IV.ANALIZA TABLIC ZASOBNOŚCI HUBERT SZYMAŃSKI GR. V
1.Porównać dla dwóch klas bonitacji sosny wg tablic zasobności Schwappacha zmianę z wiekiem:
a) liczby drzew
Wstęp:
Tablice, na których będziemy się opierać opracowane zostały na materiale empirycznym, w którym przeprowadzane były 5-cio letnie nawroty trzebieży.
Wielkości przedstawione w tablicach odnoszą się do powierzchni d-stanu o wielkości 1 ha i przy pełnym zadrzewieniu.
Aby skorzystać z modelu wzrostu przedstawionego w tablicach potrzebujemy (oprócz gatunku drzewa) jednej z charakterystyk d- stanu => klasy bonitacji. Obliczyć ją można na podstawie wysokości jaką d-stan osiągnął w danym wieku. Wysokość mierzymy dla kilku drzew o przeciętnej „na oko” pierśnicy (w metodach szacunkowych nie dokonujemy pomiaru pierśnic w ogóle, a metoda tablic zasobności do takich należy). Współczynnik zmienności jest w tym przypadku mały –max. 9%, stąd:
p= W/√n => p= 9% /√5 +> p= ok.4%
gdzie: W- współczynnik zmienności wysokości
p- błąd
n- liczba drzew w próbie
Następnie określamy wiek (np. za pomocą liczby słojów na ściętym pniaku) i obliczmy klasę bonitacji- prównując wartości tablicowe z naszymi empirycznymi.
Gdy interesują nas konkretne charakterystyki dla naszego obiektu np. G, to potrzebne jest nam także zadrzewienie(bo wartości tablicowe podane są dla zadrzew. pełnego).
Czynnik zadrzewienia = pole przekroju rzeczywiste/ pole przekroju tablicowe
Ponieważ nie znamy rzeczywistego pola przekroju d-stanu to wartość tę ustalamy również szacunkowo, co wymaga pewnego doświadczenia w celu redukcji błędów oszacowania(ich istnienia w tym miejscu nie da się uniknąć mamy przecież do czynienia z metodą szacunkową).
Zmiana z wiekiem liczby drzew dla I i II klasy bonitacji sosny.
Analizując Wykres 1 łatwo zauważyć, że już w wieku 25 lat liczba drzewek dla I Kl. Bonitacji jest znacznie mniejsza niż dla bonitacji III (różnica ok. 4 tys. szt.), w ciągu życia d-stanu liczba ta jednak spada i w wieku ok.. 135-140 lat na obu powierzchniach mamy podobną liczbę pni na 1 ha.
Różnice w liczbie pni na początku okresu (ok. 25 rok życia) mogą świadczyć o intensywniejszym wzroście drzewek I Kl. bon. Ze względu na bardziej optymalne siedlisko drzewka mogły przyrastać o wiele intensywniej (w porównaniu do bonitacji III) już w fazie młodnika(nie ma na wykresie), stąd większe wydzielanie i intensywność CP, a tym samym redukcja liczby pni na 1ha. Liczba drzewek na jednostkę powierzchni przy zakładaniu uprawy (zakładając, że odnowienie było sztuczne) także nie pozostaje bez znaczenia=> na żyźniejszym siedlisku (bo z reguły takiemu odpowiada wyższa klasa bonitacji) mamy do czynienia z większą konkurencją ze strony chwastów. Zagęszczając więźbę sadzenia uzyskuje się szybsze zwarcie (i ocienienie gleby), a tym samym szybsze przejście do fazy młodnika i przyspieszenie zabiegów redukujących liczbę pni.
Zmiana liczby pni dla III kl. bonitacji w okresie od 25 do ok.65 roku życia charakteryzuje się silniejszym spadkiem w porównaniu do kl. I ( większa liczba pni jest usuwana w TW i TP –drzewa w tej klasie mają mniejszą grubość). Generalnie widoczna jest zależność, że im wyższa klasa bonitacji tym mniejsza liczba pni na 1 ha ( podyktowane jest to rozmiarami drzew). Tendencja ta utrzymuje się do końca jednak później różnice w liczbie drzew są mniejsze.
b) zmiana z wiekiem powierzchni przekroju
Analizując obie linie na Wykresie 2 (a pomocniczo także Wykres 1) można dojść do wniosków:
-im wyższa klasa bonitacji tym mniej drzew na 1 ha i jednocześnie większe pole przekrojona 1 ha( analizujemy pełne zadrzewienie). Maksymalne pole przekroju dla So I kl. bon. Wynosi ok. 34m3/ha, a dla II kl. bon. ok. 30,5m3/ha.
