98 Ścieki - pojęcie.doc

47) Ścieki – pojęcie, rodzaje i sposoby oczyszczania

„Ścieki – wody usuwane z terenów komunalnych i przemysłowych wraz z zawartymi w nimi substancjami płynnymi, stałymi, gazowymi, radioaktywnymi a także ciepłem”.

   Te niepożądane substancje wywołują niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych wody, które ograniczają lub uniemożliwiają wykorzystanie wody do picia i celów gospodarczych.

Pochodzenie ścieków

•         Naturalne – cząstki glebowe, resztki tkanek

•         Antropogeniczne

   biologiczne                 chemiczne

  spowodowane obecnością                   powodują zmiany składu chemicznego   

                                                                i odczynu wód

drobnoustrojów, np. bakterii,

glonów, grzybów, pierwotniaków

i ich toksyn

Podział ścieków

1)     Bytowo – gospodarcze – pochodzą z mieszkań, zakładów pracy, miejsc użyteczności publicznej, są wynikiem zaspokajania potrzeb gospodarczych oraz higieniczno-sanitarnych, są to np.: niedojedzone resztki pożywienia ze zmywanych naczyń, fekalia, brudy z prania, detergenty. Ścieki te zawierają dużą ilość zawiesin oraz związków organicznych (białka, tłuszcze, cukry) i nieorganicznych, mogą również posiadać niebezpieczne wirusy i bakterie chorobotwórcze oraz jaja robaków pasożytniczych, np. tasiemców.

2)     Przemysłowe - powstają w zakładach produkcyjnych i usługowych podczas różnych procesów technologicznych. Najwięcej zanieczyszczeń powoduje przemysł: górniczy, metalurgiczny, elektromaszynowy, włókienniczy, chemiczny, paliwowo-energetyczny, celulozowy, garbarski i spożywczy.

3) Opadowe – są wynikiem spływu wód opadowych (deszcz, śnieg) niosących zanieczyszczenia z atmosfery (pyły, gazy)  i zmywania ulic

4) Rolne - dotyczą z jednej strony nawozów mineralnych i środków ochrony roślin, które są zmieszane z wodami opadowymi i spłukiwane do zbiorników wodnych, z drugiej strony są to ścieki z intensywnej hodowli zwierząt. Nawozy mineralne po dostaniu się do wód działają na niektóre rośliny wodne podobnie jak na rośliny lądowe, przyspieszając ich wzrost i rozwój. Dochodzi do nadmiernej produkcji roślin, znacznie przyśpieszonego zarastania zbiorników wodnych i wzmożonej ilości zakwitów - eutrofizacja zbiornika

Źródła zanieczyszczeń

•         Substancje organiczne – rozkładając się zużywają tlen (spada ilość tlenu w wodzie), może prowadzić do śnięcia ryb

•         Detergenty – trudno ulegają rozpadowi i tworzą pianę, działają toksycznie na organizmy

•         Metale ciężkie – toksyczne

•         Substancje ropopochodne - spływające z szos, pochodzące z awarii, wypadków

•         Środki ochrony roślin, nawozy

•         Fenole – nadają nieprzyjemny zapach, toksyczne

Skutki zanieczyszczeń wód

•         Choroby

•         Eutrofizacja zbiorników wodnych

•         Obniżenie ilości tlenu w wodzie

•         Śnięcie ryb i innych organizmów wodnych

•         Zmiany składu gatunkowego mikroorganizmów, zwierząt i roślin żyjących w wodach

Samooczyszczanie wód

Zjawisko polegające na samoistnym zmniejszeniu się zanieczyszczeń wód głównie dzięki procesom rozcieńczania (mieszanie się wód), sedymentacji, mineralizacji

Czas potrzebny na odnowę wód

•         Atmosfera                                            12 dni

•         Rzeki                                                         20 dni

•         Gleby                                                        1 rok

•         Jeziora                                                        10 lat

•         Wody podziemne                                        5 tys. lat

•         Lodowce                                                      8 tys. Lat

Metody oczyszczania ścieków

1)     Mechaniczne – usuwanie ciał stałych przez sedymentację, cedzenie, filtrację.   I faza oczyszczania. Wyróżniamy:

     a) kraty separacyjne

     b) sita

     c) tłuszczowniki (odtłuszczacze)

     d) piaskowniki

     e) osadniki

2) Biologiczne – z wykorzystaniem organizmów żywych, doprowadzających do utlenienia zanieczyszczeń. II faza oczyszczania

   a) oczyszczanie korzeniowe – systemy, w których mineralne zanieczyszczenia są wykorzystywane przez specjalne gatunki roślin

   b) osadzanie czynne – ścieki trafiają do dużego zbiornika gdzie są napowietrzane, wprowadza się mikroorganizmy, które rozkładając zanieczyszczenia tworzą kłaczki opadające na dno zbiornika. Woda oczyszczona odpływa, a część osadu jest zawracana.

3) Chemiczne –do usuwania ze ścieków (głównie przemysłowych) substancji nie ulegających biologicznemu rozkładowi. Wykorzystując procesy:

    a) koagulacji

    b) neutralizacji

    c) sorpcji

    d) elektrolizy

    e) destylacji

    f) ekstrakcji

    g) chlorowanie - ma na celu unieszkodliwieniu bakterii chorobotwórczych i usunięcie przykrej woni ze ścieków.