ludwig.doc

Wittgenstein II → Dociekania filozoficzne

1. Polemika z koncepcją języka i filozofii zawartej w Traktacie. Język = działanie = filozofowanie. Słowa nazywają (to nazwy), co nazywają – tego trzeba się nauczyć. Nie ma języka prywatnego, Wittgenstein porównuje język prywatny do „żuka w pudełku”, każdy ma swojego żuka, ale nie można stwierdzić czy to ten sam. Język to skrzynka z narzędziami, jak różne są funkcje przedmiotów, tak różne są funkcje wyrazów. Różne funkcje = różne znaczenia. Wittgenstein mówi: „nie pytaj mnie o znaczenie, pytaj mnie o użycie”.
2. Gra językowa – postępowanie zgodnie z regułami; słowa są narzędziami za pomocą których działamy w sposób analogiczny do gry; gra językowa ma podkreślać, że mówienie jest częścią pewnej działalności, sposobu życia. Jest wiele gier językowych: rozkazywanie, opowiadanie dowcipów, nazywanie rzeczy, snucie domysłów, stawianie i sprawdzanie hipotez, zgadywanie zagadek.
3. Podobieństwo rodzinne – gry językowe są spokrewnione, jest między nimi podobieństwo rodzinne. Nie mają wiele wspólnego, ale należą do wspólnej gry jaką jest język. Gry mają jedną wspólną cechę – nie ma gier o charakterze prywatnym, subiektywnym, ich istotą jest to, że mają charakter publiczny.
4. Reguła – oderwana od jednostki, coś obowiązującego. Czy reguła może zdarzyć się 1 raz? → nie. Reguła nie może wyznaczać reguł działania. Reguła nie jest interpretacją.
5. Sposób życia – Wyobrazić sobie język to znaczy wyobrazić sobie sposób życia. U Wittgensteina brak definicji, ale są sposoby użycia terminów. 4 koncepcje (interpretacje) sposobu życia: (a) forma życia jest tym samym co gra językowa, rządzi się pewnymi regułami; (b) psychologiczny sens –  f. ż. jest zespołem wzajemnie powiązanych skłonności do zachowania się w pewien sposób; ( c ) kulturowy sens – f. ż. znaczy tyle że to jest sposób życia, tryb, wzór, styl; (d) biologiczny – coś charakterystycznego dla żywej istoty. Inne interpretacje: (1) transcendentalna interpretacja; (2) naturalistyczna – wynika z historii naturalnej człowieka.
6. Prywatny język nie może istnieć.