WYKŁADY Z EKOLOGII.docx sciagniete.docx

WYKŁADY Z EKOLOGII
Oikos (gr)- dom, miejsce
Logos- nauka o miejscu życia org.
Ekologia- nauka zajmującą się badaniem wzajemnych oddziaływać miedzy org., a środowiskiem
Składniki środowiska osobnika:
• środowisko abiotyczne - materia nieożywiona w środowisku, np. H2O, O2, temp, wilgotność, światło
• środowisk biotyczne- elementy ożywione; oddziaływanie ze wszystkimi osobnikami- konkurencja, drapieżnictwo, pasożytnictwo, kooperacja
Działy ekologii:
autekologia- ekologia org, zajmuje się badaniem wzajemnego oddziaływania środowiska abiotycznego na poszczególne org i odwrotnie
synekologia- dział ekologii, zajmuje się problemami ochrony przyrody i jej zasobom
Pojęcia ekologiczne:
Gatunek- gr organizmów podobnych do siebie o wspólny pochodzeniu, mogący się krzyżować i wydawać płodne potomstwo
Populacja- zbiór osobników jednego gatunku zamieszkujących wspólny obszar, zdolnych do wymiany informacji genetycznych
Biocenoza- zespól populacji rożnych gatunków zamieszkujących dany teren
Biotop- miejsce życia danego org. Obszar będący siedliskiem dla biocenozy lub osobnika
Ekosystem- układ biologiczny składający się z biocenozy i biotopu
Biom- zespól ekosystemów tworzące duże regiony ekologiczne na ziemi(tajga, tundra)
Biosfera- inaczej ekosfera, w której może ostaniec Zycie, czyli zespól wszystkich występujących na ziemi ekosystemów.
- troposfera
-hydrosfera
- litosfera
Nisza ekologiczna- wielowymiarowa przestrzeń obejmująca zespól wszystkich warunków środowiskowych w jakich żyje org.
Środowisko+ genotyp(zespól genów osobnika)= fenotyp(zespól cech osobnika)
Biosferaàbiomàekosystemàbiocenozaà populacjaàgatunekàorganizm
Prawo minimum Liebiga:
Możliwość rozwoju i wzrostu organizmu określa ten składnik, którego jest najmniej w stosunku do zapotrzebowania. Czynnikami ograniczającymi wzrost i rozwój może być: niedobór witamin, wody, pożywienia; u roślin- światła, wody
Prawo tolerancji Snelforda:
Możliwość bytowania organizmu określają minima i maksima czynnika. Niedobór i nadmiar czynnika maja ograniczający wpływ na org.
Zasady uzupełniające prawo Snelforda:
Organizmy mogą mieć szeroki zakres tolerancji w stosunku do jednego czynnika, a wąski w stosunku do innego.
Organizmy o szerokiej tolerancji dla wielu czynników są szeroko rozpowszechnione.
Jeżeli warunki środowiskowe nie SA optymalne dla org. względem jednego czynnika to granice wobec innych mogą być zawężone( azot w glebie)
W przyrodzie organizmy nie zawsze żyją w zasięgu optimum jakiegoś czynnika abiotycznego, gdyż wchodzą w grę czynniki biotyczne- konkurencja, drapieżnictwo itd.
Granice tolerancji i zakres optimum czynnika SA zmienne w <!-- pagebreak --> rożnych warunkach geo. Zmienność geo w obrębie jednego gatunku
Okres rozrodczy należy uznać za okres krytyczny, w którym czynniki środowiskowe maja najbardziej ograniczony wpływ
Tolerancja:
-eury- szeroki zakres, np. eurytermiczny- temp( Wrobel)
-steno- wąski zakres, no stenohydryczny( pstrąg potokowy)
Grupy ekologiczne- organizmy o podobnym stopniu tolerancji w stosunku do określonych czynników środowiska
Gatunki wskaźnikowe- gatunki o wąskim zakresie tolerancji-//-
• kwaśne deszcze- skrzyp
• mało soli mineralnych- borówka
• małe zanieczyszczenie powietrza- mech

Populacja
Rośliny i zwierzęta ograniczone własnym areałem występowania tworzą populacje o różnych zagęszczeniach. Niektóre z nich są rzadkie, inne występują pospolicie. Wielkość i skład populacji oraz ich organizacja uzależnione są od procesów i zmian zachodzących w środowisku.
Populacja – zespół osobników jednego gatunku, wzajemnie na siebie oddziałujących i zamieszkujących określoną przestrzeń, w tym samym czasie, w którym istnieje prawdopodobieństwo krzyżowania się, a więc możliwość wymiany materiału genetycznego.
Siedlisko- miejsce, w którym żyje populacja danego gatunku.
Populacja może rozwijać się tylko w granicach określonych przez pojemność ekologiczną siedliska, na którą składają się przestrzeń, kryjówki, pokarm tak więc każda populacja zajmuje tę samą przestrzeń, która zapewnia jej niezbędne warunki życiowe oraz funkcje, jakie spełnia w ekosystemie, czyli niszę ekologiczną.

Cechy populacji
Każda populacja charakteryzuje się własną organizacją i strukturą, na którą składają się: liczebność osobników o określonej organizacji przestrzennej i socjalnej, proporcje dotyczące rozmiarów, wieku i płci osobników, forma i tempo wzrostu oraz wewnętrzne, takie jak rozrodczość, śmiertelność oraz zmienność genetyczna.
1. Liczebność to liczba osobników składających się na populację zasiedlających określony obszar.
2. Zagęszczenie populacji to liczebność populacji występująca na określonej jednostce powierzchni (lub objętości) np. 1000 świerków/ha, 2 ślimaki/dm3. Liczebność i zagęszczenie zależą od wielkości organizmów. Im organizmy większe, tym populacja mniej liczna i mniej zagęszczona.
3. Rozrodczość – wytwarzanie w populacji nowych osobników. Miarą rozrodczości jest liczba potomstwa produkowanego w określonym czasie. Wskaźnikiem rozrodczości jest stosunek liczby nowo urodzonych osobników w określonym czasie do liczebności całej populacji. <!-- pagebreak -->
4. Śmiertelność – jest to proces przeciwstawny rozrodczości i oznacza liczbę osobników umierających w określonym przedziale czasu. Wskaźnikiem śmiertelności jest stosunek liczby osobników umierających w określonym czasie do liczebności całej populacji.
5. Przeżywalność jest odwrotnością śmiertelności. Dane dotyczące przeżywania przedstawia się w formie krzywych przeżywania tj. krzywych pokazujących procent osobników przeżywających w zależności od czasu mierzonego ich wiekiem. Wyróżnia się trzy krzywe przeżywania które różnią się między sobą zmiennością prawdopodobieństwa przeżycia osobnika w różnych stadiach wiekowych.
Krzywa typu I – prawdopodobieństwo przeżycia jest wysokie w młodym wieku i dojrzałym i zmniejsza się gwałtownie u osobników starych. Jest charakterystyczna np. u człowieka, większości afrykańskich kopytnych.
Krzywa typu II – jest charakterystyczna dla populacji, w których prawdopodobieństwo przeżycia osobnika jest stałe (niezależne od wieku) np. zgromadzone w glebie nasiona z wielu populacji roślin.
Krzywa typu III –jest charakterystyczna dla populacji, którą cechuje wysoka śmiertelność w okresie młodocianym, a jednocześnie znaczna przeżywalność w wieku zaawansowanym, np. u ryb morskich produkujących miliony jaj, z których zaledwie przeżywa niewielka część i rozwija się w dorosłe osobniki.
Śmiertelność może być uwarunkowana przyczynami środowiskowymi, osobniczymi, populacyjnymi i biocenotycznymi

Rozprzestrzenianie – polega na przemieszczaniu się osobników między populacjami. Istnieją trzy formy rozprzestrzeniania się:
• emigracja – jednokierunkowy ruch osobników na zewnątrz, opuszczanie populacji;
• imigracja - jednokierunkowy ruch osobników do wewnątrz, przybywanie nowych osobników spoza populacji;
• migracja – ruch dwukierunkowy, przemieszczanie się osobników między populacjami


Struktura populacji :
W obrębie populacji obserwuje się znaczne zróżnicowanie poszczególnych osobników, co przejawia się w postaci struktury wiekowej, płciowej, przestrzennej i socjalnej.
Struktura wiekowa – jest wyrażana przez względną liczbę osobników należących do określonych grup wiekowych. Wyróżnia się populacje:
rozwijające się,
ustabilizowane,
wygasające
Struktura płciowa – stanowi najprostszą formę struktury demograficznej populacji. Jest charakterystyczna dla gatunków, które wykazują dymorfizm płciowy i obejmuje zależności między liczbą samic i samców. Struktura nie dotyczy osobników populacji obojnaczych np. dżdżownica, winniczek lub jednopłciowych mp. Mszyce. <!-- pagebreak -->
Struktura przestrzenna związana jest z rozmieszczeniem osobników populacji na danym obszarze. Wyróżnia się trzy typy rozmieszczenia organizmów w terenie:
Równomierne np. rośliny w sadzie, pingwiny w kolonii;
Losowe np. niektóre gatunki drzew wiatropylnych w lesie mieszanym;
Skupiskowe np. kolonie nietoperzy, dęby, mszyce.
Struktura socjalna- związki socjalne w obrębie populacji. Obejmuje różnorodne zależności organizacyjne występujące w zorganizowanych społeczeństwach np. termitów oraz te, które zachodzą w przypadkowo powstających skupiskach organizmów np. nietoperzy podczas noclegu. Organizacja socjalna u kręgowców oparta jest na trzech zasadach :zachowania terytorium, dominacji i przewodzenia. W grupowym życiu kręgowców np. ssaków, ptaków formę organizacji stanowi dominacja lub hierarchia socjalna. Organizacja hierarchiczna wiąże się z terytorializmem. Przewodnictwo polega na kierowaniu stadem np. u wilków do jednego osobnika lub większej grupy osobników np. renifery.
Najwyższe formy rozwoju organizacji socjalnej występują u owadów społecznych: pszczół, mrówek termitów. Występuje zjawisko zróżnicowania budowy osobników tzw. polimorfizm i przystosowania do pełnienia określonych funkcji w społeczeństwie np. u błonkówek (robotnica, żołnierz, królowa
Interakcje pomiędzy populacjami
Jeden gatunek może wpływać na drugi w sposób pośredni, przez modyfikację środowiska oraz wprost, przez działanie bezpośrednie. Wyróżnia się wiele typów wzajemnych stosunków między populacjami dwóch gatunków neutralizm, konkurencja, drapieżnictwo, pasożytnictwo, mutualizm, protokooperacja, komensalizm i amensalizm. Wszystkie interakcje, oprócz neutralizmu, można podzielić na ujemne (antagonistyczne) i dodatnie (nieantagonistyczne).
Neutralizm – dotyczy sytuacji, gdy populacje nie wpływają na siebie, ponieważ pod względem ekologicznym są sobie obojętne. Zjawisko to występuje w przyrodzie niezwykle rzadko.
Interakcje antagonistyczne
Amensalizm – jest takim rodzajem antagonizmu, który polega na tym, że straty ponosi jedna z populacji, podczas gdy druga nie ponosi strat ani nie osiąga korzyści. Jest to oddziaływanie jednej populacji na drugą przez wydzielanie rozmaitych związków chemicznych hamujących lub pobudzających wzrost sąsiednich gatunków. Przykładem amensalizmu jest zjawisko tzw. dodatniej allelopatii to znaczy, gdy dawca pozytywnie wpływa na rozwój biorcy np. łubin pozytywnie wpływa na rozwój <!-- pagebreak --> ziemniaków. Ujemna allelopatia polega na szkodzeniu wydzielinami innym roślinom np. zjawisko hamowania wzrostu chwastów przez niektóre rośliny uprawne.
Konkurencja – zachodzi wtedy, gdy dwie populacje różnych gatunków o tych samych wymaganiach życiowych, zajmują tę samą przestrzeń i korzystają z tych samych zasobów będących w ilości niedostatecznej np. zwierzęta roślinożerne: antylopa, zebra, bawół. Konkurencja zaznacza się także między osobnikami tego samego gatunku lub gatunków blisko spokrewnionych. Interakcja konkurencyjna powoduje, że zmienia się gęstość populacji obu gatunków oraz dostosowanie osobników do eksploatacji zasobów.
Drapieżnictwo – jest zależnością, w której populacja jednego gatunku odnosi korzyści (drapieżca), przynosząc szkodę drugiej (ofiara). Drapieżca wykrywa ofiarę, chwyta ją, zabija i zjada. Jest do interakcja która ogranicza liczebność i rozmieszczenie populacji ofiar, wpływa na strukturę i organizację grup wielogatunkowych, ma znaczenie selekcyjne i prowadzi do wielu przystosowań.
Pasożytnictwo – to negatywny typ zależności między żywicielem a pasożytem. Pasożyt żyje kosztem gospodarza i działa na jego szkodę, sam nie mogąc utrzymać się przy życiu. Pasożytnictwo dzielimy na zewnętrzne i wewnętrzne.
Pasożyty zewnętrzne (ektopasożyty) żyją na powierzchni ciała gospodarza np. kleszcze, pchły, pijawki natomiast pasożyty wewnętrzne (endopasożyty) żyją wewnątrz gospodarza np. bakterie wywołujące choroby u człowieka (gruźlicę, błonicę, czerwonkę; u roślin mokrą zgniliznę ziemniaka.
Interakcje nieantagonistyczne
Komensalizm – jest stanem, w którym ze współwystępujących populacji dwóch gatunków jedna odnosi korzyści, a druga ani nie ponosi strat, ani nie osiąga korzyści np.hiena, szakal czy sęp korzystające z resztek upolowanej przez lwa zdobyczy lub otwory i zagłębienia w ciele organizmów morskich gąbek, koralowców służące za schronienie olbrzymiej liczbie małych morskich skorupiaków czy pierścienic.
Protokooperacja – współżycie dwu gatunków czerpiących korzyści ze swej obecności, ale nie będących całkowicie od siebie uzależnionych. Przykładem mogą być wspólne łowy pelikanów i kormoranów zapędzających ryby na płycizny lub wielogatunkowe stada dużych afrykańskich roślinożerców wspólnie wypatrujących niebezpieczeństwa.
Mutualizm – ścisła współzależność dwu różnych gatunków czerpiących obopólne korzyści, <!-- pagebreak --> przy czym jeden gatunek nie jest zdolny do życia bez obecności drugiego np. wiele gatunków grzybów kapeluszowych dojrzewa tylko wtedy, gdy grzybnia ich wyrasta w sąsiedztwie korzeni drzew, np. maślak – sosna, koźlarz – brzoza, borowik –dąb.
Biocenoza
Biocenozą nazywamy grupę populacji współwystępujących w określonym miejscu (zajmują określone nieożywione środowisko) i czasie. Stanowi ona biotyczną (zespolenie istot żywych) część ekosystemu. Właściwości biocenozy wynikają z oddziaływań między osobnikami z różnych populacji, takich jak konkurencja, drapieżnictwo, pasożytnictwo czy mutualizm.
Wyróżniamy biocenozy:
sztuczne np. biocenozę stawu hodowlanego, pola, sadu, pastwiska – w powstaniu których uczestniczył człowiek,
naturalne np. biocenozę morza, rzeki torfowiska.
Biocenoza charakteryzuje się specyficzną organizacją, zachodzącymi procesami oraz występującymi związkami.
Na początku XX w. strukturę i organizację porównywano do organizmu, dlatego uważano biocenozy za superorganizmy, które żyją, umierają i podlegają ewolucji. Obecni ten sposób rozumienia biocenozy został zastąpiony podejściem indywidualistycznym, czyli biocenozę traktuje się jako zbiór populacji w którym wszystkie właściwości mogą być wyjaśnione przez procesy odbywające się na poziomie osobniczym.
Wyróżnia się kilka zasadniczych cech biocenozy:
1. jedność biotopu i biocenozy – wszystkie elementy biotyczne i abiotyczne są ze sobą powiązane i wpływają na siebie;
2. warunkiem trwałej i samodzielnej egzystencji biocenozy w przyrodzie jest z istnienie trzech współzależnych biologicznie grup organizmów: producentów, konsumentów i reducentów, powoduje, że w biocenozie utrzymuje się zamknięty obieg materii;
3. organizacja biocenozy – zintegrowany układ oparty na wielostronnych powiązaniach pokarmowych i konkurencyjnych pomiędzy poszczególnymi kompenentami. Organizacja wynika w rozmaitości gatunków, stosunków ilościowych, interakcji, struktury troficznej opartej na łańcuchach i sieciach pokarmowych, strukturę przestrzenną;
4. autonomia biocenozy – związana z jej odrębnością terytorialną, organizacją wewnętrzną oraz powiązaniami i wzajemnymi uwarunkowaniami wszystkich komponentów;
5. względna równowaga biocenotyczna (stabilizacja układu) wyrażająca się względnie stałym składem gatunkowym i równowagą stosunków wewnętrznych, będących wynikiem adaptacji organizmów do przeciętnych warunków środowiska;
6. sukcesja ekologiczna – proces ciągłych kierunkowych, sekwencyjnych zmian struktury gatunkowej. Wynika ze stopniowego rozwoju zwiększania integracji komponentów <!-- pagebreak --> oraz dostosowania się do zmieniających się warunków środowiska.

Termin sukcesja został po raz pierwszy użyty do opisania zmian zachodzących w biocenozie opuszczonych pól uprawnych we wschodniej części Ameryki Północnej. Sekwencja biocenoz następujących po sobie po ugorowaniu pól okazała się możliwa do przewidzenia i postępowała od zbiorowiska zdominowanego przez trawy, przez dominację roślin zielonych, do zbiorowisk krzaczastych i leśnych (głównie klony, dęby, sosny). Sekwencja biocenoz następujących po sobie nazywa się serą lub serią
Struktura biocenoz - różnorodność gatunkowa biocenozy zależy od liczby gatunków tworzących ją, a także od tego, jak zróżnicowane są liczebności populacji poszczególnych gatunków. Każda biocenoza charakteryzuje się strukturą:
1. troficzną (pokarmową),
2. przestrzenną (pionową i poziomą),
3. dominacji.
Przez strukturę troficzną biocenozy należy rozumieć powiązania pokarmowe pomiędzy jej elementami strukturalnymi tj. producentami, konsumentami i reducentami. Dzięki istnieniu tych trzech ekologicznych grup organizmów biocenozy są samowystarczalne.
Producenci – organizmy samożywne (autotroficzne), które są zdolne do wytwarzania (produkowania) materii organicznej w procesie fotosyntezy lub chemosyntezy. Są to wszystkie rośliny zielone oraz bakterie fotosyntetyzujące i chemosyntetyzujące; w niektórych ekosystemach producenci nie występują, np. w jaskiniach, które są zasilane w materię organiczną z zewnątrz. W ekosystemach lądowych grupę producentów stanowią przede wszystkim rośliny; w oceanach – glony tworzące fitoplankton. Produkcja w oceanach zachodzi w górnych warstwach wody, na glębokościach, do których dochodzi światło słoneczne.
Konsumenci – organizmy cudzożywne (hetrotroficzne), głownie zwierzęta przystosowane do pobierania (konsumowania) gotowej materii organicznej wyprodukowanej przez rośliny lub zawartej w tkankach zwierząt. Zalicza się do nich zwierzęta:
roślinożerne – fitofagi,
mięsożerne – zoofagi,
saprofagi – odżywiające się martwą materią organiczną.
Wśród konsumentów wyróżniamy grupy:
Konsumenci I rzędu – organizmy odżywiające się pokarmem roślinnym, a więć roślinożercy i pasożyty roślinne,
Konsumenci II rzędu – organizmy rozwijające się kosztem organizmów roślinożernych, a więc drapieżcy, pasożyty zwierzęce,
Konsumenci III rzędu – organizmy odżywiające się mięsożernymi konsumentami II rzędu.
• Reducenci( destruenci)- bakterie, grzyby rozkładające martwą materię organiczną na proste substancje <!-- pagebreak --> nieorganiczne

Najwyższą wydajność ekologiczną maja producenci
Szereg organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda poprzedzająca grupa (ogniwo) jest podstawą pożywienia następnej określa się jako łańcuch troficzny, czyli pokarmowy.
Wyróżnia się dwa podstawowe typy łańcuchów troficznych:
• Spasania- producenci( roślina zielona)àkonsumenci I ( ślimak)à konsumenci II ( ptak)
• Detytrusowy- martwa materia organicznaà mikroorganizmy( grzyby)
• Pasożytów- latà pchłaà org. pasożytujące na pchle

Reducenci (destruenci) – organizmy heterotroficzne (bakterie i grzyby), które rozkładając i redukując substancje organiczne (pochodzenia roślinnego i zwierzęcego) powodują ich mineralizację. Przetworzona (zredukowana) martwa materia organiczna jest przyswajana w postaci prostych związków nieorganicznych (mineralnych ) przez producentów.
Proste łańcuchy pokarmowe w przyrodzie występują rzadko. Spotykamy się z sieciami zależności pokarmowych, czyli złożonymi relacjami pokarmowymi między gatunkami. Każdą biocenozę można zobrazować za pomocą sieci zależności pokarmowych.
Przepływ energii i materii zachodzący w łańcuchu pokarmowym prowadzi do powstania w biocenozie określonej struktury troficznej, charakterystycznej dla poszczególnych ekosystemów (jeziora, lasu, łąki, rafy koralowej
Człowiek w łańcuchu pokarmowym jako konsument 4 rzędu:
martwa materia organicznaàwiciowceàokońàszczupakàczłowiek

Ekosystem
Ekosystem – zespół żywych organizmów tworzących biocenozę łącznie ze wszystkimi elementami środowiska nieożywionego, czyli z biotopem, w którym wzajemnie na siebie oddziaływają żywe organizmy i nieożywiona część środowiska. Zawiera cztery składowe: substancje abiotyczne, producentów, konsumentów i destruentów. Przy stałym dopływie energii promienistej ekosystem dysponuje możliwościami podtrzymania swego bytu.
Twórcą koncepcji ekosystemu był Tansley. W 1935 r. zdefiniował on ekosystem jako układ ekologiczny obejmujący wszystkie zwierzęta i rośliny występujące na określonym obszarze wraz ze środowiskiem fizycznym i chemicznym, w którym organizmy te żyją i z którym pozostają we wzajemnych zależnościach. Współcześnie ekosystem definiuje się opierając się na procesach przepływu energii i krążenia materii w układzie.
Składniki ekosystemu
Ciała wszystkich żywych organizmów występujących na określonej jednośce powierzchni tworzą pewną ilość biomasy, nazywanej w ekologii stanem biomasy. Biomasa wyrażana jest w jednostkach energii (np.J.m-2) lub tzw. suchej masie (np.tony.ha-1) na jednostkę powierzchni w przepadku środowiska lądowego <!-- pagebreak --> lub jednostkę objętości dla środowiska wodnego. Ogromną część biomasy w ekosystemach lądowych stanowią rośliny. W skład biomasy wchodzą cale ciała organizmów, nawet jeśli ich części są martwe. Szybkość z jaką biomasa wytwarzana jest przez producentów w określonej jednosce powierzchni nazywamy produkcją pierwotną ekosystemu. Wyraża się ją w jednostkach energii lub suchej masy materii organicznej.
Całkowita ilość energii, jaka jest wiązana przez producentów w procesie fotosyntezy, nazywa się produkcją pierwotną brutto. Część tej produkcji (respiracja) zużywana w procesach życiowych producentów i rozpraszana w postaci ciepła staje się niedostępna dla innych organizmów w ekosystemie. Różnica między produkcją brutto i respiracją nazywa się produkcją pierwotną netto i jest tą częścią produkcji pierwotnej brutto, która może zostać skonsumowana przez organizmy heterotroficzne (bakterie, grzyby, zwierzęta). Produkcja biomasy heterotrofów nazywa się produkcją wtórną.
Obecność lub brak producentów w ekosystemie są podstawą do podziału ekosystemów na autotroficzne (99,9% ekosystemów) i heterotroficzne.
Ekosystem autotroficzny – podstawą jego funkcjonowania jest obecność światła i materia organiczna zwana autochtoniczną, wytwarzana przez rośliny zielone. Materia zapewnia samowystarczalność i niezależność ekosystemu np. las, torfowisko,łąka staw itp.
Ekosystem heterotroficzny – ekosystem niepełny, niesamowystarczalny, pozbawiony producentów, w którym materia pochodzi z zewnątrz np. jaskinia gdzie brak światła uniemożliwia występowanie roślin.

Naturalny ekosystem stanowi układ otwarty i funkcjonuje dzięki przepływowi energii i krążeniu materii. Najważniejszym źródłem energii w ekosystemach jest energia słoneczna



1.Schemat przepływu energii przez ekosystem.
ATMOSFERA R
Energia słoneczna
R ( straty energetyczne)
R - respiracja


PRODUKCJA K I <!-- pagebreak --> KII KIII
(produkcja pierwotna ( roślinożercy) ( drapieżcy) ( pasożyty)
brutto)

REDUCENCI

AKUMULACJA
Mamy tu do czynieniea z łańcuchem spasania i łańcuchem detrytusowym.

Sukcesja ekologiczna- proces kierunkowych zmian prowadzących do stopniowego przekształcenia ekosystemów, a takim kierunku, że ekosystemy o mniejszej różnorodności ekologicznej przekształcają się w coraz bardziej złożone:
• Pierwotna- zachodzi na terenie wcześniej niezajętym przez żadną biocenozę
( piaszczyste plaże)
• Wtórna- zachodzi na terenie wcześniej zajętym przez biocenozę, która została zniszczona( ugory)

Stadia sukcesji:
• Stadium pionierskie
• Stadium przejściowe ( sera)
• Stadium końcowe ( klimaks)



W trakcie sukcesji ma miejsce ciągła wymiana gatunków roślin i zwierząt. Gatunki, które miały duże znaczenie w początkowych etapach zmian tracą je w stadium klimaksu. Wzrasta biomasa i zwiększa się różnorodność gatunkowa. Wzrost różnorodności gatunkowej stabilizuje ekosystem, który ma większe możliwości buforowania (neutralizowania) wpływów środowiska abiotycznego. W chwili zbliżania się do stadium klimaksu, osiągana jest równowaga między środowiskiem biotycznym i abiotycznym.


KRĄŻENIE MATERII I PRZEPŁYW ENERGII <!-- pagebreak -->
Dział zajmujący się tym problemem to bioenergetyka.
Energia - zdolność do wykonywania pracy ,np.: ruch, oddychanie, transport asymilantów, wszystkie te czynności są związane z wydatkowaniem energii. Energia może być chemiczna, mechaniczna, cieplna.
Bioenergetykę rozwoju ekosystemu ocenia się na podstawie stosunku produktywności pierwotnej, czyli tempa fotosyntezy całkowitej (P), do oddychania biocenozy – resp...