-pole to wzrasta z wiekiem kulminuje, a im wyższa klasa bonitacji tym jego spadek po kulminacji jest mniejszy ( I kl. bon. spadek ok. 7 %, a III kl. ok. 13%).
c)* zmiana z wiekiem miąższości grubizny d-stanu głównego
Zmiany te maja tendencję wzrostową zarówno w jednym jak i w drugim przypadku- z tym, że dla III kl. bonitacji obserwujemy nieznaczny spadek miąższości w wieku powyżej 130 lat.
Im wyższa bonitacja tym większa miąższość d-stanu głównego ( dla I kl bon. 430 m3/ha w wieku 100 lat, podczas gdy dla III kl. bon. ok. 280-290 m3/ha ).
* zmiana z wiekiem miąższości grubizny d-stanu podrzędnego
Im wyższa klasa bonitacji tym miąższość drzewostanu podrzędnego przyjmuje wyższe wartości dla I kl. bon. max. 25 m3/ha, a dla II kl. bon. 18m3/ha .
Miąższość ta ma tendencję wzrostową: dla I kl. do wieku 55 lat, a dla III kl. do 65 lat. Następnie przez różny okres utrzymuje się na stałym poziomie I kl. przez 25-30 lat( i stopniowy, etapowy spadek), II kl. przez 45 lat.
Późniejszy spadek miąższości jest tym większy im wyższa klasa bonitacji – kl. I spadek ok. 38 %, a kl. III 30-32%. Sądzę, iż jest to spowodowane szybszym różnicowaniem się d-stanu o wyższej bonitacji na poszczególne klasy biosocjalne.
*zmiana z wiekiem sumy użytków przedrębnych
Tendencje:
-jest tym większa im wyższa klasa bonitacji siedliska- wynika to a miąższości d- stanu podrzędnego; siedliska optymalne dla danego gatunku są oczywiście bardziej produktywne (udział użytków przedrębnych w sumarycznej produkcji jest podobny dla obu bonitacji ( dla kl. III nieco wyższy po 115 roku życia).
-dla I kl. bonitacji suma ta w wieku 100 lat kształtuje się na poziomie350 m3/ha, a dla III kl. bonitacji ok. 230m3/ha ( różnica 120m3/ha).
*zmiana z wiekiem sumarycznej produkcji
-Większa sumaryczna produkcja wiąże się z wyższą klasą bonitacji –dal kl. I wynosi ona
ok. 780 m3ha, a dla III kl. ok. 500 m3/ha (dla wieku 100 lat).
-Suma użytków przedrębnych w tym wieku kształtuje się na poziomie ok. 45 %, gdy osiągnie ona 50 % należałoby przystąpić do wyrębu d-stanu – dla I kl. bon wiek 120 lat( ok. 890 m3/ ha sumar. prod.) , a dla III kl. bon ok. 115 lat (ok. 580 m3/ ha sumar. prod.).
d) zmiana z wiekiem przeciętnego przyrostu rocznego sumarycznej produkcji i bieżącego przyrostu miąższości drzewostanu
-bieżący przyrost jest tym większy im wyższa klasa bonitacji :
I kl. bonitacji => max. 11,5 m3/ha/rok/pełne zadrz.
III kl. bonitacji => max. 8 m3/ha/rok/pełne zadrz.
-kulminacja przyrostu bieżącego jest stosunkowo wcześnie (bo zmieniająca się liczba drzew w drzewostanie), im niższa klasa bonitacji tym później zaznacza się ta kulminacja :
I kl. bon. => w wieku ok. 35-40 lat
III kl. bon. => w wieku ok.40- 45 lat
-podobnie ma się rzecz z przyrostem przeciętnym- jego kulminacja jest uzależniona od klasy bonitacji:
I kl. bon. => kulminacja w wieku 70-75 lat
III kl. bon. => kulminacja w wieku min. 85 lat
Tym samym można stwierdzić, że im niższa klasa bonitacji tym mniejsze przyrosty miąższości i kulminacje przyrostów zaznaczają się później.
rotheden