W wyniku cyklicznych zmian temperatury, następowała rekrystalizacja budowy wewnetrzenej śniegu, prowadzac do powstania z niego lodu firnowego i dalej lodowcowego. Na podst widocznych zawężeń i nierówności jesteśmy w stanie okreslic sklad powietrza atmosferycznego w danym okresie dziejow Ziemi.
Rozpad granularny – forma wietrzenai fizycznego / mechanicznego – insolacyjnego, w wyniku którego pod wpływem działania promieni słonecznych dochodzi do zjawiska rozszerzalności cieplnej poszczególnych mineralow, a w związku z tym, ze każdy mineral może inaczej reagowac na ten proces, mowimy o dezintegracji ziarnistej czyli granularnej. Jeśli forma zbudowana jest z mineralu jednego typu, mowimy o rozpadzie blokowym. Szczegolowo można mowic o eksfoliacji, czyli łuszczeniu się wierzchnich warstw skalnych.
Baszta – forma powstała w wyniku wietrzenia kulistego oraz korazji, czyli procesu polegającego, na doszlifowywaniu ostych powierzchni, pozostwiajac je gładkimi. Baszta różni się od grzyba skalnego kształtem.
Forma powstała na drodze wietrzenia odciążeniowego – polegającego na tym, że ciśnienie wewnątrz skorupy ziemskiej jest znacznie wyższe od atmosferycznego i dlatego skały odsłaniające się na powierzchni ulegały procesom rozprężającym.
Ziemie wzorzyste powstale wskutek wietrzenia hydratacyjnego. Zwykle temu Prostowi ulegaja skaly ilaste. Ulegaja naprzemiennie pęcznieniu i kurczeniu (gdy nie ma wody).
Efekt rozpadu blokowego – skala momineralna w wyniku pęcznienia mineralow ilastych / nasłonecznienia ulega rozpadowi blokowemu – duze bloki zbudowane z tych samych typow mineralow.
Zwietrzelina, czyli materiał utworzony na drodze różnych procesów wietrzeniowych.
Terra Rossa – rodaj zwietrzeliny powstałej w klimacie goracym, subtropikalnym, w warunkach redukcyjnych. Charakteryzuje się duża zawartością związków żelaza i czerwona barwa. Tworzy pokrywy glebowe o niskiej zawartości prochnicy. Terra Rossa – wietrzenie chemiczne.
Wynik dzialania kwasnych deszczy – czyli opadow zawierających szkodliwe dla środowiska związki siarki i wegla.
Na przykładzie konkrecji caliche – powstałych w wyniku wymywania składników mineralnych z nizej położonych i starszych margli – widzimy wietrzenie biologiczne – a konkretnie wietrzenie z udzialem korzeni drzew, które rozsadzaja owe konkrecje.
Tory – formy powstałe w wyniku erozji sklad mniej odpornych. W efekcie tego procesu, powstaja sterczace na nawet kilkadziesiąt metrow rozne formy skałek.
UWAGA – widok toru w przekroju.
Ostańce zbudowane głównie z piaskowców uławicownych oraz margli. Są to formy powstałe na drodze utworzenia powierzchni zrównania po regresji morza i wskutek ruchow górotwórczych te powierzchnie zostaly połamane i wyniesione na rozne wysokości.
Góry Stołowe – zbudowane z wyżej opisanych form.
Misy zwietrzeniowe – zagłębienia bądź kociołki. Skała została rozpuszczona przez wode – był to dość długotrwały proces. Wspomniane misy i kociołki zwietrzelinowe tworza się w miejscach, gdzie skaly sa mniej odporne od skal otaczających (formy wypukle).
Ospa wietrzeniowa – Stanowia ja zespoly zagłębień powstałych w wyniku roznej odporności skal na wietrzenie.
Gołoborza – rodzaj pokrywy zwietrzelinowej, składającej się z rumoszu żwirowo – gruzowego. Okreslane mianem rumowisk skalnych (w gorach).
Masyw górski – forma powstala przez ruchy górotwórcze.
Ostańce powstałe na drodze wietrzenia, wskutek oddziaływania wody i wiatru.
Widoczne skaliste szczyty górskie. Widac granice wiecznego śniegu. Ponizej sa jeziora (prawd.) wytopiskowe, powstale z wytopienia bryl martwego lodu. Widac także doliny V-ksztaltne gradacyjnie przechodzące w doliny U-ksztaltne.
Lodowiec prawdopodobnie alpejski – widoczne na zdjęciu jest jego pole firnowe, a na dalszym planie widać również jęzor. Możliwe tez, że jest to lodowiec cyrkowy/karowy z uwagi na niewielkie gabaryty jezora widoczne na zdjęciu.
Szron – Osad powstający przez zamarzanie mgły przy powierzchni ziemi. Tam znajduje się powietrze zimniejsze – jako cięższe. Szron tworzy się przy bezwietrznej i słonecznej pogodzie.
Szadź – osad powstający przez zamarzanie rosy. Często tworzy formy „szczotek” zorientowanych zgodnych z kierunkiem wiatru
Lód firnowy – widoczne są zamarzniete pecherze powietrza. Barwa jest przezroczysta, więc nie możemy o te bryle lodu powiedziec, że jest to lód lodowcowy.
