówi, że to świetny pomysł, choć widzę, że raczej pobłaża

ona tylko dziecinnej obsesji. Chciałbym, żeby przestała traktować mnie tak

protekcjonalnie.

Mój tata, Yowg-wayuo, okropnie marudzi, nadyma swój worek rezonansowy i mówi,

żebym nie był takim naśladowcą ludzi. Jestem jednak pewien, że w głębi duszy

podoba mu się ten pomysł. Czy sam ciągle nie zabiera pożyczonych książek w swoje

długie podróże do Śmietniska, choć w zasadzie nie powinno się tego robić, bo co by

się stało, gdyby statek zatonął i być może ostatni, starożytny egzemplarz Moby Dicka

poszedł na dno razem z załogą? Czyż nie byłaby to prawdziwa katastrofa?

Czy zresztą niemal od dnia moich narodzin nie czytał mi swym huczącym głosem

wszystkich wspaniałych, stworzonych przez Ziemian opowieści przygodowych, takich

jak Wyspa skarbów, Sindbad czy Ultrafioletowy Marst Jakie ma prawo nazywać mnie

człekonaśladow-cą?

Teraz tata powtarza, że powinienem czytać nowych hoońskich pisarzy, którzy starają

się nie imitować starodawnych Ziemian i chcą stworzyć literaturę odpowiednią dla

naszego gatunku.

Myślę sobie, że może faktycznie przydałoby się więcej książek w językach innych niż

anglic. Ale drugi i szósty galaktyczny wydają się holemie sztywne, za sztywne żeby w

nich opowiadać historie. Zresztą próbowałem czytać niektórych z tych pisarzy. Daję

słowo. Muszę stwierdzić, że żaden z nich nie dorasta do pięt Markowi Twainowi.

Rzecz jasna, Huck zgadza się ze mną w tej sprawie! Huck to moja najlepsza

koleżanka. Wybrała sobie to imię, choć wciąż jej powtarzam, że nie jest odpowiednie

dla dziewczyny. Okręca tylko jedną szypułkę oczną wokół drugiej i odpowiada, że jej

to nie obchodzi, a jeśli jeszcze raz powiem na nią "Becky", złapie futro porastające mi

nogi miedzy swoje szprychy i zakręci kołami tak, aż zacznę wrzeszczeć.

Myślę sobie, że to nie ma znaczenia, bo g'Kekowie mogą zmieniać płeć, gdy

odpadną im szkolne koła i jeśli Huck zechce zostać przy

żeńskiej, to tylko jej sprawa. Jako sierota mieszka z rodziną naszych sąsiadów od

czasu, gdy Wielka Północna Lawina zgładziła klan tkaczy, który osiedlił się w

znajdujących się w tamtej okolicy buyurskich ruinach. Można by się spodziewać, że

będzie trochę dziwna, skoro przeżyła coś takiego, a potem wychowali ją hoonowie.

Tak czy inaczej, to świetna koleżanka i całkiem niezły żeglarz, chociaż jest g'Kekiem i

dziewczyną, a do tego nie ma nóg godnych tej nazwy.

Koniuszek Szczypiec na ogół towarzyszy nam w naszych wyprawach, zwłaszcza gdy

przebywamy blisko brzegu. Niepotrzebne mu przezwisko zapożyczone z jakiejś

opowieści, bo wszystkim czerwonym qheuenom nadaje się przydomek, kiedy tylko

wystawią swoje pięć szczypiec za wylęgarnię. Koniuszek nie czyta tyle, co Huck i ja,

przede wszystkim dlatego, że niewiele książek może wytrzymać sól i wilgoć miejsca,

w którym mieszka jego klan. Są biedni. Żywią się wijcami, które łapią na błotnych

równinach na południe od miasta. Tata mówi, że qheueni o czerwonych skorupach

byli ongiś sługami szarych i niebieskich, w czasach nim ich skradacz przywiózł

wszystkie trzy grupy na Jijo. Nawet po tym szarzy przez pewien czas rozkazywali

pozostałym i tata mówi, że czerwoni nie są przyzwyczajeni do samodzielnego

myślenia.

To możliwe, ale gdy tylko zjawia się Koniuszek Szczypiec, z reguły to on opowiada -

wszystkimi nogoustami jednocześnie - o wężach morskich, zaginionych buyurskich

skarbach czy innych rzeczach, które - jak przysięga - sam widział... albo słyszał o

kimś, kto zna kogoś innego, kto mógł coś zauważyć, tuż nad horyzontem. Jeśli

popadamy w kłopoty, to często z powodu czegoś, co sobie wykombinował pod tą

Brin David - Cykl Wspomaganie 04 - Rafa jasności.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: