Marketing Wewnętrzny:
J. Kamińska, def. Market. Wewnętrznego w bibliotece.- system sposobów postępowania i zachowywania bibliotek jako organizacji zorientowanej na interesy i oczekiwania potencjalnych zatrudnionych pracowników. Konsekwencją tej zasady w praktyce jest postrzeganie potencjalnych i zatrudnionych osób jako jej klientów których oczekiwania są dla biblioteki ważne jak zaspokajanie potrzeb czytelników.
5 założen m.w.:1. każdy pracownik w bibliotece jest potrzebny i jest jej wewnętrznym klientem2 pracownicy są nawzajem dla siebie klientami wewnętrznymi3. biblioteka jako instytucja jest otwarta na potrzeby oczekiwania i interesy klientów wew. i zew4 klienci biblioteki kształtują jej wizerunek, dbają o jej rozwój5. biblioteki powinny dbać o swoich potencjalnych klientów wew. czyli przyszłych pracowników
Fazy wprowadzenia MW:
Rozpoznajemy w niej potrzeby i motywy działania. Stopień satysfakcji pracownika z produktu ( za pomocą badań )
Należy zbadać: strukturę organizacyjną, system komunikacji wewnętrznej, strukturę demograficzną zespołu, system: motywacyjny, wynagrodzeń, szkolenia, warunki techniczno lokalowe.
Narzędzia: Ankieta +wywiad
Cel: Dzięki danym z badań możemy dokonać oceny sytuacji aktualnej
Cel: zdefiniowanie obszarów problemowych; ustalenie obszarów oczekiwań pracowników dot. Pracy; konfrontujemy ze stanem aktualnym i wyznaczamy kierunek zmian
Obszar wyznaczania zachowań i postaw pracowników, które wymagają zmian, np. sposób postrzegania wykonywanych działań, zadań, sposób traktowania użytkownika, badanie relacji między agendami biblioteki
Zdefiniowanie grup docelowych pracowników – podzielić ich w taki sposób , który pozwoli na ukierunkowanie działania (kierownicy działu, poszczególnych działów pracownicy)
Podział ze względu na funkcje (dział opracowania, gromadzenia magazynu) pracownicy działu obsługi, zaplecza, służb administracyjnych.
Dokonać hierarchizacji problemów: które należy już rozwiązać a które mogą poczekać
Definicja sponsoringu:
Sponsoring formą pomocy dla instytucji lub osoby fizycznej
Sponsoring opiera się na zasadzie: dają i oczekują (tym różni się od działalności charytatywnej)
Sponsoring przynosi korzyści dla:
· Sponsora
· Sponsorowanego
· Adresat zaangażowania sponsorowanego, np. uczestnik w imprezie sponsorowanej, która mogłaby się bez sponsora nie odbyć
Typologia sponsoringu bibliotecznego:
· Forma i rodzaj sponsorowanego podmiotu:
sponsoring instytucjonalny – biblioteka jest instytucją rozpoznawalną, bez wyraźnego celu
sponsoring projektowy – przekazywanie pieniędzy, usług na konkretny cel
sponsoring osobowy – obiektem sponsorowanym może być sam bibliotekarz (np. szkolenia, konferencje)
· Ze względu na osobowość prawną:
Bezpośredni – jeśli biblioteka jest instytucją samoistną
Pośredni – sponsorowana jest biblioteka która nie ma osobowości prawnej – stanowi część jakiejś instytucji
· Kryterium przedmiotowe
Pieniężny
Rzeczowy- rzeczy ruchome z góry określone przez sponsora
Usług
· Sponsoring imienny i emblemantowy
Nazwa sponsora jest umieszczana na konkretnych rzeczach – sprzęcie, książkach
Emblemat umieszczane jest logo sponsora
· Sponsoring online
Biblioteka jest dobrym miejscem dla sponsora jako miejsce publiczne, przyciągające zróżnicowaną klientele. Jak zdobyć sponsora? Warto kierować się do lokalnych firm, łatwiej zdobyć sponsora w małej firmie niż dużej.
