Ku nowej strategii bezpieczeństwa Unii Europejskiej.pdf

ISSN 1896-4923

IV – 2011 /

Kwartalnik wydawany przez

Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE

W numerze:

Ku nowej strategii bezpieczeństwa

Unii Europejskiej

Chiny – wschodzące mocarstwo

Szefowie służb specjalnych i porządku publicznego

w administracji publicznej

Wyzwania migracyjne dla Polski

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE

Warszawa 2011

Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego:

prof. dr hab. Stanisław Koziej

Rada Programowa: dr Zdzisław Lachowski (przewodniczący), Marek Ajnenkiel (sekretarz),

dr Krzysztof Liedel, Łukasz Kulesa, Jarosław Padzik, Paweł Pietrzak

Redaktor Naczelny: dr Zdzisław Lachowski

Zastępca redaktora naczelnego: Marek Ajnenkiel

Zespół redakcyjny: Monika Biernat, Michał Grzelak, Joanna Kwaśniewska-Wróbel,

Patrycja Mackowicz, Beata Perkowska (sekretarz), Katarzyna Przybyła, Janusz Tomaszewski,

Joanna Warchoł

Adres redakcji:

ul. Karowa 10, 00-315 Warszawa

Tel.: +48 22 695 18 77

Faks: +48 22 695 18 63

E-mail: redakcja@bbn.gov.pl

Projekt gra czny okładki: Rafał Dukaczewski

Wydawca: Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

ul. Karowa 10, 00-315 Warszawa

Numer ISSN 1896-4923

Redakcja nie zwraca niezamawianych materiałów i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów.

Kopiowanie całości bądź części artykułów może się odbywać tylko za zgodą redakcji.

Wszystkie artykuły zamieszczone w numerze wyrażają poglądy autorów.

Numer zamknięto i oddano do druku w listopadzie 2011 r.

Skład, korekta, druk i oprawa:

ARW A. Grzegorczyk

www.grzeg.com.pl

Spis treści

Słowo wstępne

Zdzisław Lachowski – Redaktor Naczelny, Zastępca Szefa BBN

POLITYCZNO-STRATEGICZNE ASPEKTY BEZPIECZEŃSTWA

Potrzeba nowelizacji strategii bezpieczeństwa Unii Europejskiej

Stanisław Koziej

Europejska Strategia Bezpieczeństwa z 2003 r. nie odpowiada zadowalająco ani treścią, ani

formą potrzebom reagowania na wyzwania i zagrożenia, wobec których stoi Unia Europejska

i jej członkowie. Mimo działań podejmowanych od tamtego czasu, w tym zawarcia traktatu

lizbońskiego, Unia nie była dotąd w stanie osiągnąć konsensu, który utorowałby drogę do

pełnej realizacji interesów i osiągania celów na tym polu. Kryzys nansowy zamiast mobili-

zować, utrudnia posunięcia członków UE także w tym zakresie. Stąd postulat bardziej ener-

gicznych wysiłków prowadzących do znowelizowanej strategii bezpieczeństwa; na początek

– kompleksowego przeglądu stanu rzeczy w tym obszarze.

Duopol 2020? Stan relacji amerykańsko-chińskich

i perspektywy ich rozwoju

Przemysław Pacuła

Chiny stają się najważniejszym rywalem Stanów Zjednoczonych w walce o pozycję w świecie.

Ich działania kolidują z interesami USA, stanowiąc coraz większe wyzwanie dla Waszyngtonu.

Jednocześnie zależności ekonomiczne między Stanami Zjednoczonymi a Chinami oraz obec-

ność Pekinu w Radzie Bezpieczeństwa ONZ skazują oba państwa na współpracę. Stąd też

wszelkie kwestie sporne powodują jedynie czasowe turbulencje na linii Waszyngton–Pekin,

a w interesie obu stron leży dążenie do utrzymania status quo . Wzrost potęgi Chin odcią-

ga uwagę USA m.in. od Europy. Jednocześnie, coraz wyraźniejsza obecność Państwa Środka

w Europie może oznaczać dla krajów Unii stopniowe uzależnianie od azjatyckiego mocar-

stwa.

