Metody muzykoterapetyczne
(wg Kingi Lewandowskiej)
(Muzykoterapia dziecięca, Gdańsk 2001)
Podział zw wzg. na funkcje jakie pełni muzyka w psychoterapii.
1. Odreagowująco – wyobrażeniowe oraz aktywizujące emocjonalnie.
2. Treningowe.
3. Relaksacyjne, stosowane w różnych dziedzinach medycyny, nie tylko w psychiatrii.
4. Komunikatywne, związane z uczeniem komunikacji społecznej.
5. Kreatywne w postaci improwizacji instrumentalnej, wokalnej i ruchowej.
6. Psychodeliczne, ekstatyczne, estetyzujące, kontemplacyjne.
Podział ze wzg. na sposób organizacji działań leczniczych.
1. Indywidualne.
2. Grupowe.
· Ukierunkowane
· Nieukierunkowane
Muzykoterapia dzieli się też na:
1. Receptywną – słuchanie muzyki i przekazywanie odczuć muzycznych przez pacjentów oraz dyskusja psychoterapeutyczna związana z tymi odczuciami i zaistniałymi w trakcie sytuacjami.
2. Aktywną – aktywne muzykowanie.
· Gra na instrumentach ( instrumenty: mocne, hałaśliwe, delikatne, ciche, dźwięczne, melodyjne o różnych możliwościach wyrazowych, duże rozmiarami, neutralne)
· Śpiew
· Choreoterapia
Przykładowe scenariusze, konspekty z muzykoterapii.
Sesja muzykoterapii grupowej dla dzieci w wieku 7 – 9 lat.
Liczba osób: 20-28
Czas trwania sesji: 15 minut
Temat: „Podróż w nieznane”
Przebieg sesji:
Etap I – uruchomienie:
Każdy osobno, bez słów, za pomocą gestu, w wymyślony przez siebie sposób, wita grupę.
Etap II – odreagowanie:
Prowadzący zaprasza wszystkich na wycieczkę w nieznaną krainę. Podróż rozpoczynamy lotem samolotem. Grupa kuca, wydobywa niski i cichy dźwięk. Unosi się powoli równocześnie natężając siłę dźwięku aż do krzyku połączonego z wyskokiem w górę. Po czym łagodnie ląduje. Ćwiczenie można powtórzyć 2 – 3 razy.
Etap III – uwrażliwienie:
Grupa siada. Prowadzący zaprasza w podróż bryczką. Jest piękny, ciepły, słoneczny dzień. Bryczka przemierza krainę. Wokół roztaczają się przepiękne krajobrazy. By je zobaczyć, wystarczy zamknąć oczy. W takt muzyki uczestnicy uderzają delikatnie dłońmi o kolana imitując stukot końskich kopyt. Gdy muzyka zwalnia, prowadzący sugeruje obrazy do wyobrażenia.
Etap IV – relaks:
Prowadząca zachęca by przez chwilę pozostać w najpiękniejszym z wyobrażonych miejsc, nacieszyć się nim głęboko oddychając. ( 1 minuta)
Etap V – aktywizująca:
Wszyscy otwierają oczy, przeciągają się. Dobierają się w pary i opowiadają sobie o miejscach w jakie przenieśli się w swojej wyobraźni. (3 minuty)
Etap VI – rozmowa:
Uczestnicy wyrażają swoje zadowolenie z zajęć w skali od 1 do 10. Osoby chętne wyrażają swoje życzenia dotyczące przyszłych zajęć. Na koniec wszyscy wykonują piosenkę i taniec na pożegnanie – „Zamykamy drzwi”.
Sesja muzykoterapii grupowej dla dzieci w wieku 12 – 15 lat.
