Opowiesci z dziesieciu swiatow.pdf

Arthur C. Clarke

Opowieści z dziesięciu światów

Przełożył Zbigniew Kański

PODZIĘKOWANIE

Chciałbym wyrazić swą wdzięczność panu doktorowi Johnowi Pierce'owi za pomysł

do opowiadania Lekki przypadek udaru, zaczerpnięty z Rozdziału 10 Electrons, Waves and

Messages.

Pamiętam Babilon

Nazywam się Arthur C. Clarke i nie mogę odżałować, że dałem się wplątać w tę

ponurą aferę. Ale skoro w grę wchodzi moralne - powtarzam, moralne - oblicze Stanów

Zjednoczonych, poczuwam się do obowiązku dać wiarygodne świadectwo swej przeszłości.

Tylko tym sposobem zrozumiecie dlaczego, z pomocą błogosławionej pamięci doktora

Alfreda Kinseya, wywołałem nieopatrznie lawinę, która może pogrzebać ogromne obszary

zachodniej cywilizacji.

W 1945 roku, kiedy służyłem jeszcze jako oficer radarowy w Królewskim Lotnictwie

Brytyjskim, przyszedł mi do głowy jedyny oryginalny pomysł w życiu. Dopiero za dwanaście

lat miał się pojawić pierwszy sputnik, a ja już ubzdurałem sobie, że sztuczny satelita byłby

wymarzonym miejscem na nadajnik telewizyjny, z wysokości kilku tysięcy mil bowiem stacja

objęłaby swym zasięgiem bez mała pół globu. Spisałem swój pomysł tydzień po Hiroszimie,

proponując utworzenie sieci satelitów przekaźnikowych dwadzieścia dwa tysiące mil nad

równikiem; na tej wysokości w ciągu jednego dnia wykonywałyby pełny obrót, a tym samym

utrzymywałyby się ponad stałym punktem na Ziemi.

Artykuł ukazał się w październikowym numerze “Wireless World” z 1945 roku; nie

przewidując, iż mechanika kosmiczna skomercjalizuje się za moich dni, nie starałem się

opatentować pomysłu, a i tak wątpię, czy wówczas by mi się to udało. (Jeśli się mylę, wolę o

tym nie wiedzieć.) Ale wizja ta uporczywie powracała w moich książkach, a dziś idea

satelitów komunikacyjnych tak już spowszedniała, że nikt zgoła nie wie, skąd wzięła

początek.

Owszem, na prośbę Komitetu Izby Reprezentantów Do Spraw Astronautyki i Badania

Przestrzeni Kosmicznej podjąłem żałosną próbę wyjaśnienia, jak się rzecz ma naprawdę;

znajdziecie moje świadectwo na stronie trzydziestej drugiej raportu tegoż Komitetu,

zatytułowanego Dziesięć następnych lat w kosmosie, l jak zobaczycie niebawem, końcowe

słowa mej wypowiedzi zawierały ironię, której sam w owych czasach nie doceniałem: “Żyjąc

na Dalekim Wschodzie, jestem na co dzień mimowolnym świadkiem walki pomiędzy

światem zachodnim a ZSRR o nie zaangażowane po żadnej ze stron miliony mieszkańców

Azji... Gdy możliwe będą teletransmisje po torze optycznym z satelitów umieszczonych

bezpośrednio ponad danym obszarem, korzyści propagandowe mogą okazać się

rozstrzygające...”

Słowa te nadal pozostają dla mnie aktualne, choć o pewnych niuansach wówczas nie

pomyślałem - a które, niestety, w lot pojęli inni.

Wszystko zaczęło się na jednym z owych przyjęć oficjalnych, które stanowią

nieodłączny element życia towarzyskiego wschodnich metropolii. Zgoda, może są i

powszedniejsze na Zachodzie, ale w takim Colombo trudno o konkurencyjne rozrywki.

Przynajmniej raz w tygodniu, jeśli jesteś kimś, dostajesz zaproszenie na cocktaile w

ambasadzie czy innym poselstwie, British Council, amerykańskiej misji wojskowej,

L'Alliance Francaise albo jednej z nielicznych agencji, które spłodziła Organizacja Narodów

Zjednoczonych.

Z początku, gdy mój wspólnik i ja czuliśmy się bardziej u siebie pod wodami Oceanu

Indyjskiego niż w kręgach dyplomatycznych, nikt się z nami nie liczył i mieliśmy święty

spokój. Ale wystarczyło, że Mikę zorganizował pobyt na Cejlonie Dave'owi Brubeckowi, a

wkrótce zaczęliśmy zwracać na siebie uwagę - szczególnie od czasu, kiedy tenże Mikę

poślubił jedną z najsłynniejszych piękności na wyspie. Teraz naszą konsumpcję cocktaili i

wykwintnych kanapek ogranicza głównie wstręt na samą myśl, że trzeba zrzucić z siebie

wygodne sarongi, by przywdziać takie zachodnie idiotyzmy jak spodnie, smokingi czy

krawaty.

Po raz pierwszy gościliśmy w ambasadzie sowieckiej, gdzie wydawano przyjęcie na

cześć ekipy rosyjskich oceanografów, którzy właśnie zawinęli do portu. Pod nieodłącznymi

portretami Lenina i Marksa kłębiło się z dwustu gości, reprezentujących wszelkie kolory

skóry, wyznania i języki, którzy jeśli nie rozprawiali z przyjaciółmi, to rozprawiali się bez

skrupułów z wódką i kawiorem. Oddzielony byłem od Mike'a i Elisabeth, ale widziałem ich

po drugiej stronie salonu. Mikę odgrywał swój popisowy numer “I ja tam byłem, w

przepastnych głębinach oceanu” przed zafascynowanymi słuchaczami, podczas gdy Elisabeth

wpatrywała się z figlarnym niedowierzeniem - a bodaj czy nie więcej osób wpatrywało się w

Elisabeth.

Od kiedy pękł mi bębenek w trakcie poławiania pereł na Wielkiej Rafie Koralowej,

czułem się szczególnie upośledzony na takich wytwornych imprezach; panujący na nich hałas

o jakieś dwadzieścia decybeli przekracza znośną dla mnie dawkę. Niebłaha to ułomność,

zwłaszcza gdy przedstawiają mi osobistości o takich nazwiskach jak Dharmasiriwardene,

Tissaveerasinghe, Goonetilleke czy Dżajawikrema. Toteż kiedy decyduję się odejść od

bufetu, szukam względnej ciszy, gdzie mogę spokojnie włączyć się do rozmowy, z której

bodaj co drugie słowo jestem w stanie zrozumieć.

Stałem więc sobie w akustycznym cieniu dużej, ozdobnej kolumny, obserwując

sytuację z dystansem w stylu Somerseta Maughama, gdy kątem oka spostrzegłem, że ktoś mi

się przygląda, jakby pytał “Skąd my się znamy?”

Postaram się opisać go w miarę dokładnie, bo zapewne znajdzie się wiele osób,

którym postać ta wyda się znajoma. Był po trzydziestce i wyglądał na Amerykanina. Gładko

ogolona, wypucowana buzia, króciutko przycięte włosy i prezencja bywalca Centrum

Rockefellera - jeszcze do niedawna nieomylne cechy gatunkowe, póki z powodzeniem nie

zaczęli imitować ich młodzi rosyjscy dyplomaci i doradcy techniczni. Miał na oko sześć stóp

wzrostu, bystre piwne oczy i czarne włosy, przedwcześnie posiwiałe na skroniach. Choć

byłem niemal pewien, że nie spotkaliśmy się wcześniej, jego twarz mi kogoś przypominała.

Dopiero po dwóch dniach mnie oświeciło: pamiętacie nieodżałowanej pamięci Johna

Garfielda? To przecież, wypisz wymaluj, właśnie on, jakby wstał z grobu.

Ilekroć spotykam na przyjęciu wzrok nieznajomego, automatycznie włącza się mój

wypróbowany program działania. Jeśli mam do czynienia z osobnikiem w miarę

sympatycznym, ale nie chce mi się zawierać znajomości, stosuję Zwiad Neutralny, a więc

przebiegam po nim błyskawicznie wzrokiem, nie okazując choćby mgnieniem oka sympatii,

ale i bez wyraźnych oznak wrogości. Obleśnych cwaniaczków załatwiam przez Coup d'oeil,

czyli przeciągłe, niedowierzające spojrzenie, po którym niespiesznie ukazuje się widok mego

karku. W przypadkach krańcowych włącza się na parę milisekund wyraz obrzydzenia. Sygnał

zazwyczaj dociera do adresata.

Ale ten gość sprawiał interesujące wrażenie, a że zaczynałem się nudzić,

odpowiedziałem mu Przystępnym Skinieniem. Po kilku minutach przebrnął przez tłum,

skierowałem więc ku niemu moje zdrowe ucho.

- Hello - powiedział (tak, istotnie był Amerykaninem). - Nazywam się Gene Hartford.

Mam wrażenie, że się już gdzieś spotkaliśmy.

- Niewykluczone - odpowiedziałem. - Dużo czasu spędziłem w Stanach. Arthur

Clarke, bardzo mi miło.

Zazwyczaj moje nazwisko trafia w próżnię, ale zdarza się też inaczej. Widać było

niemal, jak za tymi skupionymi, brązowymi oczyma migoczą karty IBM; schlebił mi krótkim

czasem potrzebnym na zaczerpnięcie informacji.

- Pisarz?

- Zgadza się.

- Ależ to wspaniale.

Najwyraźniej był szczerze zdziwiony. - Teraz już wiem, gdzie pana widziałem. Byłem

raz w studio, kiedy występował pan w programie Dave'a Garrowaya.

(Może i warto pójść tym śladem, ale wątpię; zresztą głowę daję, że “Gene Hartford” to

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: