Największą w Muzeum ekspozycję Galerii Sztuki Polskiej, zajmującej reprezentacyjne sale I piętra dwóch północnych skrzydeł, tworzy 430 obrazów malarzy polskich i obcych w Polsce działających. Ten zespół dzieł, przedstawionych w układzie chronologicznym, pozwala zilustrować ciągłość rozwoju malarstwa rodzimego od XVI w. po okres bezpośrednio poprzedzający wybuch I wojny światowej, ukazać jego najważniejsze nurty i tendencje stylistyczne, ze szczególnym uwzględnieniem osiągnięć twórców związanych z warszawskim środowiskiem artystycznym. Koncepcja merytoryczna i scenariusz Galerii – z wyraźną przewagą obrazów powstałych w XIX w. – odzwierciedla zarówno specyfikę historycznego rozwoju malarstwa polskiego, jak też świadczy o profilu kolekcji muzealnej, który uległ istotnej zmianie po zwrocie (w latach 1983-1984) wielu wybitnych dzieł z epoki oświecenia do odbudowanego Zamku Królewskiego w Warszawie. Kolejne sale Galerii poświęcone są prezentacji obrazów charakterystycznych dla malarstwa poszczególnych epok i kierunków artystycznych: renesansu i baroku, oświecenia, klasycyzmu, romantyzmu, historyzmu, akademizmu, realizmu, impresjonizmu, symbolizmu i formacji kulturowej Młodej Polski. Reprezentacyjny zespół obrazów, wśród których znalazły się najwybitniejsze prace wielu malarzy, tworzące podręcznikowy kanon historii sztuki polskiej, uzupełniają wybrane rzeźby dziewiętnastowiecznych artystów (25 obiektów), a także przykłady rodzimej sztuki zdobniczej z okresu od XVI do 1. poł. XIX w. Odrębny gabinet został poświęcony prezentacji miniatur, głównie portretowych (ok. 350 prac), zarówno malarzy polskich, jak i twórców z innych krajów europejskich.
a.bunia