BUDOWA KOMÓRKI
Komórki ®tkanki ®narządy® układy® organizm
Budowa komórki:
-siateczka śródplazmatyczna
-rybosomy
-peroksynom
-lizosomy
-jądro komórkowe
-mitochondrium
-błona komórkowa
-aparat Golgiego
Oddychanie zachodzi w każdej komórce my jesteśmy aerobami ® do życia potrzebny nami jest tlen,
Erytrocyty ® beztlenowo bo nie mają mitochondrium.
Pobieranie pokarmu (pobieranie materii i energii)
Trawienie -rozkładanie [hydroliza]związków dostarczonych z pokarmem na związki przyswajalne przez organizm.
Magazynowanie związków
Zapasowych (tłuszczów, glikogenu)
Produkty trawienia są substratami wykorzystywanymi do syntezy związków chemicznych budujących organizm
Oddychanie komórkowe
Rozkład materii i przetwarzanie energii.
Przetwarzanie energii chemicznej substratów
Energetycznych na energię chemiczną
Zmagazynowaną w wysokoenergetycznych
Wiązaniach ATP.
Wykorzystywanie energii
na przebieg procesów życiowych organizmu
Cukry można zamieniać w tłuszcz, w odwrotną stronę to nie działa ( tłuszcz w cukier)
Pobieramy energię po przez kaloryczność pokarmów.
Kaloryczność – wynika z energii wiązań chemicznych związków organicznych.
Pobieramy również sole mineralne, witaminy.
Mitochondria – centra energetyczne komórki
Związki organiczne (cukry, tłuszcze, białka)
Substraty energetyczne ( glukoza, kwasy tłuszczowe, keto kwasy)
Mitochondrium (uwalnianie energii i magazynowanie jej w ATP)
W mitochondriach zachodzi: oddychanie tlenowe ( utlenianie biologiczne ), którego celem jest uwalnianie energii z substratów energetycznych i magazynowanie jej w wysokoenergetycznych wiązaniach ATP.
Substraty Produkty
Związki organiczne
(cukry, tłuszcze, białka)
CO2 + H2O
Mitochondrium ATP
Substraty energetyczne (oddychanie tlenowe)
(glukoza, kwasy tłuszczowe,
ketokwasy) energia cieplna
O2
ADP+P
Nie wszystkie komórki wytwarzają taką sama ilość energii.
Tkanka tłuszczu brunatna ( u noworodków) zabezpiecza przed wyziębieniem.®termogeneza
Znajduje się w okolicach łopatkowych ® dzięki niej wydziela się dużo energii która chroni przed wyziębieniem.
Związek organiczny musi być rozłożony na takie części by organizm mógł je przyswoić.
Substraty ograniczone są siłą napędzającą oddychanie komórkowe.
W ATP ( akumulator, przenośnik energii) jest magazynowana energia wytworzona biologicznie. Jest krótkotrwałym związkiem
Jeżeli spożyjemy więcej to zmagazynujemy to w tkance tłuszczowej.
glikogen- wątroba, mięsnie szkieletowe.
Nie magazynujemy białek, one są produkowane i zużywane na bieżąco.
PRZEMIANA MATERII
Przemiana materii
Metabolizm
ATP anabolizm katabolizm ADP+P
(np. synteza cukrów, (np. oddychanie
Tłuszczów, białek, wewnątrzkomórkowe)
ADP+P kwasów nukleinowych) ATP
Reakcje endoergiczne Reakcje egzoergiczne
Bilans energetyczny organizmu
Energia spożywana Energia wydatkowana
Równowaga energetyczna organizmu
Energia spożywana = energia wydatkowana
Dowóz energii wydatek energii
POKARM -podstawowa przemiana materii
- aktywność fizyczna
-termogeneza
Magazynowanie energii
( materiały zapasowe, tłuszcz, glikogen)
Tkanką aktywną metabolicznie jest tkanka łączna.
Od czego zależy zapas energetyczny:
-wiek
-płeć
-wysiłek fizyczny
-latakcja, ciąża
Dodatni bilans energetyczny organizmu:
- nadwaga ( wzrost masy ciała do 110-120% masy należnej)
- otyłość ( wzrost masy ciała powyżej 120% masy należnej)
OTYŁOŚĆ
Tkanka tłuszczowa
> 25% masy ciała u mężczyzn
>30% masy ciała u kobiet
U około 95% osób otyłych OTYŁOŚĆ EGZOGENNA spowodowana jest dodatnim bilansem energetycznym tzn. nadmiernym dowozem energii w pożywieniu w porównaniu do zapotrzebowania energetycznego organizmu.
Masa ciała należna = wartość masy ciała, która nie wykazuje cech czynnika ryzyka rozwoju chorób.
BMI= masa ciała [kg]/ wzrost [ m]2
Z badań epidemiologicznych wynika, że pomiar obwodu w tali koreluje z odpowiednim zakresem BMI i dlatego można go wykorzystywać do klasyfikacji i kontroli wyników odchudzania.
Norma 18,5-24,9 nadwaga 25-29,9 otyłość >30
Ogólna masa ciała = beztłuszczowa masa ciała + masa tkanki tłuszczowej (ciało szczupłe)
Beztłuszczowa masa ciała LBN.
Metody oceny LBN i masy tkanki tłuszczowej
- pomiar gęstości ciała na podstawie wyniku ważenia hydrostatycznego (pod wodą) i objętości ciała
- pomiar ogólnej zawartości wody w organizmie (podawanie wody znakowanej izotopem radioaktywnym )
- pomiar grubości fałd skórnych
-pomiar impedancji elektrycznej (oporu elektrycznego ) całego ciała
Podstawowa przemiana materii –BMR
Tempo przemiany energetycznych u człowieka pozostającego w warunkach:
-zupełnego spokoju fizycznego i psychicznego
-komfortu cieplnego
-na czczo (nie mniej niż 12 godzin po posiłku)
- po co najmniej 8 godzinnym śnie
Podstawowa przemiana energii- wydatek niezbędny do podtrzymania procesów życiowych organizmu w w/w warunkach
25% układ nerwowy
20% wątroba ...
renia993