zen-prezentacji---pomysly-i-projekty.-jasne-zasady-i-techniki-tworzenia-doskonalych-prezentacji helion.pdf

Spis treści

Podziękowania · 7

Od wydawcy · 9

WPROWADZENIE

Projekt ma znaczenie · 15

SKŁADNIKI

Czcionki · 43

Komunikowanie się za pomocą kolorów · 73

Opowiedz to zdjęciem lub ilmem · 103

Upraszczanie danych · 139

ZASADY

Różne rodzaje przestrzeni. Jak je wykorzystać? · 167

Cel i uwaga · 189

Osiąganie harmonii · 207

PODRÓŻ

Przykłady prezentacji · 227

Dążenie do doskonałości · 243

Zdjęcia · 258

Skorowidz · 259

Różne rodzaje

przestrzeni.

Jak je wykorzystać?

Wielu ludzi widzi w slajdach, dokumentach czy stronach internetowych tylko

pustkę, którą należy wypełnić treścią. Im więcej będzie tej treści, tym lepiej,

bo to dowód na to, że odrobiłeś swoją pracę domową. Ludzie zazwyczaj nie za‑

dają sobie trudu poświęcenia odrobiny uwagi „przestrzeni” jako takiej. Dostrze‑

gają ją dopiero wtedy, gdy widzą puste miejsce, „które się marnuje”. Stawiam

przed Tobą wyzwanie. Naucz się myśleć w inny sposób o materiałach wizual‑

nych. Naucz się postrzegać przestrzeń w inny sposób i wykorzystywać ją w swo‑

ich prezentacjach.

Pusta przestrzeń, zwana też przestrzenią negatywną lub światłem, jest tak

samo cenna z punktu widzenia projektanta, jak pozytywne elementy projektu,

na przykład zdjęcia czy tekst. Przestrzeń projektu nie jest czymś, co koniecznie

musi zostać wypełnione. Sama w sobie jest bardzo cennym narzędziem, pozwa‑

lającym zainteresować oglądającego i przekazać mu pewne przesłanie. Światło

pomaga kierować wzrok widza w kierunku elementów pozytywnych, tworząc

w naturalny sposób obszary kontrastujące delikatnie z pozytywnymi składowymi

projektu i wskazując subtelnie wybrane obszary slajdu. Przestrzeń negatywna

jest nieodzownym składnikiem każdej harmonijnej, zrównoważonej pracy graicz‑

nej, w której panuje ściśle określony porządek.

Musisz nauczyć się operować światłem tak samo jak pozostałymi składnikami

slajdów, ponieważ tylko w ten sposób zbliżysz się do ideału, jakim jest uniknięcie

bałaganu i zamieszania w projekcie. Gdy spoglądasz na nieporządnie wykonany

slajd, odruchowo odwracasz od niego wzrok, czując natychmiastowe zmęczenie

czy zupełny brak zainteresowania. Jednocześnie pamiętaj, że wydruki wysokiej ja‑

kości mogą być wypełnione zawartością znacznie hojniej, gdyż czytający ma czas

na zbadanie ich zawartości w swoim tempie i tyle razy, ile ma na to ochotę. Ale na‑

wet wydruki nie dają zupełnej swobody. Rozmieszczanie danych na kartce, choć

rządzi się innymi prawami niż aranżacja slajdu, wymaga od Ciebie rozsądnego

i przemyślanego używania światła, dzięki czemu dokument nie straci swojej pod‑

stawowej roli, jaką jest przekazanie treści w jak najdogodniejszej dla czytelnika po‑

staci. Fachowe posługiwanie się przestrzenią negatywną podczas przygotowywa‑

nia slajdów, które mają przecież podnosić jakość wygłaszanego wystąpienia, ma

Rozdział 6. Różne rodzaje przestrzeni. Jak je wykorzystać?

167

kluczowe znaczenie. Zręczne wykorzystanie pustej przestrzeni slajdu

pozwala zminimalizować zgubny wpływ wszystkich negatywnych

czynników, jakie pojawiają się w czasie wystąpień na żywo — kiep‑

skiego oświetlenia, różnych kątów widzenia ekranu i tak dalej.

Piękno przestrzeni i jej rola

Dlaczego ludzie, który po raz pierwszy stają przed zadaniem przy‑

gotowania slajdów, wypełniają je tak wielką ilością tekstu i obra‑

zów? Dlaczego nowicjusze nie korzystają z dobrodziejstw istnienia

światła? Między innymi dlatego, że go nie widzą. Dostrzeganie

przestrzeni negatywnej to pierwszy stopień nauki, którego zdaje się

brakować w naszym wykształceniu. Niejednokrotnie docierają do

mnie e ‑maile od studentów z całego świata, którzy podzielają moje

poglądy na charakter wystąpień publicznych. Ci ludzie wierzą, że

treść powinna płynąć z ust prowadzącego wykład, że w naturalny

sposób powinna wciągać publiczność w temat wystąpienia i że ca‑

łość prezentacji powinna być atrakcyjna wizualnie, a rola prelegenta

nie powinna ograniczać się do biernego odczytywania kolejnych

przydługich wierszy tekstu ze slajdów. A przecież w tych listach

ciągle czytam skargi na wykładowców, którzy potępiają każde

odstępstwo od przedstawiania danych w jakikolwiek inny sposób

niż ten, który wywołuje syndrom zanudzenia na śmierć w czasie

prezentacji PowerPoint.