Liczba osób: 20-26
Czas trwania sesji: 35 minut
Runda powitalna, każda osoba musi się przywitać ze swoim sąsiadem gestem lub słowem, wypowiadając jego imię np. „Cześć Aniu.” (uścisk dłoni)
Młodzież siada na krzesłach ustawionych w koło. Każdy mówi cicho do uczestnika po swej lewej stronie, co mu daje (np.: „daję Ci balona”), a do uczestnika po prawej stronie, co on ma z tym zrobić (np.: „abyś go podrzucał”). Każda osoba stara się zapamiętać to co usłyszy od swych sąsiadów z boku. Gdy skończą się ciche wypowiedzi, uczestnicy po kolei głośno mówią, co usłyszeli od sąsiadów. Np. „dostałem balona, abym go zjadł”, albo „dostałem samochód, abym go podrzucał”. Zwykle jest przy tym dużo śmiechu. Oczywiście, jeśli ktoś zapomniał, może spytać sąsiada „co mi dałeś?”, albo „co miałem z tym zrobić?”. Po wypowiedzeniu się wszystkich, każdy zmienia dowolnie miejsce i gra zaczyna się od nowa.
Ustawiając krzesła jedno za drugim, siadamy tworząc tzw. wężyka. Kolejno na plecach osób siedzących przed nami, rysujemy literki, tak by je odgadły.
Uczestnicy siedzą wygodnie z zamkniętymi oczami. Oddychają swobodnie i głęboko. Zgodnie ze wskazówkami prowadzącego, wyobrażają sobie piękną bezludną wyspę. Oczami wyobraźni przyglądają się wspaniałemu otoczeniu oraz przywołują obraz kogoś lub czegoś co chcieliby ze sobą tam zabrać.
Wszyscy otwierają oczy, opowiadają czy są zrelaksowani, jak wyglądała ich wyspa, i co ze sobą na nią zabrali.
Uczestnicy wyrażają swoje zadowolenie z zajęć w skali od 1 do 10.
Sesja muzykoterapii grupowej dla studentów (grupy znającej się od 5 miesiecy).
Czas trwania sesji: 40 - 50 minut
Temat: „Bliżej siebie i innych”
Ćw. 1 – grupa siedzi w kole. Przy akompaniamencie gestodźwięków ( liczenie na 4: uderzenie w kolana, klaśniecie w dłonie, pstryknięcie, imię ) w dość szybkim tempie wypowiadają kolejno swoje imiona.
Ćw. 2 - Przy akompaniamencie gestodźwięków ( liczenie na 4: uderzenie w kolana, klaśniecie w dłonie, pstryknięcie z równoczesnym wypowiedzeniem swojego imienia, a następnie imię wybranej osoby w grupie) w dość szybkim tempie wypowiadają kolejno swoje imię i imię wybranej osoby w grupie.
Taniec serbski w kręgu – „Sevila Se bela loza”.
Ćw. „Lustra” – uczestnicy dobierają się parami. Dzielą się na osobę A i B. Przy dźwiękach łagodnej muzyki osoba A wykonuje łagodne, taneczne ruchy rękami, a osoba B jest jej lustrzanym odbiciem. Po 2 minutach następuje zamiana ról.
Uczestnicy siedzą wygodnie z zamkniętymi oczami ( mogą też stać lub leżeć ). Oddychają głęboko i swobodnie. Zgodnie ze wskazówkami prowadzącego, wyobrażają sobie siebie jako drzewo. Przyglądają się oczami wyobraźni konarom, pniu, korzeniom i całemu otoczeniu.
Wszyscy otwierają oczy, rysują na kartkach obraz ze swojego wyobrażenia. Następnie otrzymują informacje zwrotne od grupy na temat swoich rysunków i przekazów jakie się za nimi kryją. Etap ten można przedłużyć o rozmowę w parach.
Uczestnicy mówią czego dowiedzieli się o sobie podczas tych zajęć, z czego są zadowoleni i niezadowoleni. Osoby chętne wyrażają swoje życzenia dotyczące przyszłych zajęć.
kazia424