1) Etap selekcji imprezy- etap przygotowań , sponsor dokonuje wyboru imprezy. Porównanie między imprezami (ranga, zasięg, liczba uczestników), porównuje korzyści (ile materiałów reklamowych np. zaproszenia, katalogi, gdzie umieszczone reklamy, czy będzie głównym sposnsorem czy współsponsorem, czy pozyskano innych sponsorów i jakich- towarzystwo innych może nobilitować, ale można z kimś nie chcieć współsponsorować).
Biblioteka- plan imprezy, oczekiwania wobec sponsora. Przygotowywanie pisma przewodniego- skierowane do sponsora, szacunkowy koszt imprezy, konkretna propozycja dla sponsora (najlepiej prosić o konkretne wsparcie w zamian za konkretne korzyści). W piśmie bardzo konkretnie opisać imprezę, instytucję itp.
2) Etap II- pojawienie się warunków umowy- sponsor chce określić zobowiązania wobec niego (ekspozycja logo, warunki finansowe, warunki współpracy). Biblioteka- negocjacja terminów umowy sponsoringowej,]
3) Etap III podpisywanie umowy sponsorowanej
4) Etap IV- dostarczenie materiałów promocyjnych
Sponsor musi dbać o terminy, może poprosić o próbne wydruki, Biblioteka przedstawia materiały próbne na prośbę sponsora
5) Etap V- dopilnowanie wykonania umowy
6) Etap VI- weryfikacja działań/ sponsor- ocenia wywiązanie się z umowy/ biblioteka- podziękowania, sprawozdania, listy
Świadczenia:
- wszystko co związane z reklamą
- logo na materiałach reklamowych imprezy (na wszystkich), długopisy, breloczki, zakładki do książek,
-reklama sponsora, jego logo, link do jego strony WWW
- wystąpienie sponsora podczas konferencji, firma oferuje systemy biblioteczne
-kwestia honorowania sponsora – dyplomem, statuetką
Karty biblioteczne – na jednej stronie biblioteka, użytkownicy, na drugiej logo sponsorów i firm pokrewnych.
I. Możliwość wykorzystania badań marketingowych w bibliotekach (podejście dr Marii Wojciechowskiej)Badania marketingowe pierwszy etap pierwszej fazy działalności marketingowejZawsze badania powinny poprzedzać inne działania. Inaczej możemy obrać złą strategię. Biblioteka funkcjonuje dla środowiska, środowisko podlega zmianom i różnym wpływom, dzięki którym zmienia się ich styl, zainteresowania, zmieniają się także technologie. Aby więc biblioteka dobrze funkcjonowała musi dostosowywać się do tych zmian, reagować na nie. Stąd potrzeba prowadzenia badań marketingowych. Należy je przeprowadzać regularnie, w stosunku do potrzeb otoczenia – intensywności zmian, częstotliwości tych zmian.
1)Definicje badań marketingowych według Amerykańskiego Towarzystwa Marketingowego• Systematyczne zbieranie, przetwarzanie i analiza danych odnoszących się do problemów dotyczących marketingu, dóbr i usług.
2) Funkcje badan marketingowych-deskryptywna - (scharakteryzowanie, opisanie sytuacji elementów występujących w bliższym lub dalszym otoczeniu biblioteki); identyfikacja naszych użytkowników, partnerów biblioteki (chodzi o otoczenie w którym przyszło nam działać); opisujemy pewne zjawiska ekonomiczne, społeczne, które mogą mieć wpływ na bibliotekę – poznajemy warunki życia naszych klientów, czytelników, np. zniżki dla bezrobotnych, pomoc, należy zbadać z jaką grupą zawodową mamy do czynienia.
-eksplikacyjna – identyfikacja pewnych zależności występujących w najbliższym otoczeniu – np. zależności między godzinami odwiedzin, a ich (użytkowników) wiekiem (jeśli wiele dzieci przychodzi w pewnych godzinach organizujemy zajęcia dla nich). Jeżeli czytelnicy przychodzą pieszo – może zmienić godziny pracy biblioteki. Zależność między wzrostem statusu materialnego ludności, a wzrost lub spadek zainteresowania biblioteką.
-prognostyczna- tworzymy prognozę na przyszłość; co może się zdarzyć?- funkcja innowacyjna- wprowadzenia zmian do działań marketingowych;- funkcja kontrolna- ocena zasadności i skuteczności działalności marketingowej
Co możemy zbadać:- zasada organizacji pracy,- metody współpracy,- poziom i różnorodność usług,
Badania marketingowe składają się z etapów:1. Określenie problemu badawczego2. Cel badania – co chcemy uzyskać3. Wybieramy najskuteczniejszą metodę badawczą4. Raport, wyciągamy wnioski
Rodzaje badań marketingowych:a) kryterium przedmiotowe- badanie marketingowe klientów, usług, konkurencji, działań bibliotecznychb) kryterium rodzaju i źródeł informacji:- badania wtórne,- badania pierwotnec) kryterium rodzaju pozyskiwania informacji:- badania ilościowe- badania jakościowed) kryterium typu i szczegółowości decyzji:- badania o charakterze eksploracyjnym- badania o charakterze ekplanacyjnym- określony cel, konkretne badania
Marketing internetowy, marketing 2.0 Sfery bibliotekarstwa nie ominęła ta tendencja- na rynku istnieją usługi biblioteczne, informacyjne. Biblioteka musiała zmienić podejście do działań marketingowych- wykorzystuje sieć internetową. Dostęp do Internetu w bibliotekach, posiadanie własnej strony, itp. Wykorzystanie Internetu- droga do biblioteki otwartej- badanie, planowanie, potem realizacja, następnie analiza- te same etapy w przepadku marketingu internetowego. Podstawa- rozpoznanie, przewidywanie potrzeb użytkowników. Internet- możliwy bezpośredni kontakt z potencjalnymi odbiorcami, promocja- szybko zawiadamiania się o różnorakiej działalności. Inaczej o rynku- rynek sprzedawcy oferują swoje usługi, produkty, w większości też o charakterze elektronicznym. Nabywcy poszukują głównej informacji, określają konkretne usługi itp. Na rynku elektronicznym wszystko się zmienia dynamiczniej. Oferuje różne rodzaje usług: 1) strony WWW- własna witryna 2) poczta elektroniczna- narzędzie do marketingu wirusowego 3) listy dyskusyjne 4) blogi 5) reklamy w Internecie, linki do biblioteki Nie wolno zaprzestać tradycyjnych działań, mają się wzajemnie uzupełniać, informacje o biblioteka- katalogi on-line- najistotniejsze dla czytelnika. Strony WWW bibliotek: 1) Są różnorodne, zależy od środków wykorzystywanych przy tworzeni, od koncepcji rozmieszczenia informacji, grafiki, funkcjonalności 2) wspólne- klasyczny schemat strony interntowej biblioteki: podstawowe informacje o bibliotece- historia biblioteki, struktura organizacyjna, dane adresowe, kontakt, godziny otwarcia, godziny pracy poszczególnych działów, - informacje o zbiorach - dostęp do baz - zasady udostępniania - katalogi -informacje o działalności kulturalnej, promocyjnej - galeria -wystawy wirtualne - informacje o usługach - polecane linki. Strona internetowa biblioteki to jej wizytówka, powinna być uaktualniana. Statystyka strony internetowej- kto korzysta, jak długo, jakie zapytania, można to wykorzystać, poddać analizie, wyciągnąć wnioski Często mniejsze nie posiadają własnej strony- podstrona na stronie gminy.
M.Konieczny