egzamin 2010.docx

1.                  opisz białka znajdujące się w jądrze

2 jaka jest różnica między komórkami przewodzącymi w drewnie i łyku iglastych a liściastych

-iglaste drewno

Cewki- przewodza wode i sole mineralne

Łyko

-komórki sitowe(zaopatrzone w pola sitowe) i zwiazane z nimi funkcjonalnie komórek białkowych –przewodza asymilaty

_ liściaste drewno

Człony naczyniowe zorganizowane w naczynia oraz cewki naczyniowe-przewodza asymilaty

Łyko

-człony rurek sitowych(zaopatrzonych w płyty i pola sitowe) z komórkami towarzyszacymi–przewodza asymilaty

3. funkcje retikulum endoplazmatycznego

Retikulum endoplazmatyczne, inaczej siateczka śródplazmatyczna, w skrócie ER - wewnątrzkomórkowy i międzykomórkowy system kanałów odizolowanych od cytoplazmy podstawowej błonami (membranami) biologicznymi. Tworzy nieregularną sieć cystern, kanalików i pęcherzyków. Siateczka śródplazmatyczna jest szczególnie rozbudowana w komórkach, w których zachodzi intensywna synteza białek. Rozróżnia się dwa typy retikulum. Retikulum endoplazmatyczne szorstkie charakteryzuje się obecnością licznych rybosomów, osadzonych na jego zewnętrznej powierzchni. Retikulum gładkie nie jest związane z rybosomami, stąd jego nazwa - gładkie.

Funkcje ER:
- synteza białek i tłuszczy
- uczestniczy w przemianach węglowodanów
- przeprowadza unieczynnianie toksyn i leków( szczególnie w komórkach wątroby).

W procesie wirowania frakcjonującego lizatu komórkowego błony retikulum endoplazmatycznego tworzą frakcję mikrosomalną.

4. i chyba coś o transpiracji albo translacji ale nie jestem pewien.

Translacja – przepisywanie sekwencji nukleotydów na kolejność aminokwasów w tworzonym białku. Przebieg: inicjacja – podłączenie się mRNA z rybosomem (najpierw z dolną podjednostką i tRNA, a później z górną podjednostką); elongacja – wydłużanie się łańcucha białkowego.

Transkrypcja – tworzenie matrycy do syntezy białek, czyli mRNA. Przebieg: topnienie – lokalne rozplatanie nici helisy DNA, enzym helikaza rozpoznaje miejsce inicjacji (promotor) i tu zaczyna się synteza RNA (3’ à 5’ starej nici DNA) i trwa aż do miejsca terminalnego. Transkrypcji ulegają zarówno egzony (decydują o budowie białek) jak i introny (nonsensowne – nic nie kodują).

Transpiracja – czynne parowanie wody z nadziemnych części roślin. Rośliny transpirują przez aparaty szparkowe (transpiracja szparkowa), przez skórkę (transpiracja kutykularna) i przez przetchlinki (transpiracja przetchlinkowa).

Transpiracja szparkowa stanowi około 75-90% transpiracji ogólnej, natomiast kutikularna nie przekracza kilku procent, przy czym u drzew i roślin cieniolubnych udział transpiracji kutikularnej jest większy niż u roślin światłolubnych.

Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na wielkość transpiracji są światło oraz temperatura. Transpiracja ma podstawowe znaczenie w przewodzeniu wody przez tkanki roślinne, obniża też temperaturę rośliny chroniąc ją przed przegrzaniem. Potrzeby wodne rośliny charakteryzuje współczynnik transpiracji.

Transpiracja jest procesem fizjologicznym. Ubytek wody z powierzchni roślin jest uzupełniany przez nią za pomocą systemu korzeniowego, kontaktującego się z wodą zawartą w glebie.

1. O plastydach

Jest to grupa organelli wykazujących wiele cech wspólnych z mitochondriami. Otoczone są podwójną błoną plastydową, zawierają DNA i RNA, części białek oraz aparat syntezy białek na rybosomach. Plastydy mają zdolność syntezy skrobi. Plastydy wypełnia gęste podłoże zwane tu stromą. Błona wewnętrzna przez wpuklenie się do środka może oddzielać nieliczne spłaszczone pęcherzyki. Zależnie od barw rozróżniamy 3 rodzaje plastydów: leukoplasty, chloroplasty, chromoplasty. Plastydy są obecne w każdej młodej komórce pod postacią leukoplastów       

ziaren skrobi. Chloroplasty zawierają substancję zieloną zwaną chlorofilem. Jest to najważniejszy barwnik roślin. Istnieją dwa rodzaje chlorofilu a i b. Obok chlorofilu w chloroplastach występują dwa barwniki: karoteny i ksantofile, jednak są one maskowane przez chlorofil.

Chromoplasty mogą być rozmaicie zabarwione od żółtych do pomarańczowych, zawierają karoten i barwnik żółty, a także niewielkie ilości chlorofilu. Chromoplasty występują w tkankach o małej aktywności fizjologicznej. Ich pojawienie się w tkance jest często objawem starzenia się i degeneracji.

