Agata Christie - Niemy Świadek.pdf - Christie Agata - polc1

A GATA C HRISTIE

N IEMY ŚWIADEK

T ŁUMACZYŁY B EATA H RYCAK A NNA R OJKOWSKA

T YTUŁ ORYGINAŁU D UMB W ITNESS

R OZDZIAŁ PIERWSZY

P ANI Z L ITTLEGREEN H OUSE

Panna Arundell zmarła pierwszego maja. Chociaż chorowała krótko, jej śmierć nie

wywarła większego wrażenia na małym miasteczku Market Basing, gdzie mieszkała od

szesnastego roku życia. Emilia Arundell, ostatnia z pięciorga rodzeństwa, miała bowiem

dobrze po siedemdziesiątce i już od wielu lat była znana ze słabego zdrowia, a jakieś półtora

roku wcześniej o mały włos nie umarła na atak podobny do tego, który ostatecznie ją zabił.

I choć sama śmierć panny Arundell nie zaskoczyła nikogo, mieszkańców zdumiało co

innego. Treść jej testamentu wzbudziła mieszane uczucia: zdziwienie, przyjemne

podniecenie, głębokie potępienie, wściekłość, rozpacz, złość i powszechne plotki. Całymi

tygodniami, a nawet miesiącami w Market Basing nie mówiło się o niczym innym! Każdy

wtrącał swoje trzy grosze, począwszy od pana Jonesa ze sklepu spożywczego, który twierdził,

że krew nie woda, a skończywszy na pani Lamphrey z poczty, która powtarzała do znudzenia:

„Coś się za tym kryje, dam sobie głowę uciąć! Wspomnicie moje słowa.

Spekulacjom dodawał pikanterii fakt, iż testament został sporządzony dopiero

dwudziestego pierwszego kwietnia. Jeśli dorzucić do tego jeszcze jedną okoliczność, a

mianowicie wizytę bliskich krewnych Emilii Arundell w jej domu w Poniedziałek

Wielkanocny, tuż przed wspomnianą datą, łatwo zrozumieć, że mogły być wysuwane nawet

najbardziej gorszące teorie, przyjemnie urozmaicające monotonię codziennego życia w

Market Basing.

Sprytnie podejrzewano, iż pewna osoba wie więcej niż jest skłonna przyznać. Była to

Wilhelmina Lawson, towarzyszka panny Arundell. Tymczasem panna Lawson utrzymywała,

że wiadomo jej równie mało, co innym. Ponoć ona także oniemiała, gdy odczytano testament.

Oczywiście wiele osób nie dawało temu wiary. Czy panna Lawson rzeczywiście była tak

nieświadoma, jak twierdziła, czy też rzecz przedstawiała się zgoła inaczej, prawdę znała tylko

jedna osoba. Tą osobą był nikt inny jak sama zmarła. Zgodnie ze swym zwyczajem Emilia

Arundell trzymała język za zębami. Nawet własnemu adwokatowi nie zdradziła motywów

swojego posunięcia. Poprzestała na ujawnieniu swojej woli.

W owej powściągliwości można dopatrzyć się głównego rysu charakteru Emilii Arundell.

Była ona pod każdym względem typową przedstawicielką swojej generacji. Dzieliła zarówno

jej przymioty, jak i wady. Była autokratyczna i często wyniosła, a zarazem ogromnie

życzliwa. Miała cięty język, za to jej uczynki były dyktowane dobrocią. Z pozoru

sentymentalna, ale obdarzona przenikliwym umysłem. Miała wiele kobiet do towarzystwa,

które bezlitośnie trzymała w ryzach, lecz traktowała z wielką szczodrobliwością. Cechowało

ją głębokie poczucie rodzinnego obowiązku.

W Wielki Piątek Emilia Arundell przystanęła w holu Littlegreen House, wydając rozmaite

polecenia pannie Lawson. Niegdyś Emilia była atrakcyjną dziewczyną, teraz zaś dobrze

zakonserwowaną, przystojną .starszą damą o prostych plecach i energicznym sposobie bycia.

Ledwie widoczna żółtawość cery stanowiła ostrzeżenie, iż nie wolno jej bezkarnie jadać

tłustych potraw.

Panna Arundell mówiła właśnie:

— Powiedz, Minnie, gdzie ich wszystkich ulokowałaś?

— Pomyślałam sobie… mam nadzieje, że postąpiłam słusznie… doktora i panią Tanios w

pokoju dębowym, Teresę w pokoju niebieskim, pana Karola w dawnym pokoju dziecinnym…

— Teresę można umieścić w pokoju dziecinnym, a Karol dostanie pokój niebieski —

przerwała panna Arundell.

— Tak jest, przepraszam… wydawało mi się, że pokój dziecinny nie jest tak wygodny…

— Dla Teresy będzie w sam raz.

W czasach panny Arundell kobiety zajmowały miejsce drugoplanowe. W społeczeństwie

prym wiedli mężczyźni.

— Jaka szkoda, że nie przyjadą kochane dzieciaczki — zamruczała sentymentalnie panna

Lawson.

Uwielbiała dzieci, ale też zupełnie nie potrafiła sobie z nimi radzić.

— Czwórka gości wystarczy aż nadto — oświadczyła panna Arundell. — Zresztą Bella

obrzydliwie rozpieszcza swoje dzieci. Ani myślą robić, co im się każe.

— Pani Tanios jest bardzo oddaną matką — odezwała się półgłosem Minnie Lawson.

— Bella to dobra kobieta — przytaknęła poważnie panna Arundell.

Panna Lawson westchnęła i rzekła:

— Czasem musi jej być bardzo ciężko — mieszkać na takim końcu świata jak Smyrna.

— Jak sobie posłała, tak się wyśpi — odparła Emilia Arundell.

Wypowiedziawszy to ucinające dyskusję wiktoriańskie porzekadło, poinformowała:

— Wybieram się do miasta w sprawie zamówień na weekend.

— Ależ panno Arundell, ja to zrobię…

— Nonsens. Wołg pójść sama. Rogersowi należy się ostre słowo. Szkopuł w tym, Minnie,

że nie jesteś dostatecznie stanowcza. Bob! Bob! Odzież się podział len pies?

Oslrowłosy terier /biegł po schodach jak strzała. Zaczął krążyć wokół swej pani,

poszczekując radośnie. Wyszli razem na krótką ścieżkę wiodącą do furtki. Panna Lawson

stała na progu domu z głupawą miną, posyłając za nimi uśmiech. Za jej plecami rozległ się

opryskliwy głos:

— Te poszewki nie pasują na poduszki.

— Co takiego? Ale ze mnie gapa.

Minnie Lawson ponownie rzuciła się w wir domowych zajęć.

Emilia Arundell w towarzystwie Boba sunęła dystyngowanie główną ulicą Market Basing.

Pochód był to iście królewski. Gdy tylko przekraczała próg jakiegoś sklepu, właściciel

natychmiast spieszył ją obsłużyć. Przecież to panna Arundell z Litllegreen House. „Jedna z

naszych najstarszych klientek. Należała do „starej szkoły. W dzisiejszych czasach niewielu

pozostało takich jak ona.

— Dzień dobry pani. Czym mogę służyć?… Nie dość kruchy? Ogromnie mi przykro.

Comber wyglądał ładnie… Ależ oczywiście, panno Arundell. Skoro pani tak mówi, musi tak

być… Nie, doprawdy, nawet przez myśl mi nie przeszło, by przesyłać pani Canterbury’ego…

Tak, dopilnuje tego osobiście.

Bob i Spot, pies rzeźnika, wolno okrążały się nawzajem z najeżonymi grzbietami, cicho

powarkując. Spot był opasłym psem nieokreślonej rasy. Wiedział, że nie wolno atakować

czworonogów klientów, ale pozwalał sobie informować je za pomocą subtelnych sygnałów,

jaką zrobiłby z nich miazgę, gdyby tylko dano mu wolną rękę.

Bob, pies z temperamentem, odpłacił mu pięknym za nadobne.

— Bob! — krzyknęła ostro Emilia Arundell i udała się do kolejnego sklepu.

W warzywniaku doszło do spotkania „ciał niebieskich. Pewna starsza dama o kulistych

kształtach, odznaczająca się takim samym królewskim majestatem, jak panna Arundell,

rzekła:

— Dzień dobry, Emilio.

— Dzień dobry. Karolino.

— Spodziewasz się wizyty kogoś ze swych młodych krewnych? — spytała Karolina

Peabody.

— Tak, wszystkich. Teresy, Karola i Belli.

— Więc Bella przyjechała? Z mężem?

— Tak.

Za tą prostą monosylabą kryły się poglądy wspólne obu paniom.

Bella Biggs, siostrzenica Emilii Arundell, wyszła bowiem za Greka. A członkowie rodu

Amndellów, którzy bez wyjątku służyli koronie, z. Grekami się po prostu nie wiązali.

Starając się dyskretnie pokrzepić pannę Arundell na duchu (bo przecież o takich sprawach

nie można było mówić otwarcie), panna Peabody rzekła:

— Mąż Belli ma głowę na karku. I jest przemiły w obejściu.

— Maniery ma czarujące — przyznała panna Arundell. Znalazłszy się na ulicy, panna

Peabody spytała:

— A cóż to słyszałam o zaręczynach Teresy z młodym Donaldsonem?

Panna Arundell wzruszyła ramionami.

— W dzisiejszych czasach młodzi są tacy lekkomyślni. Obawiam się, że będzie to dość

długie narzeczeństwo — jeżeli w ogóle coś z tego wyjdzie. On jest bez grosza.

— Teresa ma własne pieniądze — zauważyła panna Peabody.

— To niedopuszczalne, aby mężczyzna był na utrzymaniu żony — odparta sztywno Emilia

Arundell.

Panna Peabody wydała z siebie głęboki, gardłowy chichot.

— Zdaje się, że dzisiejsi mężczyźni nie maja. nic przeciwko temu. Ja i ty, Emilio, mamy

staroświeckie poglądy. Nie mogę tylko zrozumieć, co ta dziewczyna w nim widzi. Żeby

spośród tylu miłych młodzieńców wybrać właśnie jego!

— Jest podobno zdolnym lekarzem.

— To pince–nez i ten oschły sposób mówienia! Za mojej młodości nazywano by go

okropnym drętwusem!

Nastąpiła pauza, podczas której panna Peabody sięgnęła pamięcią w odległą przeszłość,

przywołując obraz dziarskich młodzianów z bokobrodami… Rzekła z westchnieniem:

— Przyślij do mnie tego młokosa Karola, jeśli się zjawi.

— Oczywiście. Przekażę mu. Pożegnały się i rozstały.

Znały się od pięćdziesięciu z górą lat. Pannie Peabody nieobce były pewne godne

politowania potknięcia w życiu generała Arundella, ojca Emilii. Wiedziała dokładnie, jakim

wstrząsem dla sióstr było małżeństwo Tomasza Arundella. Doskonale orientowała się w

kłopotach, jakich przysparzało młodsze pokolenie.

Niemniej na żaden z tych lematów nigdy nie zamieniły ze sobą nawet słowa. Obie stały na

straży godności rodziny, jej solidarności i wyznawały zasadę zachowywania całkowitej

dyskrecji w kwestiach rodzinnych.

Panna Arundell skierowała kroki ku domowi. Bob spokojnie biegł przy nodze. Emilia

Arundell przyznawała się przed sobą do czegoś, czego nigdy nie wyjawiłaby żadnemu

innemu człowiekowi — do rozczarowania młodszymi potomkami własnej rodziny.

Na przykład Teresa. Od kiedy w wieku dwudziestu jeden lat weszła w posiadanie majątku,

zupełnie wymknęła się spod kontroli. Od tamtej pory dziewczyna zyskała pewien rozgłos. Jej

zdjęcie często pojawiało się w gazetach. Należała w Londynie do błyskotliwego i

pozbawionego hamulców młodego towarzystwa, które uczestniczyło w zwariowanych

przyjęciach i od czasu do czasu lądowało w komisariatach policji. Taki rodzaj rozgłosu nie

był, zdaniem Emilii Arundell, odpowiedni dla kogoś noszącego to nazwisko. Prawdę mówiąc,

bardzo nie pochwalała sposobu życia Teresy. W sprawie zaręczyn dziewczyny miała nieco

mieszane uczucia. Z jednej strony nie uważała parweniusza, doktora Donaldsona, za

dostatecznie dobrą partię dla rodu Arundellów. Z drugiej zaś miała niepokojącą świadomość,

iż trudno o bardziej nieodpowiednią żonę dla spokojnego wiejskiego lekarza niż Teresa.