Ostatnio jeden ze studentów powiedział mi, że dużym nakładem

pracy przygotował elegancką prezentację do swojego wystąpienia,

ale nauczyciel zaniżył mu ocenę, bo nie wszystko, co zostało powie‑

dziane w czasie wystąpienia, pojawiło się potem na slajdach w po‑

staci listy wypunktowanej. Student był niezadowolony, ponieważ

dobrze opanował prezentowany materiał, omówił wszystkie istotne

dla zagadnienia szczegóły i odpowiedział na każde zadane pytanie,

ale dostał niższą ocenę, bo nie przeprowadził „typowej” prezenta‑

cji. Mimo to był przekonany, że jego wystąpienie miało właściwą

formę — zmuszało publiczność do wytężenia uwagi i zapamiętania

materiału. Stworzenie dobrej prezentacji wymaga czasami poczy‑

nienia odstępstw od ogólnie przyjmowanych zasad. Tych samych

zasad, które uczą nas, że siedem czy osiem wierszy tekstu na slaj‑

dzie jest zupełnie dopuszczalne. Odejście od utartych schematów,

wyróżnienie się z tłumu, pozostawienie pustej przestrzeni na slaj‑

dzie wymaga szczególnej odwagi.

To typowy slajd — zapchany zbędnymi i w ogóle

nieczytelnymi danymi.

Ten slajd jest znacznie prostszy. Widać, że jego

zadaniem jest porównanie danych dotyczących

otyłości w Kanadzie z danymi z krajów, w któ-

rych ten problem ma większy i mniejszy wymiar.

Gdyby z jakichś przyczyn szczegółowa lista kra-

jów była Ci niezbędna, możesz wręczyć ją ze-

branym na wydruku. Porównywanie dużych ze-

stawień liczbowych na papierze jest znacznie

wygodniejsze.

168 Zen prezentacji — pomysły i projekty

Czym jest przestrzeń?

Umieszczając nawet tylko jedno słowo na pustym slajdzie, tworzysz „przestrzeń”.

Zanim w jego obszarze pojawi się cokolwiek, slajd jest tylko ramką dającą pewne

możliwości. Jednak gdy wstawisz w tę ramkę chociaż jeden obiekt, natychmiast

powołujesz do życia przestrzeń. Przestrzeń może objaśniać znaczenie, może pro‑

wadzić wzrok oglądającego w żądanym kierunku, a z pewnością pozwala uzy‑

skać harmonię. Oczywiście możesz też wykorzystać przestrzeń źle, zmarnować

ją, zapomnieć o niej i potraktować po macoszemu. Początkujący projektanci sku‑

piają się wyłącznie na pozytywnych elementach projektu — tekście, liczbach,

wykresach czy opisach slajdu — nie wiedząc wcale, że sekret dobrze zaprojekto‑

wanego slajdu kryje się we właściwym wykorzystaniu przestrzeni negatywnej.

Wielu projektantów utrzymuje, że ich praca polega głównie na takim zago‑

spodarowaniu przestrzeni negatywnej, by wszystkie pozytywne elementy ożyły

w najprostszy możliwy sposób. Światło samo w sobie jest kształtem i tak jak ci‑

sza pomiędzy dźwiękami utworu jazzowego nadaje mu głębię, tak światło kreuje

formę projektu graicznego. Bez tych niemych „kształtów” i wzorów muzyka by‑

łaby tylko nieznośnym hałasem.

Brak przestrzeni zabija

Słynny projektant Paul Rand powiedział kiedyś „Brak przestrzeni zabija”. Miał

rację. Kontrast jest nieodzowną składową dobrego projektu, a bez przestrzeni

negatywnej nie osiągniesz kontrastu. Brak kontrastu rodzi chaos. Zbytnia kom‑

plikacja warstwy wizualnej osłabia kontrast, nawet jeżeli projektant starał się

go użyć. Pusta przestrzeń daje możliwość tworzenia prawdziwych różnic, pod‑

kreślania ich i zwracania na nie uwagi. Światło sprawia, że pozytywne elementy

projektu — tekst, obrazy, linie — oddychają. Tak samo jak w życiu — to właśnie

ten niewidzialny oddech sprawia,

że projekt żyje i emanuje energią.

Dlatego właśnie można powiedzieć,

że brak przestrzeni zabija. Otwórz się

na przestrzeń negatywną.

Zdjęcie na slajdzie pochodzi z serwisu NASA.

Rozdział 6. Różne rodzaje przestrzeni. Jak je wykorzystać?

169

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: