przeciwdepresyjne.docx

Surowce roślinne stosowane w mieszankach o działaniu uspokajającym i przeciwdepresyjnym.

Wpływ przez GABA na wyciszanie naszego organizmu.

Kozłek lekarski-Valerianae rad.-Valeriana officinalis-Valerianaceae – kozłkowate – SKŁAD:

·         0,1-2% olejku eterycznego – warunkuje działanie (przechowywanie w niskich temperaturach; zbytnie rozdrobnienie – utrata olejku)

monoterpeny: pineny, kamfen, limonen, octan i izowalerianian bornylu

seskwiterpeny: kwas walerenowy, acetoksywalerenowy,  hydroksywalerenowy (prawdopodobnie one warunkują działania, standaryzacja na kwas walerenowy)

·         0,5-2% mieszaniny lipofilowych triestrowych irydoidów – walepotriany (najwięcej jesienią) – łatwo ulegają rozłożeniu np. podczas suszenia

waltrat, acetowaltrat, dihydroksywaltrat występujące w różnych połączeniach estrowych – łącznie 12 związków

·         alkaloidy – aktynidyna, walerianina, izooksyskytantyna, chatynina

·         związki flawonoidowe – pochodne apigeniny – gigantem receptorów benzodiazepinowych

hesperydyna wspomagająco

MECHANIZM :zwiększa ilość GABA w szczelinie synaptycznej – wyciszenie organizmu, hamuje wychwyt zwrotny GABA, zwiększa uwalnianie GABA.

DZIAŁANIE: uspokajające (oddziaływanie na receptor benzodiazepinowy – mogą nasilać działanie tych preparatów; przeciwlękowe; delikatne nasenne (korzystne połączenie waleriany z chmielem lub dziurawcem).

OBJAWY UBOCZNE:

·         bóle głowy, żołądka, uczucie zmęczenia, duszność, obniżenie temperatury ciała, alergia, spowolnienie pracy serca

·         obniżenie refleksu! (głównie w połączeniu z propranololem)

·         można się uzależnić od korzenia kozłka ?

·         dłuższe stosowanie – surowiec należy stopniowo ograniczać , może wystąpić zespół odstawienia (abstynencyjny)

·         nie stosować u dzieci <12 roku życia i u kobiet w ciąży !

Interakcje:

·         nasilenie senności wywołanej:

benzodiazepinami: lorazepam, diazepam

barbituranami: fenobarbital

narkotykami: kodeina

alkoholem i antydepresantami

·         + propranolol – działanie uspokajające, obniżenie refleksu!

·         + fluoksetyna / alkohol – przypadki roztrzęsienia, niepokój i samookaleczenia

·         + dziurawiec + kava kava – nudności, osłabienie mięśni, przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi

Męczennica cielista-Passiflorae herba-Passiflora incarnata-Passifloraceae-męczennicowate - SKŁAD:

·         flawonoidy ~2,5% głównie witeksyna (działanie na mięsień sercowy – układ krążenia)

·         kumaryny – umbeliferon

·         alkaloidy indolowi – harman, harmina, harmalina (nasilają działanie MAO)

·         maltol – 0,05% pochodna γ-pironu (prawdopodobnie warunkuje działanie)

W mieszankach o działaniu: uspokajającym, nasercowym, ułatwiającym zasypianie.

Działania uboczne: przyspieszenie akcji serca, nudności, wymioty, senność, wyciszenie, ograniczenie refleksu, zwiększenie ryzyka uszkodzenia wątroby + kava kava, alergie.

Ostrożnie podawać dzieciom <12 roku życia i kobietom w ciąży

Interakcje:

·         alkaloidy harmanowe – nasilenie działania inhibitorów MAO (działanie synergistyczne)

·         nasilenie działania leków uspokajających

·         +aspiryna, heparyna, clopidogrel (PLAVIX), naproxen, ibuprofen – zwiekszone ryzyko krwawień, zwłaszcza przy dłuższy stosowaniu

Chmiel zwyczajny - Lupulinum–Humulus lupulus – Cannabinaceae – kanabinoidowe  -  Surowiec olejkowo-gorzki – wpływ na układ pokarmowy, lepsze trawienie.

Surowiec:  szyszki (owocostany);  gruczoły chmielu (lupulina – Granudulae lupuli).

SKŁAD:

·         olejek 1-3%: monoterpeny ( myrcen);  seskwiterpeny (farnezen, humulen, kariofylen);

izomaślan -2-metylbutylu, metylononyloketon, 2-tridenkanon I inne w sumie ponad 100 składników;

·         żywica do 80%: kwasy α i β goryczkowe (humulon, lupulon, kolupulon, metylbutenol);

·         flawonoidy – fito estrogeny.

Standaryzacja na:

·         związki gorzkie

·         flawonoidy

Działanie:

·         uspokajające

metylbutenol – autooksydacja składników żywicy (po 2 latach 0,04% tego związku)

·         hipotensyjne – działanie na układ krążenia

Działania niepożądane:

suchy kaszel, problemy z oddychaniem, chroniczny bronchit, zapalenie oskrzeli, duszność, depresyjnie na OUN, ograniczenie refleksu – ostrożnie przy obsłudze maszyn, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, hipertermia, obniżenie poziomu cukru we krwi, zwiększa impotencję

Interakcje:

·         potęgują działanie benzodiazepiny, barbiturany, narkotyki, antydepresanty, alkohol

·         może obniżać poziom cukru u osób zdrowych a podwyższać u cukrzyków (leki przeciwcukrzycowe w tym insulina

Melisa lekarska-Melissae folium – Melissa officinalis – Lamiaceae – wargowe:

Surowiec olejkowy. Niekorzystne jest stosowanie w postaci rozdrobnionej – utrata olejku z gruczołów egzogennych.

SKŁAD:

·         olejek 0,02-0,2%: citral A (geranial) i B (neral), cytronelal (40% olejku), linalol, betakariofylen (3-7% olejku)

·         fenolokwasy: kwas kawowy, ferulowy, chlorogenowy

·         flawonoidy

·         kwasy triterpenowe

Działanie (EMEA):

·         uspokajające (uspokajające )nie jest to działanie ośrodkowe ale wynika z działania spazmolitycznego powodującego relaksację – głównie w dolegliwościach układu pokarmowego)

·         napary – ułatwiają zasypianie, pomagają w przypadku nerwic wegetatywnych

·         wiatropędne

·         bakterio- i wirusostatyczne (olejek)

·         stosowane zewnętrznie w nerwobólach (Melissana)

Lawenda lekarska-Lavendulae flos–Lavendula officinalis – Lamiaceae – wargowe - SKŁAD:  olejek eteryczny ~3%: estry linalolu (octan linalolu), borneol, cyneol, geraniol,   alfa-terpineol i inne.

Zapach zależy od gatunku (ok. 30 gatunków) – na północy ostrzejszy, na południu delikatniejszy.

Działanie:

·         uspokajające, usposabiające do snu – aromaterapia

·         żółciopędne i żółciotwórcze

·         antyseptyczne – olejek w leczeniu trądziku, infekcji bakteryjnych, zewnętrznie przeciwświądowo, przeciwzapalnie, np. po ukąszeniach owadów

·         polecana w menopauzie – aromaterapia

·         w aromaterapii łagodzi bóle głowy i działa uspokajająco

Serdecznik pospolity-Leonuri her.-Leonurus cardiaca-Labiatae-wargowe - SKŁAD:

·         związki protoalkaloidowe – leonukardyna (obniża ciśnienie)

·         glikozydy bufadienolidowe (normalizują pracę serca)

·         triterpeny – kwas ursolowy

·         glikozydy gorzkie

Działanie i zastosowanie:

·         uspokajające i hipotensyjne – protoalkaloidy

·         nieznaczne działanie nasercowe – zmniejszenie częstości skurczów mięśnia sercowego (działanie chronotropowe +) i zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego (działanie inotropowe +)

·         słabo hipotensyjne, rozkurczowe i żołądkowe

·         dobre u kobiet w ciąży – zmniejsza napięcie mięśni macicy

Rumianek pospolity-Chamomillae anthodium – Matricaria chamomilla – Asteraceae – złożone.

Skład:

·         olejek eteryczny (0,5-1,5%):

składniki seskwiterpenowe: α-bisabolol (40-50%) i jego tlenki, chamazulen

farnezen, mircen i kadinen

·         spiroeter

·         flawonoidy do 8%: pochodne apigeniny, luteoliny, kwercetyny

·         kumaryny

·         związki śluzowe

Działanie i zastosowanie:

·         przeciwskurczowe – bisabolol, en-in-dicykloeter, hydroksykumaryny i flawonoidy

·         przeciwzapalne – α-bisabolol, chamazulen, fernazen, flawonoidy, śluz

·         stany zapalne przewodu pokarmowego, pęcherza moczowego, jamy ustnej

·         medycyna ludowa – w celu ułatwienia zaśnięcia dzieciom – olejki eteryczne (apigenina – wpływ na poziom GABA – uspokojenie)

Uwaga! Alergie

Arcydzięgiel lekarski - Archangelicae rad.-Archangelica officinalis - Umbelliferae – baldaszkowate - SKŁAD:

·         olejek eteryczny (do 1,5%): (-)-β-felandren oraz α-pinen, p-cymol...

·         kumaryny: angelicyna, ostol, ostenol, imperatoryna, ksantotoksyna, bergapten

·         kwas walerianowy

Działanie i zastosowanie:

·         aromaticum amaru...