Plastydy mogą się dzielić przez cały okres życia komórki. Pochodzenie plastydów i mitochondriów wyjaśnia hipoteza endosymbiotyczna, polegająca na związku komórek eukariotycznych z bakteriami i sinicami.

2. O Aparacie Golgiego

To struktury błoniaste złożone z płaskich rurek, cystern i pęcherzyków, ułożone jedna na drugiej. Podstawową strukturą aparatu Golgiego jest diktiosom, czyli płaskie pęcherzyki (cysterny) układające się niczym zmniejszające się spodeczki. W jednym diktiosomie jest od 4 do 6 cystern, od których odpączkowują drobne pęcherzyki błonowe. Diktiosom ma dwie strony:

 strona cis (strona formowania) , która jest wypukła

 strona trans (strona dojrzewania) – jest to część wklęsła.

Aparat Golgiego występuje w pobliżu jadra komórkowego oraz pozostaje w ścisłym związku z lizosomami, siateczką śródplazmatyczną i plazmolemmą.

Przejmuje i modyfikuje cząsteczki wytworzone w retikulum endoplazmatycznym, gromadzi wydzieliny oraz produkty syntezy, a następnie kieruje je na zewnątrz komórki lub do innych miejsc w komórce. Modyfikuje białka wytworzone w siateczce śródplazmatycznej, jest miejscem syntezy wielocukrów, pektyn, hemicelulozy, śluzu i innych wydzielin komórkowych.

3. Różnice między tkankami pierwotnymi i wtórnymi

tkanki roslinne dzielimy na tkanki pierwotne takie jak : skórka (epiderma), merystem pierwotny , drewno pierwotne(kselem), oraz na tkanki wtórne : korek , drewno wtórne , fellogen(miazga korkotwórcza). różnicą zasadniczą mniędzy tymi dwoma typami komórek roslinnych jest ich bydowa , mianowicie w tkankach wtornych wyrażnie widoczne są przyrosty roczne , co nie wystepuje wogule w tkankach pierwotnych ! tkanki pierwotne są wynikiem działania merystemy wieżchołkowego pedu tkanki wtórne natoniast , są wynikiem działalności dwóch bocznych merystemów kambium i felogenu
4. Co to jest wzrost intruzywny chyba.

Wzrost intruzywny to specyficzny sposób wzrostu komórki roślinnej. Rośnie ona nierównomiernie, w określonych rejonach. Obserwować wzrost intruzywny można np. w komórkach przebudowującego się kambium, gdzie wzrost pomiędzy ściany styczne umożliwia przebudowę układu komórek, niezależnie od procesu przyrostu wtórnego.

Wzrost może zachodzić na wierzchołku komórki lub na jej krawędzi, obserwowano również rozpuszczanie się blaszki środkowej, co ułatwia utworzenie przestrzeni, w którą może wrosnąć komórka.

1. co to są histony?

Histony – zasadowe białka wchodzące w skład chromatyny, neutralizujące jej kwasowy charakter, o niewielkiej masie cząsteczkowej (poniżej 23 kDa). Charakteryzują się dużą zawartością aminokwasów zasadowych, zwłaszcza lizyny i argininy, co nadaje im właściwości polikationów. Wiążą się z helisą DNA, która jest polianionem, tworząc nukleoproteiny, które są obojętne elektrycznie. Wyróżnia się pięć typów histonów:

2.                  co powstaje z inicjałów wrzecionowatych kambium?

inicjały wrzecionowate, bot. silnie wydłużone inicjalne komórki roślin w kambium waskularnym (miazga łykodrzewna); dają początek komórkom systemu podłużnego (osiowego) wtórnego drewna i łyka.

3.                  różnice w budowie łodygi i korzenia.

zewnętrzna część łodygi pokryta jest skórką o komórkach ściśle przylegających do siebie i pozbawionych chloroplastów. Komórki skórki wytwarzają włoski pełniące funkcje ochronne. W skórce znajdują się aparaty szparkowe uczestniczące w wymianie gazowej. Pod skórką występuje tkanka miękiszowa (kora pierwotna) oraz wiązki przewodzące. Wiązki przewodzące złożone są z części łykowej i części drzewnej, noszą więc nazwę wiązek łykodrzewnych. U roślin dwuliściennych, między częścią łykową wiązki a jej częścią naczyniową, występuje tkanka twórcza zwana miazgą. Dzięki działalności miazgi roślina ma możliwość przyrastać na grubość. Wiązkę taką nazywamy wiązką przewodzącą otwartą.

Jeżeli w wiązkach przewodzących między łykiem a drewnem nie ma miazgi, mówimy o wiązkach przewodzących zamkniętych.

Porównanie pierwotnej budowy korzenia i łodygi

- W wyniku przyrostu wtórnego w korzeniu kora pierwotna ulega całkowitemu rozerwaniu, w budowie wtórnej pędu, kora pierwotna się zachowuje.

- W przyroście wtórnym łodygi fellogen powstaje poprzez odróżnicowanie się komórek parenchymy bądź sklerenchymy, podczas gdy w przyroście wtórnym korzenia powstaje poprzez odróżnicowanie się komórek perycyklu.
4. opisać budowę i funkcje cytoszkieletu.

Cytoszkielet jest to sieć włóknistych i tubularnych struktur mających formę polimerów białkowych, występująca w cytoplazmie komórek eukariotycznych; struktury te łączą się ze sobą oraz z innymi składnikami komórki, tworząc dynamiczny, ulegający nieustannym przemianom system.

Cytoszkielet stanowi zasadniczą część cytosolu i zawiera ok. 85% wszystkich białek w komórce.

W skład cytoszkieletu wchodzą 3 rodzaje struktur charakteryzujące się specyficzną budową, lokalizacją i funkcjami:

·         mikrotubule

·         mikrofilamenty

·         filamenty pośrednie

Dodatkowym składnikiem są liczne białka, związane strukturalnie i funkcjonalnie z pozostałymi elementami cytoszkieletu; białka te odgrywają istotną rolę w utrzymaniu przestrzennej organizacji cytoszkieletu, a także współdziałają jego dynamicznych przemianach (procesy depolimeryzacji i repolimeryzacji) w różnych fazach cyklu życiowego komórki. W zależności od rodzaju elementu cytoszkieletu z którym białka te są związane, dzieli się je na białka :

·         towarzyszące mikrotubulom MAPs

·         mikrofilamentom ABPs

·         filamentom pośrednim IFAPs

Ważną częścią cytoszkieletu jest grupa specyficznych białek zlokalizowanych pod błoną komórkową, które stabilizują ja i wiążą z leżącymi głębiej w cytoplazmie elementami (szkielet błonowy).

Cytoszkielet jest strukturą dynamiczną i ulega nieustannym modyfikacjom. W zależności od potrzeby elementy cytoszkieletu mogą ulegać rozpadowi (depolimeryzacji) w określonej części komórki i tworzyć ponownie w innej (przez polimeryzację); przykładami takiego funkcjonowania mogą być :

a) rozpad mikrotubul wchodzących w skład cytoszkieletu komórki interfazowej i tworzenie się uwolnionych podjednostek białkowych mikrotubul wrzeciona podziałowego

b) przejściowe tworzenie się podczas cytokinezy pierścienia zaciskowego zbudowanego z mikrofilamentów aktynowych .

Funkcje cytoszkieletu :

·         utrzymuje właściwy jej kształt oraz jest odpowiedzialny za jego zmiany

·         stanowi rusztowanie zapewniające właściwą lokalizację i orientację organelli oraz innych struktur w komórce

·         odpowiada za aktywność ruchową niektórych typów komórek (np. ameby, wiciowce, orzęski, fibroblasty), a także za ruchy wewnątrzkomórkowe , takie jak skurcz i rozkurcz komórek mięśniowych, cytokineza, transport substancji i organelli (np. pęcherzyków synaptycznych w aksonach, chromosomów podczas podziału jądra komórkowego.

Cytoszkielet powiązany jest strukturalnie z macierzą jądra komórkowego oraz ze składnikami macierzy pozakomórkowej. W skład cytoszkieletu wchodzi także sieć mikrobeleczkowa.

8.STRUKTURA, FUNKCJE I POCHODZENIE PLASTYDÓW

Jest to grupa organelli wykazujących wiele cech wspólnych z mitochondriami. Otoczone są podwójną błoną plastydową, zawierają DNA i RNA, części białek oraz aparat syntezy białek na rybosomach. Plastydy mają zdolność syntezy skrobi. Plastydy wypełnia gęste podłoże zwane tu stromą. Błona wewnętrzna przez wpuklenie się do środka może oddzielać nieliczne spłaszczone pęcherzyki. Zależnie od barw rozróżniamy 3 rodzaje plastydów: leukoplasty, chloroplasty, chromoplasty. Plastydy są obecne w każdej młodej komórce pod postacią leukoplastów       

ziaren skrobi. Chloroplasty zawierają substancję zieloną zwaną chlorofilem. Jest to najważniejszy barwnik roślin. Istnieją dwa rodzaje chlorofilu a i b. Obok chlorofilu w chloroplastach występują dwa barwniki: karoteny i ksantofile, jednak są one maskowane przez chlorofil.

Chromoplasty mogą być rozmaicie zabarwione od żółtych do pomarańczowych, zawierają karoten i barwnik żółty, a także niewielkie ilości chlorofilu. Chromoplasty występują w tkankach o małej aktywności fizjologicznej. Ich pojawienie się w tkance jest często objawem starzenia się i degeneracji.

Plastydy mogą się dzielić przez cały okres życia komórki. Pochodzenie plastydów i mitochondriów wyjaśnia hipoteza endosymbiotyczna, polegająca na związku komórek eukariotycznych z bakteriami i sinicami.