Tadeusz Komorowski Prawo w praktyce owiatowej Poradnik dla nauczycieli i kadry kierowniczej owiaty Spis treci Wstęp 5 Wykaz skrótów 6 Rozdział 1. Ogólne wiadomoci o prawie 7 Rozdział 2. Podstawowe akty prawa owiatowego 16 2.1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej o owiacie i wychowaniu 16 2.2. Ustawa o systemie owiaty 18 2.3. Ustawa - Karta nauczyciela 25 2.4. Urzšd Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 31 2.5. Ustawa- przepisy wprowadzajšce reformę ustroju szkolnego 34 Rozdział 3. Prawo pracy 36 3.1. Ogólny zarys prawa pracy 36 3.2. Nawišzanie stosunku pracy 38 3.3. Ochrona pracy 40 3.4. Rozwišzywanie umów o pracę 47 3.5. Regulamin pracy 50 Rozdział 4. Status nauczycieli i wychowawców oraz niepedagogicznych pracowników szkoły 57 4.1. Nauczyciele i wychowawcy 57 4.2. Wynagrodzenie za pracę 64 4.3. Inne uprawnienia nauczyciela 70 4.4. Status nauczycieli szkół publicznych i niepublicznych prowadzonych przez osoby prawne i fizyczne 74 4.5. Status niepedagogicznych pracowników szkoły 76 4.6. Jednostka samorzšdu terytorialnego pracodawcš pracowników instytucji obsługujšcych szkoły i placówki 78 Rozdział 5. Obowišzki nauczycieli i wychowawców 80 Rozdział 6. Status dyrektora szkoły i kadry kierowniczej szkoły 98 Rozdział 7. Kolegialne organy w systemie owiaty 118 7.1. Zasady funkcjonowania i kompetencje rady pedagogicznej 118 7.2. Społeczne organy w systemie owiaty 123 Rozdział 8. Zadania organów prowadzšcych szkoły 132 8.1. Kto może zakładać, prowadzić i utrzymywać szkoły 132 8.2. Organy prowadzšce szkoły publiczne i ich zadania 134 Rozdział 9. Organizacja pracy w szkole i placówce owiatowej 143 Rozdział 10. Ubezpieczenia społeczne 154 Rozdział 11. Gospodarowanie finansami i mieniem szkoły 162 11.1. Plan finansowy szkoły 162 11.2. rodki specjalne 168 11.3. Procedura przekazywania szkoły 170 11.4. Zamówienia publiczne 172 Rozdział 12. Postępowanie administracyjne dyrektora szkoły 176 12.1. Prawo administracyjne 176 12.2. Postępowanie administracyjne 177 12.3. Zasady postępowania administracyjnego 178 12.4. Decyzja i postanowienie 180 12.5. rodki odwoławcze w postępowaniu administracyjnym 181 12.6. Sšdy a administracja 183 12.7. Postępowanie egzekucyjne 184 12.8. Obowišzek szkolny 186 12.9. Skrelenie ucznia 196 Bibliografia 200 Załšczniki 1. Ustawa o systemie owiaty i Karta nauczyciela w orzecznictwie sšdowym 201 2. Wykaz wybranych aktów wykonawczych do ustawy o systemie owiaty ... 207 3. Wykaz wybranych aktów wykonawczych do ustawy - Karta nauczyciela 211 Wstęp Mija siedem lat od ukazania się pierwszego wydania "Prawa owiatowego w praktyce", czas więc na istotne zmiany w jego treci i kształcie. Dyrektor szkoły stoi przed coraz bardziej skomplikowanymi sytuacjami prawnymi, które dawno już przekroczyły sferę prawa owiatowego, stšd zmiana tytułu poradnika na "Prawo w praktyce owiatowej". Umożliwi to ukazanie różnych aspektów funkcjonowania prawa, bo znajomoć prawa owiatowego jest nadal ważnš, ale nie jedynš dziedzinš warunkujšcš sukces organizacyjny dyrektora placówki owiatowej. Jakie zagadnienia prawne powinny być znane nauczycielowi, dyrektorowi szkoły, kierownikowi owiaty Chcšc odpowiedzieć na to pytanie, próbowałem uciec się do własnych długoletnich dowiadczeń. Podpowiedziały mi one takš włanie formę przekazu wiedzy o prawie. Starałem się zgromadzić dokumenty warunkujšce sprawnoć organizacyjnš dyrektora w zakresie stosowania prawa, w tym owiatowego, ukazujšce jego uprawnienia i obowišzki na tle tego prawa. Chciałem w zwięzłej formie wskazać te elementy, z którymi pracownik owiaty ma do czynienia na co dzień. Nie sš to rzeczy nowe, znajdujš się one w wielu opracowaniach, prace najcenniejsze z tego zakresu zawiera skierowany do dyrektorów i nauczycieli cykl publikacji wydanych przez Wydawnictwo eMPi2. Po co więc ta ksišżka Otóż z mojego punktu widzenia każdy przejaw działalnoci nauczyciela czy dyrektora ma swój odpowiednik w przepisach prawa. Gdyby pokusić się o ich pełne przedstawienie, powstałoby dzieło, które dawałoby może pełen obraz uwikłań prawnych dyrektora i nauczyciela, ale byłoby dosyć trudne w odbiorze. Moim celem nie jest wyczerpanie tematu, bowiem częste nowelizacje przepisów prawa, również owiatowego, czyniš każde wydawnictwo, które wchodzi w szczegóły, dosyć szybko nieaktualnym. Zwróciłem więc uwagę wyłšcznie na zagadnienia ogólniejszej natury i dołšczyłem do publikacji wykazy aktów wykonawczych do omawianych ustaw. Za potrzebne uznałem też wprowadzenie w częci poczštkowej ogólnych wiadomoci o prawie. Dyrektor szkoły to najczęciej nauczyciel okrelonego przedmiotu i w tej dziedzinie jest on specjalistš, ale na ogół ani w trakcie studiów, ani w pracy zawodowej nie miał kontaktu z prawem jako dziedzinš naukowš. Dyrektor szkoły jako kierownik zakładu pracy jest przełożonym nie tylko nauczycieli, ale również pracowników administracji i obsługi. W kontaktach z tš grupš pracowników znajomoć kodeksu pracy jest szczególnie pożšdana, stšd rozdział powięcony tej ważnej ustawie. Dyrektor szkoły jest również gospodarzem zarzšdzajšcym często dużym majštkiem, dysponujšcym budżetem i rodkami specjalnymi. Musi to robić zgodnie z prawem, łšczšc możliwoci z potrzebami. Ten fakt sprawił, że w tym wydaniu pojawił się rozdział mówišcy o gospodarowaniu majštkiem i finansami szkoły. Autor liczy, że pomoże nowo powołanym dyrektorom lub osobom przygotowujšcym się do objęcia tego stanowiska poznać podstawy tej niełatwej dziedziny. Dyrektor - to również organ administracji owiatowej, stšd za konieczne uznałem wprowadzenie rozdziału powięconego prawu administracyjnemu. Wydanie niniejszej publikacji zbiega się z przełomowymi wydarzeniami, które w swojej istocie dotykajš również szkoły i systemu szkolnego. Reforma systemu owiatowego od 1 wrzenia 1999 roku stała się faktem. Wywarło to wpływ na kształt prawa owiatowego. Jestemy po gruntownej nowelizacji ustawy o systemie owiaty i ustawy - Karta nauczyciela. Ponadto na naszych oczach zmienia się kodeks pracy, system ubezpieczeń społecznych, ubezpieczeń zdrowotnych. Zmienił się podział administracyjny kraju. Funkcjonujš jednostki samorzšdu terytorialnego na szczeblu gminy, powiatu i województwa. Nie ma dziedziny życia społecznego, w której nie pojawiłaby się nowa jakoć wyrażona w noweJizacji starych lub tworzeniu nowych ustaw. Zaistniała więc koniecznoć dostosowania treci poradnika do potrzeb zreformowanej szkoły. Nie wierni, czy forma prezentowania problemów zastosowana w publikacji zda egzamin. Starałem się unikać, gdy było to możliwe, dosłownego cytowania przepisów /prawnych. Podajšc numery artykułów omawianych ustaw, kieruję czytelnika do dokumentu podstawowego, jakim jest ustawa wraz z aktami wykonawczymi. Liczšc na życzliwe przyjęcie tej publikacji, dziękuję tym, którzy byli inspiratorami moich poczynań zbieracza i komentatora prawa owiatowego, ich cenne uwagi wpłynęły na jej kształt i charakter. Autor Wykaz skrótów DzU - Dziennik Ustaw TK MP - Monitor Polski SN DzUrz - Dziennik Urzędowy NSA USO - Ustawa o systemie owiaty RM Kn. - Karta nauczyciela MEN kp. - kodeks pracy MENiS k.p.a. - kodeks postępowania administracyjnego MPiPS k.p.c. - kodeks postępowania cywilnego kk. - kodeks karny kw. - kodeks wykroczeń uzp - ustawa o zamówieniach publicznych JST - Trybunał Konstytucyjny - Sšd Najwyższy - Naczelny Sšd Administracyjny - Rada Ministrów - Minister Edukacji Narodowej - Minister Edukacji Narodowej i Sportu - Minister Pracy i Polityki Społecznej(dawniej: Socjalnej, a obecnie Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej) - jednostka samorzšdu terytorialnego Rozdział pierwszy Ogólne wiadomoci o prawie Prawo jest pojęciem wieloznacznym. Inaczej rozumie je fizyk, chemik czy biolog, a inaczej humanista. Dla nas ważna będzie definicja, jakš posługujš się prawnicy, czyli przyjmujemy, że prawo to zespół norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo i zagwarantowanych przymusem państwowym^. Prawo jest nierozerwalnie zwišzane z państwem, państwo bowiem ustala normy lub je sankcjonuje, a poprzez przymus zapewnia ich przestrzeganie. Przestrzeganie prawa zależy nie tylko od dobrej woli obywatela, można go bowiem fizycznie zmusić do przestrzegania przyjętych norm. Życie pokazuje jednak, że ludzie na co dzień kierujš się nie tylko prawem. Czynnikami pozaprawnymi sš normy obyczajowe, towarzyskie, sportowe czy, szczególnie ważne, normy moralne. U podłoża moralnoci leży wyobrażenie ludzi o tym, co dobre, a co złe. Różne oceny tego samego czynu mogš być spowodowane stosunkami społecznymi, politycznymi, warunkami życia itp. Moralnoć można zdefiniować jako ukształtowany w procesie długotrwałego rozwoju społeczeństwa zespół norm postępowania, według których ocenia się okrelone zachowania jako dobre lub złe . W każdym społeczeństwie istnieje zespół wspólnych norm moralnych. Sš to tzw. elementarne normy moralne. Moralnoć uzupełnia prawo w tych obszarach, gdzie nie istnieje norma prawna albo norma ta nie wyczerpuje okrelonego problemu. Tak więc prawo i moralnoć regulujš wiele stosunków społecznych. Niekiedy może jednak dochodzić do kolizji, jeżeli występuje rozbieżnoć między normš prawnš a normš moralnš. Normy prawne z punktu widzenia moralnoci mogš być moralnie pozytywne, moralnie negatywne, moralnie obojętne. Między prawem a moralnociš istniejš istotne różnice. Na straży prawa stoi aparat państwowy, normy moralne za sš przestrzegane pod presjš opinii publicznej, wychowania, nawyków, nakazów religii itp. Normy prawne majš charakter dwustronny: z jednej strony wynika z nich obowišzek, z drugiej - prawo. Normy moralne nakładajš tylko obowišzki. 2 tego, iż moralnoć ingeruje w sferę myli i uczuć, wynika niepre...
CiziaMizia20