III okr zycia.pdf

Zasady Czystszej Produkcji (CP)

Definicje:

„ produkcja” ; „proces” ; „wyrób”; „technologia”; „ proces

technologiczny”;

Na czym polega:

• wtórna ochrona rodowiska (technologie „ko ca rury”)

• pierwotna ochrona rodowiska (technologie zrównowa onego

rozwoju)

• strategia Czystszej Produkcji (CP)

• strategia Zintegrowanej Produkcji Produktowej (ZPP)

Inne zagadnienia:

• procesy składowe w procesie technologicznym

• charakterystyka produkcji podstawowej w sektorze spo ywczym

• podstawowe zało enia programu polityki ekologicznej

opracowanej przez Komisj Wspólnot Europejskich

• podstawowa zasada podejmowania działa ograniczaj cych

szkodliwe oddziaływania na rodowisko

• charakterystyczne cechy wyró niaj ce strategi ochrony

rodowiska polegaj c na zintegrowanym podej ciu

rodowiskowym do produktu

• najlepsza Dost pna Technika (BAT)

• podejmowane wszystkich stosownych rodków zapobiegawczych

przeciwko zanieczyszczeniom, zwłaszcza poprzez stosowanie

najlepszych dost pnych technik

• ograniczenie zanieczyszcze "u ródła", zamiast budowy kolejnych,

coraz to nowocze niejszych oczyszczalni "na ko cu rury".

• oczyszczanie jest traktowane jako rozwi zanie ostateczne, w stosunku

do tych odpadów, których powstaniu nie da si jeszcze zapobiec.

• ci głe d enie do redukcji zanieczyszcze , zmniejszenia zu ycia energii

i innych zasobów oraz kosztów zwi zanych z opłatami

rodowiskowymi, poprzez wdra anie projektów CP, opracowywanych

przez grupy projektowe ds. CP.

Zasady Zintegrowanej Polityki Produktowej (ZPP)

My lenie w kategoriach cyklu ycia produktu

Współpraca z rynkiem

Zaanga owanie wszystkich podmiotów obecnych na szeroko poj tym

rynku

Stymulowanie doskonalenia produktów

Zró nicowanie instrumentów polityki

Instalacja

Najlepsza dost pna technika

Stacjonarna jednostka techniczna gdzie:

•

Najbardziej efektywny i zaawansowany poziom rozwoju działa i metod ich

obsługi, który wskazuje na szczególn stosowno konkretnych technik

dla zapewnienia ustalonych granicznych wielko ci emisji oraz tam gdzie

nie jest to praktykowane, ogólnie dla ograniczenia emisji i wpływu na

rodowisko jako cało :

prowadzi si jedno lub wi cej działa wymienionych w Aneksie I

Dyrektywy 96/61/WE (szczegółowy wykaz działalno ci

przemysłowych),

•

oraz wszystkie inne bezpo rednio zwi zane działania, które maj

techniczny zwi zek z działaniami prowadzonymi w tym miejscu , i

które mogłyby mie wpływ na emisje i zanieczyszczenie;

•

'techniki' bd obejmowa zarówno stosowane technologie jak sposób w jaki

instalacja jest zaprojektowana, zbudowana, utrzymywana, eksploatowana i

wycofywana z eksploatacji,

D:\ochr srodow\tos 08 prez\DYREKTYWA RADY 96-6I-EC.mht

Operator

•

'dostpne' techniki bd oznacza techniki rozwinite na skal, która pozwala

na wdroenie w stosownym sektorze przemysłu, zgodnie z ekonomicznie i

technicznie realnymi warunkami, z uwzgldnieniem kosztów i korzyci, bez

wzgldu na to czy techniki te s, czy te nie s wykorzystywane lub tworzone w

danym Kraju Członkowskim, tak długo jak s realnie dostpne dla operatora ,

Ka da osoba fizyczna lub prawna, która obsługuje lub kontroluje instalacj

lub osoba, której przyznano decyduj ce uprawnienia ekonomiczne w kwestii

technicznego funkcjonowania instalacji.

•

'najlepsze' bdzie oznacza najbardziej efektywne w osiganiu wysokiego

ogólnego stopnia ochrony rodowiska jako całoci.

Dyrektywa 96/61/WE , art.. 2 pkt 11:

ANEKS IV ( Dyrektywa 96/61/WE )

Metodologia oceny wpływu na rodowisko produktów

na ró nych etapach ich cyklu ycia

Wzgl dy, które nale y wzi pod uwag przy okre laniu najlepszych dost pnych

technik

1. wykorzystanie technologii nisko odpadowych

2. wykorzystanie mniej niebezpiecznych substancji

3. rozwój odzysku i recyclingu substancji wytwarzanych i wykorzystywanych w

procesach oraz odpadów

4. porównywalne procesy, usprawnienia lub metody działania, które zostały

wypróbowane z sukcesem na skal przemysłow

5. postp technologiczny i rozwój wiedzy

6. natura, skutki i wielko danych emisji

7. terminy przekazania do eksploatacji dla nowych i istniejcych instalacji

8. czas potrzebny do wprowadzenia najlepszych dostpnych technik

9. zuycie i właciwoci surowców (włcznie z wod) wykorzystywanych w procesie

oraz ich wydajno energetyczna

10. potrzeba zapobiegania lub redukcji do minimum całkowitego wpływu emisji na

rodowisko oraz zwizanych z tym zagroe

11. potrzeba zapobiegania wypadkom oraz minimalizacji skutków dla rodowiska

12. informacja opublikowana przez Komisje zgodnie z Artykułem 16 (2) lub przez

organizacje midzynarodowe

Okres ycia wyrobu

Ocena cyklu ycia LCA

System wyrobu w uj ciu LCA

Fazy oceny cyklu ycia LCA

Okre lenie zakresu i celu bada

Analiza zbioru w cyklu ycia LCI

W modelach produkcji przemysłowej (produkcji wytworzonej jak i czci

produkcji zaopatrzeniowej)

ogólny model działa od powstania koncepcji wyrobu a po jego

likwidacj przedstawia si nastpujco :

Okres ycia wyrobu

Zazwyczaj okres ycia wyrobu kojarzy si z okresem narodzin wyrobu i jego

likwidacji

W zalenoci jednak od tego jak definiuje si narodziny wyrobu oraz jak

okrela si poszczególne fazy (etapy) jego ycia

identyfikacja potrzeb;

przygotowanie procesu wykonania obiektu

zaspokajaj cego potrzeby;

wykonanie obiektu zaspokajaj cego potrzeby;

Poj cie „okres ycia wyrobu” :

przekazanie obiektu u ytkownikowi

konsumentowi;

przyjmuje ró ne tre ci znaczeniowe

u ytkowanie obiektu;

likwidacja obiektu i ewentualnie samego procesu

realizacji.

W modelach przemysłowych

•

za pocztek okresu ycia przyjmuje si koncepcj powstania

wyrobu, a

Zakłada si , e wszystkim etapom towarzysz procesy zapobiegania i likwidacji,

b d minimalizacji wszelkich ubocznych, wprowadzanych przez procesy skutków

•

do okrelenia ycia wyrobu uywa si pojcia „proces realizacji

wyrobu”

Model przemysłowego procesu realizacji: IP – identyfikacja potrzeb, W

– zbiór wymaga , PP – przygotowanie produkcji, Pr – produkcja, P –

produkt, D – dystrybucja, U – u ytkowanie, L – likwidacja, Z –

złomowanie, O – odzysk, ESZ – etap sprz enia zwrotnego, ZUS –

zapobieganie ujemnym skutkom ubocznym dla rodowiska [Kilinski

1979]

Wg PN-ISO 9004: 1996 w jednym cyklu realizacji wyrobu etapy

ycia wyrobu tworz kr g jako ci, kolejne - spiral jako ci.

Obejmuje ona etapy od wst pnego okre lenia do ostatecznego

zaspokojenia wymaga i oczekiwa odbiorcy.

Znajomo potencjalnych wpływów wyrobów na rodowisko w

poszczególnych etapach ich cyklu ycia, w uj ciu normy PN-EN ISO

14040, stanowi punkt wyj cia do:

opracowywania nowych, przyjaznych rodowisku, technologii

wytwarzania i zasad u ytkowania wyrobu,

Wg normy PN-EN ISO 14040 na cykl ycia składaj si

kolejne etapy systemu wyrobu od pozyskania surowca

do całkowitej likwidacji

Jedn z kilku technik badania aspektów rodowiskowych i potencjalnych

wpływów na rodowisko w całym okresie ycia wyrobu (tj. „ od kołyski do

grobu” )

jest

Ocena Cyklu ycia LCA (Life Cycle Assessment).

Cykl ycia:

kolejne i powizane ze sob etapy systemu wyrobu, od pozyskania lub wytworzenia

surowca z zasobów naturalnych do ostatecznej likwidacji

Normy ISO dotycz ce oceny cyklu ycia

Ocena Cyklu ycia LCA (Life Cycle Assessment)

•

nowa, rozwijaj ca si technika zarz dzania rodowiskowego

•

w odró nieniu od innych technik ( ocena wpływu na rodowisko, ocena

ryzyka, ocena efektów działalno ci rodowiskowej, auditowanie

rodowiskowe ) jest podej ciem wzgl dnym, opartym na ilo ciowych

efektach systemu wyrobu

•

nie odnosi si do ekonomicznych i społecznych aspektów systemu

wyrobu

Ocena cyklu ycia

Na czym polega??

„ Ocena cyklu ycia LCA: zebranie i ocena wej , wyj oraz

potencjalnych wpływów na rodowisko systemu wyrobu w okresie

jego cyklu ycia”

„ System wyrobu : zbiór materiałowo i energetycznie poł czonych

procesów jednostkowych, które spełniaj jedn lub wi cej okre lonych

funkcji”

Kategorie wpływów (ogólnie) :

•

wykorzystanie zasobów

•

zdrowie człowieka

„ System wyrobu : zbiór materiałowo i energetycznie poł czonych procesów

jednostkowych, które spełniaj jedn lub wi cej okre lonych funkcji”

•

skutki ekologiczne

Szkolenie w ramach projektu pt. „Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjaj cych promocji zasad

trwałego i zrównowa onego rozwoju” mgr in . Jolanta Baran, Politechnika l ska w Gliwicach; WydziałOrganizacji i

Zarz dzania,Stowarzyszenie„ POLSKI RUCH CZYSTSZEJ PRODUKCJI” UM, Gliwice 29 maj 2006: Opracowano na

podstawie: Ryszko Adam, Ocena cyklu ycia jako narz dzie wspomagaj ce rozwój produktu. W: Organizacja i

Zarz dzanie Zeszyt Pi tnasty, Zeszyty Naukowe Politechniki l skiej, Wydawnictwo Politechniki l skiej, Gliwice

2003.

wg PN-EN ISO 14040:2000, Zarz dzanie rodowiskowe –Ocena cyklu ycia –Zasady i struktura, Polski Komitet

Normalizacyjny, Warszawa wrzesie 2000

Zakres stosowania LCA :

•

LCA mo e by pomocna w:

wewn trzny – do udoskonalania

produktu pod k tem

ekologicznym oraz jako narz dzie

wspomagaj ce podejmowanie

decyzji strategicznych;

•

identyfikacji mo liwo ci poprawy aspektów rodowiskowych

wyrobów

•

zewn trzny – do celów

marketingowych, eko-znakowania

oraz celów informacyjnych.

•

podejmowaniu decyzji w przemy le, organizacjach rz dowych

lub pozarz dowych

•

wyborze wska ników oceny efektów działalno ci rodowiskowej,

wł czaj c techniki pomiarowe;

•

marketingu (o wiadczenia rodowiskowe, eko etykietowanie lub

deklaracje rodowiskowe wyrobów)

„ System wyrobu : zbiór materiałowo i energetycznie

poł czonych procesów jednostkowych, które spełniaj jedn

lub wi cej okre lonych funkcji”

System wyrobu

System wyrobu (wyrób ): zbiór materiałowo i energetycznie poł czonych

procesów jednostkowych, które spełniaj jedn lub wi cej okre lonych

funkcji

! "

System

Farba

Suszarka do r k

Współwytwarzanie

Systemy wyrobu:

Funkcje

Zabezpieczenie

powierzchni,

naniesienie

koloru

suszenie dłoni po

umyciu

Wytwarzanie

energii

elektrycznej oraz

ciepła

jedno i wielofunkcyjne

PN-EN ISO 14041:2000; PN-EN ISO 14049:2000

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: