Zawodoznawstwo.doc

Sylwia Łozińska                                                                                                                              30/05/2011

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

PUW, Pedagogika, semestr 4

Numer indeksu: 118550

Przedmiot: Zawodoznawstwo

Praca zaliczeniowa

Podział zawodów według przedmiotu pracy.

W teorii zawodoznawstwa spotykamy się z wieloma podziałami zawodów. Każdy z tych podziałów stworzony jest w oparciu o inne podejście do pracy. Poszczególne zawody analizowane są pod kątem cech pracowników (F.P. Parsons), typów zainteresowań (J.L. Holland), a także grup ukierunkowanych na ludzi i rzeczy (A. Roe). Każda z tych koncepcji podziałów pokazuje inne spojrzenie na rynek pracy i dostępne w nim zawody.

Jedną z koncepcji jest również kategoryzacja zaproponowana przez B.A Klimowa. Zaproponowano tutaj podział zawodów według przedmiotu pracy. Jest to teoria podziału, która stanowi pewnego rodzaju rozwinięcie wszystkich dotychczasowych teorii dotyczących klasyfikacji zawodów. Dokonano tego na podstawie zestawienia stosunku pracownika oraz przedmiotu pracy. Na tej podstawie stworzono następujące kategorie: człowiek - technika, człowiek - przyroda, człowiek - systemy znaków (dane), człowiek - człowiek oraz człowiek - obraz (działalność artystyczna).

Do pierwszej kategorii, czyli człowiek - technika zaliczyć należy zawody takie jak: architekt, górnik, szlifierz, szwaczka, mechanik, murarz, elektronik, optyk, kierowca, kucharz, itp. Są to więc zawody powiązane z obróbką materiałów, projektowaniem, montażem czy pracą z urządzeniami mechanicznymi. Wymagają one dużego zaangażowania, koncentracji i skupienia, a także dokładności i precyzji. Wszystkie te elementy pomagają na właściwe i bezpieczne wykonywanie poszczególnych obowiązków. Niezależnie od tego, jakiego rodzaju pacę wykonuje dany pracownik zawsze będzie to praca odpowiedzialna i stosunkowo ryzykowna, ponieważ praca z urządzeniami mechanicznymi jest pracą niebezpieczną zwłaszcza, jeśli osoby wykonujące poszczególne zadania są nieodpowiednio przygotowane do tej pracy. Ważne, aby osoby pracujące w tych zawodach nie miały poważnych problemów zdrowotnych, w tym przede wszystkim zaburzeń równowagi czy problemów ze wzrokiem.

Do drugiej kategorii, czyli człowiek - przyroda zaliczamy zawody takie jak: geolog, genetyk, botanik, weterynarz, hodowca koni, rybak stawowy, inspektor ochrony środowiska, itp. Zatem są to wszystkie te zawody, które wymagają od pracowników nieustannego kontaktu ze środowiskiem lub tak zwaną pracą w terenie. Dotyczy to obserwacji przyrody, badań biologicznych, uprawy i pielęgnacji roślin, hodowli i leczenia zwierząt itp.

Kategoria człowiek - systemy znaków (dane) to kategoria, na którą składają się te wszystkie zawody, które wymagają od pracowników jakiegokolwiek kontaktu z owymi systemami znaków. Mogą być one różnego rodzaju przede wszystkim liczby, litery (znaki językowe), kody, znaki graficzne, znaki kartograficzne, znaki stenograficzne oraz różnego rodzaju symbole. Jak więc widać może to być bardzo szeroka grupa zawodów, którą w dużej mierze tworzą zawody z grupy przedmiotów ścisłych. Kategoria ta to zatem zawody takie jak: kasjer, sekretarka, tłumacz, informatyk, pracownik biurowy, dziennikarz, matematyk, fizyk, analityk, architekt itp.

Kategoria człowiek - człowiek to zawody, które wiążą się z nieustannym przebywaniem z ludźmi i pracą z nimi. Może to być praca polegająca na opiece, nauczania i wychowaniu, poradnictwie czy obsłudze klientów. Z racji tego, że zawody z tej kategorii wymagają ciągłego kontaktu z innymi ludźmi osoby wykonujące tego rodzaju zawody muszą być towarzyskie, otwarte, miłe i pogodne jak również życzliwe. Dodatkowo ważne jest tutaj, aby łatwo nawiązywać nowe kontakty i wykazywać się zrozumieniem i zaangażowaniem. Zawody z tej kategorii uchodzą za najtrudniejsze do wykonywania.  Przeciwwskazaniami do ich wykonywania są przede wszystkim różnego rodzaju wady wymowy, alergie skórne, jak również brak umiejętności interpersonalnych i osobowość introwertyczna. Na kategorię tę składają się zawody takie jak: psycholog, pedagog, nauczyciel, lekarz, pielęgniarka, hostessa, prawnik, fryzjer, itp.

Ostatnią kategorią jest kategoria człowiek – obraz (działalność artystyczna). Zawody wchodzące w skład tej kategorii to na przykład: kompozytor, scenograf, scenarzysta, modelka, fotograf, konserwator dzieł sztuki, itp. W tym przypadku mowa tutaj o wszystkich tych zawodach, w których wykonawca ma styczność z szeroko rozumianą kulturą. Niezależnie od tego czy dotyczy tworzenia sztuki czy tylko jej przetwarzania, prezentacji czy konserwacji, każdy zawód powiązany z działalnością artystyczną zalicza się do kategorii człowiek – obraz.

Jak więc widać każda z tych kategorii jest kategorią, która stworzona została w oparciu o przedmiot pracy. Każdy zawód został przeanalizowany pod kątem tego, z czym ich wykonawcy muszą pracować, na czym się skupiają wykonując poszczególne obowiązki i które z nich determinują charakter pracy. Klasyfikacja ta zatem jest jedną z bardziej dokładnych , a co za tym idzie w sposób najbardziej obrazowy przedstawia charakter pracy oraz najważniejszy zakres obowiązków i przedmiot działania pracownika. Jest to szczególnie ważne dla młodych osób, które nie mają jeszcze rozeznania wśród wszystkich zawodów. Dzięki takiej kategoryzacji mogą dokładnie sprawdzić, czym zajmuje się dany pracownik.

Bibliografia:

- Skrypt do przedmiotu

Strona | 1