Lodowiec sieciowy – widac po ilości pól firnowych; lodowce sa ze sobą wyraznie polaczone. Sterczace szczyty wznoszące się ponad pokrywa lodowa zwiemy nunatakami.
Lodowiec górsko – dolinny – występują pola firnowe na których jest proces transformacji. Widoczne sa jezory spływające dolinami.
Lodowiec pirenejski (zboczowy, fartuchowy). Dwa pola firnowe, z których wypływają dwa oddzielne jęzory, łacząc się w dolinie w jeden i w ten sposób z dwóch moren bocznych biegnących równolegle do krawędzi owych jęzorów – powstaje morena środkowa. W srodkowej czesci zdj. widoczne jest zagłębienie karowe.
Widoczny lodowiec himalajski = dendrytyczny – posiada jedno pole firnowe i długie, ciągnące się czasami nawet na kilkadziesiąt km liczne jęzory. Widac także liczne doliny V-kształtne, przech. w U-kształtne. + wąwozy.
Lodowce zboczowe – jak wskazuje nazwa, tworzą się na stromych zboczach gór, co uniemożliwia zakumulowanie odpowiedniej ilości materiału śnieżnego, a więc nie mają pól firnowych. Zwane inaczej pirenejskimi. Snieg zeslizguje się po zboczach i powstaja tzw. fartuchy.
Seraki – czyli odizolowane bryły lodu powste w wyniku w wyniku erozyjnej działalności wody krążącej w szczelinach lodowca (poprzeczne, podłużne, ukosne, itp) – i od tego lodowca oddzielone. Tworzą formy (skupiska) łukowate.
Cielenie się lodowca/lądolodu – proces polegający na odrywaniu bloków lodu. Dochodzi do tego wskutek dzialania sily grawitacji, a ponadto ruchow wody w przypadku lodowcow szelfowych. Wpływ na ten proces może tez mieć temperatura (+).
Góra lodowa, około 1/7 wystaje ponad powierzchnie wody, reszta jest zanuzona – bardzo dużo wyporność. Gora dryfuje po wodach oceanu, może przemieścić się na znaczna odległość, póki nie ulegnie roztopieniu. Zbudowana jest z lodu lodowcowego. Powstała wskutek procesu cielenia się lodowca. Niebezpieczna…
Krajobraz polodowcowy – mamy widoczne kotły lodowcowe, zagłębienia wytopiskowe. Z przodu widac morenę czołową, płaski pas prostopadly do kierunku płyniecia lodowca.
Lowiec regenerowany – powstały na drodze regeneracji lodowca.
Lodowiec scianowy – wytworzony na stromych stokach
Lodowiec rampowy – widoczna, stroma rampa (jeszcze bardziej stromy od scianowego) stok jest praktycznie pionowy.
Sniezniki – lodowiec nie migruje, pozostaje w jednym miejscu. Pokrywa śniezna utrzymuje się jednak stale. całoroczny, nie topniejący nawet w upalne lata płat wiecznego śniegu, noszący znamiona szczątkowego lodowca.
Lodowiec gruzłowy – zbudowany z bloków kamienistych spojonych lodem.
Jęzor lodowcowy z widocznymi szczelinami poprzecznymi.
Szczeliny ukosne.
Most śnieżny – Podczas okresów zwiększonej akumulacji śniegu, dochodzi do zasypywania szczelin lądolodu, w wyniku czego tworza się tzw. mosty snieżne, stanowiace niebezpieczeństwo dla turystow.
Ślizg lodowca po podłożu. Widoczna powierzchnia slizgowa, oszlifowana.
Szarże lodowe – lodowce szorżujące – lodowiec osiąga prędkośc nawet do 100 razy większa niż normalnie, dzieje się tak….
Rysy i bruzdy erozyjne, powstałe na drodze procesów egzaracyjnych – czyli scierania podłoża przez lodowiec w wyniku jego ruchu.
Wygłady lodowcowe – gładkie powierzchnie skalne, powstałe przez detersję czyli szlifowanie podłoza przez odłamki skalne transportowane przez lodowiec. +jeziorko cyrkowe.
Mutony = barańce, formy stoków łagodnych z jednej strony i strome z drugiej – wskazują na kierunek nasuwania się masy śnieżnej. Są formą rygli skalnych.
** Pola firnowe w kotłach => transformacja rzeźby **
Dolina U-kształtna (ŻŁOB LODOWCOWY) – przekształcona dolina rzeczna.
Konfluencja – czyli łączenie się dwóch lub więcej jęzorow lodowcowych. u podnóża jęzorów tworza się misy konfluencyjne, do dziś wypełnione (często) wodą => jeziora konfluencyjne.
Karlingi – szczyt o stromych zboczach i strzelistym kształcie, powstały przez wsteczną erozje glacjalną.
Ozy – wydłuzone wzniesienia pochodzenia fluwioglacjalnego, równoległe do kierunku płynięcia lodowca. Powstałe z materiału gromadzonego w szczelinach lodowca. Tworzą pagórki o znacznej długości i wysokości do kilkudziesięciu m.
W wyniku cofania się lodowca, materiał znajdujący się w morenach bocznej i środkowej mógł zostać pozostawiony. Można też wyróżnić wygłady lodowcowe.
Kem – stozek usypiskowy, powstały w wyniku wytienia brył martwego lodu w pobliżu lodowca przez wody fluwioglacjalne.
Kanały drenażu – kanały supraglacjalne – woda płynie po pwierzchni.
Prawdopodobnie jest to pokrywa sandrowa, wystepujaca tuz przed czołem lądolodu. Jest to materiał piaszczysty z występująca lokalnie gliną zwałową. Istnienie w tym miejscu moreny czołowej wyklucza płaskość formy.
Pojedynczy drumlin – niskie wzgórze o owalnym kształcie, zbudowane w szczególności z glin zwalowych albo osadow fluwioglacjalnych. Ulozony zgodnie z kierunkiem ruchu lądolodu. Często tworzy pola drumlinowe. Jest to krajobraz moreny dennej. Rzadko przekracza 20m h.
Morena denna płaska. Nie widać tu pagórków. Mogą być głazy narzutowe, a ziemia może być zbudowana z nieprzepuszczalnych glin i iłów. W oddali widoczne są pagórki moreny pagórkowatej.
Morena pagorkowata- widoczne, liczne pagórski oraz materiał wytopiony z lodowca w postaci okruchów skalnych które zostały wyrwane z podłoza w wyniku egzaracji.
Morena falista – teren nie jest idealnie płaski, a zauważalne na zdjęciu sa pagórki (fale). Teren porośnięty lasami. Wystepuje jezioro polodowcowe (morenowe)
Gliny zwałowe i odłożenia (osady) lodowcowe – materiał dobrze wysortowany, znajdujemy tu wszystkie możliwe frakcje osadów; wystepują slabo zwiezle zlepience
Moreny boczne i czołowa + sandry na przedzie. Ewidentne cofanie się jezora lodowca, pozostawiającego osady moreny bocznej i czołowej. Lodowiec w okresie rozrostu zbiera materiał wytopiony z podłoża, pozostawiając go w zasięgu moreny czołowej po jego ustąpieniu (ablacja).
Morena boczna, za nią widoczna dolina U-kształtna oraz stome granie i szczyty. Pomiędzy graniami wystepuje zagłębienie karowe i pola firnowe. Na dole usypany jest materiał pochodzenia glacjalnego.
Wał morenowo – czołowy – widoczne osady typowo pochodzenia lodowcowego, wyrwane i zebrane z podłoża: gliny zwałowe (z topniejącego lodowca), okruchy skalne różnych frakcji, itp.
Przetainy – miejsca, zagłębienia w których lód/śnieg stopniał do samej ziemi, dziś wypełnione woda.
Młyny wodne (studnie pionowe) – wyciskane przez wody
Drenaż supraglacjalny – wody lodowcowe płynace na jego powierzchni. Wyróżniamy także wody wewnętrzne – tworzące drenaż inglacjalny oraz denne – drenaż subglacjalny.
Brama lodowcowa – stanowi wejście do lądolodu/lodowca, widzimy tez otaczające ja wody supraglacjalne. [Brama lodowcowa - inaczej wrota lodowcowe, to wylot tunelu wód subglacjalnych u czoła lodowca.]
Rynny subglacjalne – zagłębienia po nich doprowadziły do powstania wąskich i głębokich jezior rynnowych.
Stozki i delty sandrowe - Stożek napływowy - aluwialny stożek, często spotykana forma powierzchni terenu, powstająca na skutek akumulacji (nagromadzania) osadów niesionych przez rzekę lub potok w miejscu wyraźnego zmniejszenia spadku koryta i prędkości płynięcia wody, np. u wylotu doliny bocznej do głównej czy u wylotu doliny górskiej na przedpole. Stożki napływowe mają zwykle kształt wachlarzowaty (stąd nazwa), a ciek w ich obrębie często rozgałęzia się na kilka ramion. Stożek napływowy powstający w miejscu ujścia rzeki do morza lub jeziora nosi nazwę delty.
Równina sandrowa zbudowana z piasków i żwirów. Płaski teren.
Krajobraz zmarzliny alpejskiej – widoczne są strome granie, kilka widocznych pól firnowych, z których spływają widoczne jęzory. Wystepuja w wysokich partiach gór. Może być wyspowa albo sporadyczna. Tu: wyspowa.
Segregacja mrozowa – w wyniku wietrzenia mrozowego, dochodzi do wysortowania materiału wyścielającego podloze. W profilu glebowym występują odznaczające się wielkością odlamki skalne. (Pionizacja skały).
Efekt wynoszenia mrozowego. Zwietrzeliny z roznych zaklescniec terenu wynoszone sa na powierzchnie tworząc wlasnie takie pokrywy.
Lód włóknisty – igły lodowe do 20cm tworzące się z wody glebowej przy minusowej temperaturze. Narastają poziomo i są zorientowane wzdłuż kierunku ich dłuższej osi.
...
jajus007