Semestr Zimowy 2012/13
Informacje wstepne
Wyklad: Podstawy Metod Probabilistycznych i Statystyki
dr hab. Janusz Szczepanski, prof. nadzw. UKW
http://www.ippt.gov.pl/~jszczepa
Historia Rachunku Prawdopodobienstwa
(oparte na informacjach z książki Z. Hellwiga)
Rachunek Prawdopodobienstwa jest galezia matematyki.
Podwaliny pod rozwoj tej dziedziny polozyli Francuzi: B. Pascal (1621 – 1662) i P. Fermat (1601 – 1661).
Pascal korespondowal z namietnym hazardzista Chevalierem de Mere (gral w karty i kosci). Chodzilo o opracowanie systemu/strategii żeby wygrywac ...
Ogromne zaslugi polozyl Szwajcar J. Bernoulli (1654 – 1705), „Traktat o sztuce przewidywania” (prawa wielkich liczb), pewne prawidlowosci.
Wyniki Bernoulliego rozwinal Francuz A. de Moivre (1667 – 1754 ) (zagadnienia kombinatoryczne i teoria gier losowych). Opracował szereg twierdzeń.
Impuls do rozwoju Rachunku Prawdopodobienstwa dalo zapotrzebowanie na statystyke (poczatki w epoce kapitalizmu wolnorynkowego). Za ojca statystyki uwaza się W. Petty’ego, dzielo: Rozwazania dotyczace rozmiarow cen ziemi, ludnosci, zabudowan, gospodarki rolnej, manufaktury, handlu, przemyslu rybnego, rzemieslnikow, marynarzy, zolnierzy oraz dochodow panstw, procentow, podatkow, sposobow powiekszania dochodu.
Szybki rozwoj Rachunku Prawdopodobienstwa w XIX wieku, P.S. Laplace (1749 – 1827) szereg osiagniec i twierdzen.
Obok Laplace’a, duze zaslugi polozyl Gauss (1777 – 1855) oraz A.L. Cauchy (1789 – 1857) i S.D. Poisson (1781 – 1840).
Rozwoj szkoly rosyjskej zostal zapoczatkowany przez Eulera (1707 – 1783).
Za tworcow rosyjskiej szkoly Rachunku Prawdopodobienstwa należy uznac P. Czebyszewa (1821 – 1894), a nastepnie A. Markowa (1856 – 1922) i A. Lapunowa (1857 – 1918). Wybitni matematycy rosyjscy zwiazani z rozwojem Rachunku Prawdopodobieństwa to A. Kolmogorow, A. Chinczyn, W. Gliwienko.
W Polsce rozwoj Rachunku Prawdopodobienstwa zapoczątkował H. Steinhaus.
Esta15