Biała Księga Obronności Chin – pokojowe deklaracje i realia

Anita Krzyżanowska

W ostatnich latach Chiny prowadzą politykę odczytywaną przez obserwatorów jako ambicję

uzyskania statusu mocarstwa światowego. Rosnąca gospodarcza potęga i wpływ na global-

ne procesy w świecie rodzą coraz częściej pytanie o aspiracje tego państwa w aspekcie mili-

tarnym. Interesujące jest ukazanie na tle ogólnych celów Państwa Środka głównych założeń

dokumentu strategicznego Chin w zakresie polityki obronnej – Białej Księgi w dziedzinie

obronności z 2010 r., a szczególnie jej adekwatności do rzeczywistych lub domniemanych

intencji Pekinu.

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE nr 20, IV – 2011

LEGISLACJA W OBSZARZE BEZPIECZEŃSTWA

Prezydent RP jako gwarant ciągłości władzy państwowej

Janusz Tomaszewski

Rola gwaranta ciągłości władzy państwowej jest jedną z najważniejszych funkcji prezydenta

RP. W ramach jej pełnienia głowa państwa zarządza wybory do Sejmu i Senatu oraz powołuje

i przyjmuje dymisję Rady Ministrów. Prezydent w wyjątkowych okolicznościach może decy-

dować o stanie wojny, jak również dysponuje istotnymi kompetencjami w zakresie stanów

nadzwyczajnych, ze szczególnym uwzględnieniem stanu wojennego i wyjątkowego. W okre-

ślonych warunkach dysponuje uprawnieniem do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy.

Znaczenie urzędu prezydenta jako gwaranta ciągłości władzy państwowej podkreśla fakt, że

w konstytucji RP szczegółowo opisano procedurę zastępstwa głowy państwa.

Prawnoustrojowa pozycja ministra obrony narodowej

w systemie organów administracji rządowej

Jarosław Padzik

W ukształtowanym postanowieniami konstytucji RP systemie kierowania administracją

rządową pozycja ministra obrony narodowej określona została w sposób dalece zindywi-

dualizowany. Już sama treść ustawy zasadniczej, ustanawiając obowiązkowe pośrednictwo

ministra obrony narodowej w sprawowaniu przez prezydenta RP najwyższego zwierzchnic-

twa nad Siłami Zbrojnymi RP, wpisuje ten urząd w porządek konstytucyjny. Jednocześnie

ustawa o działach administracji rządowej pozostawia w mocy przepisy ustawy o urzędzie

ministra obrony narodowej. W ten sposób minister obrony narodowej, jako jedyny spośród

ministrów kierujących działami administracji rządowej, posiada indywidualnie określony

status, niezbędny do efektywnego wykonywania zadań w dziedzinie bezpieczeństwa państwa,

nałożonych na Rzeczpospolitą Polską postanowieniami jej konstytucji.

105

Pozycja szefów służb w sferze bezpieczeństwa pozamilitarnego

Lucjan Bełza

Analiza przepisów prawnych regulujących działalność służb porządku publicznego oraz służb

specjalnych w Polsce dowodzi braku spójnych systemowych rozwiązań w istotnych aspektach

ich funkcjonowania, takich jak m.in. zakres kompetencyjny, organizacja pracy czy ścieżka

awansowa. Ponieważ od sprawności służb zależy w dużej mierze skuteczność, z jaką realizo-

wane są podstawowe obowiązki administracji publicznej, opisywana sytuacja wymaga mo-

dy kacji rozwiązań organizacyjnych, tak aby umożliwiały optymalną efektywność państwa

zarówno w działaniach prewencyjnych, jak i w konfrontacji z występującymi zagrożeniami.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: