sterylizacja materiały.doc

(47 KB) Pobierz

Sterylizacja

DEFINICJA

b Sterylizacja - proces prowadzący do zniszczenia wszystkich żywych form drobnoustrojów

b Sterylny produkt osiągany jest w wyniku :

Przygotowanie materiałów do sterylizacji

b Dezynfekcja wstępna użytych narzędzi lub sprzętu medycznego

b Mycie pod bieżącą wodą o jakości wody pitnej lub w myjniach automatycznych (ważne dokładne oczyszczenie powierzchni z substancji organicznych)

b Suszenie, przegląd, konserwacja

b Pakowanie w włókniny, rękawy papierowo-foliowe i papierowe, torby

b Opis: data sterylizacji lub data ważności, rodzaj zawartości (w przypadku opakowań nieprzezroczystych)

Zasady wyboru metod sterylizacji

b Rodzaj sterylizowanego materiału - proces sterylizacji nie może uszkadzać lub zmieniać jego właściwości; dobra penetracja czynnika sterylizującego jest niezbędna w przypadku sprzętu o długich, wąskich kanałach

b Szybki czas działania, niezawodność

b Niska cena i tania eksploatacja sterylizatorów

b Brak toksyczności dla ludzi i środowiska

Metody sterylizacji

b Sterylizacja wysokotemperaturowa:

Metody sterylizacji

b Sterylizacja niskotemperaturowa:

Sterylizacja wysokotemperaturowa

b Bieżąca para wodna (tyndalizacja)

[ Sterylizator: aparaty Kocha lub Arnolda

[ Zasady sterylizacji: trzykrotne działanie pary wodnej (~1000 C) przez 20-30 minut w odstępach 24-godzinnych; ochładzanie po każdym podgrzaniu do temperatury pokojowej

[ Zastosowanie: wyjaławianie płynów, maści i kremów zawierających substancje wrażliwe na działanie temperatury powyżej 1000 C

b Para wodna w nadciśnieniu

[ Sterylizator: autoklawy przepływowe lub próżniowe

[ Zasady sterylizacji: nasycona para wodna w nadciśnieniu 1atm. (1210 C, 15 min.) lub 2 atm. (1320 C, 5 min.); jakość pary wodnej obniżają zanieczyszczenia chemiczne obecne w twardej wodzie

[ Zastosowanie: sterylizacja narzędzi, sprzętu, bielizny, rękawic itp.; przeciwwskazaniem do sterylizacji tą metodą jest wrażliwość materiałów na temperaturę i wilgotność

b Promieniowanie podczerwone

[ Sterylizator: metoda przemysłowa

[ Zasady sterylizacji: promieniowanie niejonizujące, nieprzenikliwe; sterylizowany materiał zamknięty w metalowych pojemnikach; parametry procesu: 1900 C, 10 minut

[ Zastosowanie: sprzęt medyczny (igły, strzykawki)

Sterylizacja niskotemperaturowa

b Tlenek etylenu: czysty (100%); w mieszaninie z hydroksyfreonem (9%) lub CO2 (8.5%); mutagen, toksyczny w stężeniu 10-krotnie niższym niż wyczuwalne

[ Zasady sterylizacji: alkilacja białek, DNA i RNA; parametry procesu zależne od zastosowanej technologii: stężenie TE 300-1200 mg / l; wilgotność 30-90%; temperatura 30-650 C; czas 2-7 godzin (zwykle 2-4); konieczna degazacja (12 godzin w temp. 500 C w aeratorze; 7 dni w temperaturze pokojowej)

[ Zastosowanie: drobny sprzęt medyczny

b Formaldehyd

[ Zasady sterylizacji: współdziałanie formaldehydu i pary wodnej o niskiej temperaturze w zmiennym ciśnieniu (wielokrotne pulsacje pary i formaldehydu); parametry procesu: stężenie formaldehydu 2-5%; wilgotność >70%; temperatura 480 C - 750 C; czas 2-4 godziny

[ Zastosowanie: sprzęt medyczny z wyjątkiem przedmiotów o długości ³ 1,5 m i średnicy £ 2 mm; tworzywa sztuczne mogą ulec uszkodzeniu; przedmioty z gumy, celulozy i poliuretanu muszą być poddane degazacji.

b Plazma - zjonizowany gaz wytwarzany w warunkach próżni pod wpływem pola elektromagnetycznego

[ Zasady sterylizacji: uszkadza DNA, RNA, enzymy, fosfolipidy; wytwarzana najczęściej z nadtlenku wodoru; parametry procesu: stężenie H2O2 50-55%; temp.40 - 600 C; czas 45-75 minut; produkt końcowy: tlen i woda

[ Zastosowanie: wszystko z wyjątkiem bielizny, materiałów z celulozy, proszków, płynów, urządzeń z długimi, wąskimi i ślepo zakończonymi kanałami; konieczne specjalne opakowania (np. polipropylenowe typu CSR, z tworzywa Tyvek/Mylar)

b Kwas nadoctowy - mieszanina kwasu nadoctowego, octowego i nadtlenku wodoru

[ Zasady sterylizacji: kwas uszkadza białka, przenika do biofilmu; parametry procesu: temperatura 50-550 C ; czas 30 minut

[ Zastosowanie: narzędzia chirurgiczne, sprzęt medyczny

b Promieniowanie jonizujące - źródło: (1) akceleratory elektronów (10%) lub (2) izotopy promieniotwórcze (90%), głównie Co-60, rzadziej Cs-137

[ Zasady sterylizacji: promieniowanie uszkadza błony komórkowe i prowadzi do podwójnego pękania nici DNA; parametry procesu: temperatura zbliżona do pokojowej; czas krótki (w sekundach), zależny od sterylizowanego materiału

[ Zastosowanie: przemysłowa sterylizacja sprzętu medycznego, materiałów implantacyjnych, opatrunkowych

Kontrola procesów sterylizacji

b Kontrola sprzętu

4 odczyt wskazań mierników: zegarów, termometrów i manometrów mierzących punktowo dany parametr

4 zestawy testowe np. Bowie-Dick (kontrola usunięcia powietrza z komory autoklawu) - zalecane do stosowania każdego dnia, przed rozpoczęciem cyklu klinicznego (kontrolowanego wskaźnikiem fizyko-chemicznym lub biologicznym)

Zestaw testowy Bowie-Dick

Kontrola procesów sterylizacji

b Kontrola wsadu - metody biologiczne

4 Wskaźniki biologiczne: umieszczone na nośniku (krążek lub pasek bibuły) przetrwalniki Bacillus subtilis lub Bacillus stearothermophilus wysoce opornych na dany czynnik sterylizujący

4 Zasada kontroli: £ 2 wskaźniki umieścić wewnątrz pakietów; ułożyć w różnych miejscach komory sterylizatora; po sterylizacji posiać na podłoże hodowlane; inkubować w 370 C (B. subtilis) lub w 560 C (B. stearothermophilus)

Wynik: brak wzrostu = skuteczna sterylizacja

Kontrola procesów sterylizacji

b Kontrola wsadu - rodzaje wskaźników

Sporal S spory ...