Z westchnieniem przeniosła myśli na Bellę. Nie miała jej nic do zarzucenia. Bella była

dobrą kobietą, oddaną żoną i matką, którą można było stawiać innym za wzór — za to

wyjątkowo przyziemną! Jednak nawet ona nie zasługiwała w pełni na aprobatę. Przecież

Bella poślubiła obcokrajowca — nie dość tego — poślubiła Greka. W oczach nie wolnej od

uprzedzeń panny Arundell małżeństwo z Grekiem było prawic tak samo niestosowne, jak z

Argentyńczykiem albo Turkiem. Fakt, iż doktor Tanios miał ujmujący sposób bycia i

uważano go za niezwykle utalentowanego w swej profesji, jeszcze bardziej podsycał

uprzedzenia starszej damy. Podejrzliwie traktowała urok osobisty i tanie komplementy.

Również i z tego powodu trudno jej było polubić dwójkę ich dzieci. Wygląd odziedziczyły po

ojcu — nie miały w sobie ani krztyny angielskości.

No i ten Karol…

Tak, Karol…

Przymykanie oczu na fakty mijało się z celem. Karol, jakkolwiek czarujący, niewart był

zaufania…

Emilia Arundell westchnęła. Nagle poczuła się zmęczona, stara, przygnębiona…

Odniosła wrażenie, iż jej dni są policzone…

Powróciła myślami do testamentu, jaki sporządziła kilka lat temu. Zapis na rzecz służby,

na cele dobroczynne — i przeważająca część pokaźnego majątku do równego podziału

między tę trójkę krewnych…

Nadal uważała, iż uczyniła rzecz słuszną i sprawiedliwą. Właśnie przeniknęło jej przez

myśl, by sprawdzić, czy nie ma przypadkiem jakiegoś sposobu zabezpieczenia pieniędzy

przypadających w udziale Belli, żeby nie mógł ich tknąć jej mąż… Będzie musiała spytać

pana Purvisa.

Skręciła w furtkę Littlegreen House.

Karol i Teresa Arundell przyjechali samochodem, Taniosowie pociągiem.

Najpierw przybyło rodzeństwo. Karol, wysoki i przystojny, odezwał się lekko drwiącym

tonem:

— Czołem, ciociu Emilio, jak się miewasz? Wyglądasz kwitnąco.

Następnie ją ucałował. Teresa przystawiła obojętnie młody policzek do przywiędłej twarzy

ciotki.

— Jak się masz, ciociu?

Teresa, pomyślała ciotka, bynajmniej nie wyglądała dobrze. Twarz przykryta ciężkim

makijażem była wymizerowana, wokół oczu rysowały się zmarszczki.

Herbatę wypito w salonie. Bella Tanios w modnym kapeluszu nasuniętym na niewłaściwą

stronę, spod którego wysypywały się bezładnie kosmyki włosów, utkwiła wzrok w kuzynce

Teresie, żałośnie usiłując przyswoić sobie jej styl i zapamiętać strój. Biedna Bella pasjami

uwielbiała się stroić, lecz los poskąpił jej jakiegokolwiek zmysłu elegancji. Teresa nosiła

ubrania drogie, nieco ekstrawaganckie, a przy tym miała znakomitą figurę.

Po przybyciu ze Smyrny do Anglii Bella próbowała gorliwie naśladować szyk Teresy za

niższą cenę, zadowalając się pośledniejszym krojem.

Doktor Tanios, postawny, brodaty mężczyzna o wesołej powierzchowności, rozmawiał z

panną Arundell. Miał pociągający głos — ciepły i głęboki — który oczarowywał słuchacza

niemal wbrew jego woli. Urzekł i pannę Arundell, nieomal na przekór jej samej.

Panna Lawson uwijała się jak w ukropie. Krzątała się wokół stolika do herbaty, podając

talerze. Karol, młodzieniec o nienagannych manierach, parę razy wstał, oferując jej pomoc,

ale nie spotkał go żaden wyraz wdzięczności z jej strony.

Kiedy po herbacie całe towarzystwo wyszło na przechadzkę do ogrodu, Karol mruknął do

siostry:

— Ta Lawson mnie nie lubi. Dziwne, prawda?

— Niesłychane. A więc istnieje chociaż jedna osoba, która potrafi oprzeć się twemu

zniewalającemu urokowi? — dogryzła mu Teresa.

Karol wyszczerzył zęby w uśmiechu — ujmującym, od ucha do ucha — i rzekł:

— Na szczęście tylko ona…

Agata Christie - Niemy Świadek.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: