1. Co łączy, a co dzieli dwie dyscypliny wiedzy – socjologię i pedagogikę?
Dwie różne, a jednocześnie bardzo podobne do siebie dyscypliny wiedzy. Zdecydowanie mogę posunąć się do daleko idącego stwierdzenia mianowicie, że pedagogika i socjologia należą do nauk humanistycznych, społecznych.
Pedagogika jest przede wszystkim nauką zajmującą się wychowaniem. Wychowanie, kształcenie, nauczanie, opieka to podstawowe zagadnienia z dziedziny, jaką jest pedagogika. Zagłębiając się w temat, można bardzo szybko dostrzec, że pedagogika to doskonała organizacja przebiegu nauczania. Ponadto ta nauka jest sztuką w tworzeniu skutecznych zabiegów dydaktyczno-wychowawczych.
W socjologii natomiast możemy zapoznać się z badaniami, które mają na celu poznanie procesów oraz struktur łączących ludzi. Kolejno poznanie relacji międzyludzkich jak i również zmian, jakie zachodzą w społecznościach. Możemy tu mówić o tym, że w socjologii człowiek istnieje, jako część procesu społecznego. Warto zaznaczyć, że socjologia to nauka złożona, a w zaistniałej sytuacji podzielono ją na specjalizacje: historia socjologii, praca socjalna, antropologia społeczna, medycyny, miasta, nauki, religii, socjologia dewiacji, prawa, wsi i rolnictwa.
Socjologia jak i pedagogika badają podobne elementy naszej rzeczywistości. Mam tu na myśli badania nad pewnymi zjawiskami, badania grup osób, społeczności w obrębie jakiegoś tematu badań.
Przykładowo socjologia zbada rozmiar zjawiska alkoholizowania się Polaków, natomiast pedagogika poruszy problem alkoholizowania się młodzieży szkolnej. To zarazem przykład dający dowód na wiele wspólnego, łączącego owe dyscypliny naukowego poznania rzeczywistości.
Literatura:Aronson Elliot: Człowiek istota społeczna . PWN 2000 r.
2. Jakie znają Państwo sposoby zbierania danych wykorzystywane w badaniach społecznych? Jakiej problematyce badawczej odpowiada każda z tych technik?
Do wiodącej metody, którą można wykorzystać w badaniach społecznych zaliczyłabym:
1. Sondaż diagnostyczny
Sondaż diagnostyczny jest z pewnością najczęściej wykorzystywany w badaniach społecznych. Do niego zalicza się takie techniki jak: wywiad/rozmowa i ankieta/kwestionariusz.
Za pomocą wywiadu można badać takie problematyki badawcze jak: stosunek populacji do jakiegoś zjawiska. z tym, że wywiad raczej jest jawna techniką, oraz bezpośrednią. Natomiast ankiety mogą być przekazywane ankietowanym drogą mailową, telefonicznie lub w formie papierowej. Ankieta często jest anonimowa.
Za pomocą ankiety można badań zjawiska, analizować opinie i poglądy na różne nieograniczone tematycznie kwestie.
Uważam, że każda z wspomnianych technik: wywiad i ankieta mogą badać tą samą problematykę badawczą, różnią się jedynie sposobem zdobywania informacji.
Techniki te odpowiadają więc takim problemom badawczym jak wszelkie zagadnienia społeczne: uzależnienia, poglądy polityczne, poglądy religijne, dewiacje społeczne: alkoholizm, narkomania, przestępczość itd.
3. Proszę sobie wyobrazić, że chcą Państwo przeprowadzić badanie na temat:Tolerancja wśród uczniów szkoły podstawowej. Jaką technikę by Państwo wybrali i dlaczego?
Najwłaściwiej należałoby wykorzystać kilka technik analizując zagadnienie tolerancji uczniów. Ponieważ wśród sześciu klas szkoły podstawowej mamy do czynienia z dużą różnicą wiekową: z całkiem małymi dziećmi, rozpoczynającymi dopiero naukę szkolną, oraz z uczniami starszych klas, jak np. 5-6 klasa (a więc różnice wśród rozwoju psychicznego i społecznego dzieci).
Przede wszystkim nie bazowałabym jedynie na ankiecie dla uczniów, ponieważ nie każdy uczeń szkoły podstawowej (szczególnie klas początkowych) jest w stanie odpowiedzieć na poszczególne pytania kwestionariusza ankiety w sposób rzetelny i wyczerpujący. Dlatego też wśród uczniów klas 1-4 zastosowałabym technikę obserwacji. Pedagodzy w ten sposób mogą dojść do kilku ważnych wniosków. Można obserwować zachowania dzieci nie tylko w klasach, ale zwłaszcza podczas przerw międzylekcyjnych. Poprosiłabym także o udział w obserwacji takich pracowników jak:
a. osoba pracująca w szatni,
b. na stołówce,
c. osoba dbająca o czystość toalet,
d. osoba pracująca w świetlicy.
Ci pracownicy mogą w sposób szczególny obserwować to, co dzieje się poza zasięgiem nauczyciela, lub gdy dzieci kończą lekcje, a jeszcze nie opuściły terenu szkoły.
Jako pedagog obserwowałabym nie tylko najmłodszych uczniów, ale również pozostałe dzieci wyższych klas. Dodatkowo zastosowałabym technika ankiety dla uczniów klas 5-6. W szczególnych sytuacjach użyłabym również wywiadu. Wywiad przeznaczyłabym dla osób, które uważają, że są przejawy nietolerancji wobec ich osób. Dodatkowy wywiad skierowałabym w grupę rodziców uczniów.
Pozostając jednak przy kwestii tolerancji wśród uczniów, wykorzystałabym technikę obserwacji oraz ankiety.
4. Jak Państwo wiedzą, początkowo na polskim gruncie przyjęło się stosować termin socjologia wychowania. Z czasem, wraz z pojawieniem się tłumaczeń tekstów anglojęzycznych, upowszechniło się określenie socjologia edukacji. A przecież edukacja i wychowanie nie oznaczają dokładnie tego samego. Którą nazwę uznają Państwo za właściwszą i dlaczego?
W moim odczuciu, wybrałabym określenie socjologia wychowania. Myślę, że takie brzmienie jest właściwsze i nadaje większą rangę danej nauce. Wychowanie jest dla mnie bardziej wartościowym elementem aniżeli edukacja. Człowiek ma większą wartość, gdy jest dobrze wychowany, aniżeli wykształcony/wyedukowany.
Uważam, że socjologia wychowania i socjologia edukacji nie są tym samym, choć orientując się w treściach literatury przedmiotu, obie mają ten sam przedmiot badań: badają proces i rolę wychowania na płaszczyźnie społecznej.
sylwia22886